راهنمای سفر به اراک

اگر تصمیم دارید به اراک سفر کنید، قبل از هر چیز بهتر است یک تصویر کلی و ساده از مقصدتان داشته باشید تا با دید باز حرکت کنید. اراک دقیقاً در مرکز ایران است و اگر در شهرهایی مثل قم، همدان یا خرم‌آباد باشید، فاصله بسیار کمی با آن دارید. راحت‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای رسیدن به این شهر، استفاده از قطار یا ماشین شخصی است، چون مسیرهای جاده‌ای و ریلی بسیار خوبی دارد.

در این سفر قرار نیست فقط ساختمان‌های صنعتی ببینید؛ بلکه جاهای دیدنی زیبایی مثل بازار سرپوشیده، حمام چهارفصل و تالاب کویری میقان منتظر شما هستند. پیشنهاد می‌کنیم سفرتان را برای فصل بهار (مخصوصاً اردیبهشت) برنامه‌ریزی کنید. همچنین یادتان باشد که بدون امتحان کردن آبگوشت دوغ‌دار و خریدن نان معروف فطیر، سفرتان کامل نمی‌شود. در این مقاله از مِستربلیط، تمام این موارد را با جزئیات دقیق برایتان توضیح می‌دهیم تا مثل یک راهنمای کاربلد همراهتان باشیم.

معرفی شهر اراک

اراک مرکز استان مرکزی است و خیلی‌ها آن را به‌عنوان پایتخت صنعتی ایران می‌شناسند. اما جدا از کارخانه‌ها، این شهر یک بافت تاریخی ارزشمندی دارد که در زمان قاجار با اصول مهندسی دقیق ساخته شده است.

آب‌وهوای کلی اراک سرد و خشک است؛ یعنی زمستان‌هایش واقعاً سرد و پرباد و تابستان‌هایش گرم است. مردم اراک به مهمان‌نوازی معروف هستند و با رفتار گرم و صمیمی خود سفر خوبی را برای مسافران رقم می‌زنند.

موقعیت جغرافیایی اراک 

اراک روی فلات مرکزی ایران قرار گرفته و از سه سمت با کوه‌ها محاصره شده است. این شهر در مسیر ارتباطی غرب به مرکز و شمال به جنوب کشور قرار دارد، به همین دلیل به‌عنوان یک شاهراه مواصلاتی شناخته می‌شود. موقعیت کوهپایه‌ای و وجود تالاب میقان در نزدیکی آن، اقلیم خاصی به این منطقه بخشیده است.

جاهای دیدنی اراک 

اراک جاذبه‌هایی دارد که شاید کمتر درباره‌شان شنیده باشید اما ارزش دیدن دارند. در جدول زیر لیست کامل آن‌ها را آورده‌ایم:

مجموعه بازار تاریخی اراک

این بازار دقیقاً در مرکز شهر قرار گرفته و ورودی‌های زیادی دارد، اما راحت‌ترین راه برای ورود، از طریق میدان شهدا است. برخلاف خیلی از بازارهای قدیمی، نقشه‌ بازار تاریخی اراک کاملاً صاف و مستقیم است؛ یعنی اصلاً تودرتو نیست و خیالتان راحت باشد که در آن گم نمی‌شوید.

در  این بازار همه چیز پیدا می‌شود؛ یک راسته مخصوص فرش‌فروش‌هاست (سرای کاشانی) که فرش‌های معروف ساروق را دارند و راسته‌های دیگر پر از مسگری، طلافروشی، خشکبار و لباس است. چه قصد خرید داشته باشید چه فقط بخواهید قدم بزنید، دسترسی به آن با تاکسی و اتوبوس از همه جای شهر بسیار راحت است.

حمام چهارفصل

این بنا که حالا به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده، بزرگترین حمام تاریخی ایران است. دلیل نام‌گذاری آن، نقاشی‌های زیبایی از چهار فصل سال است که در گوشه و کنار حمام کشیده شده است. کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ و معماری داخلی حمام چهارفصل بسیار تماشایی است و شما را با سبک زندگی مردم قدیم اراک آشنا می‌کند.

تالاب میقان

این تالاب در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی اراک قرار دارد و دسترسی به آن تنها با خودروی شخصی یا تاکسی دربست ممکن است. در پاییز و زمستان، تالاب میقان میزبان هزاران درنای مهاجر می‌شود و دشت‌های سفید نمک، منظره‌ای عالی برای عکاسی در غروب می‌سازند. وجود بویی شبیه به گوگرد در فضا نیز به دلیل املاح معدنی خاک است و کاملاً طبیعی است.

خانه حسن‌پور

این خانه یک عمارت اعیانی باقی‌مانده از دوره قاجار است که دقیقاً کنار بازار قرار دارد. خانه حسن‌ پور اکنون تبدیل به موزه صنایع دستی شده است. گچ‌بری‌ها، آجرکاری‌ها و حیاط مرکزی زیبای آن، فضای دلنشینی را برای بازدید فراهم کرده است.

امامزاده محمد عابد (مشهد میقان)

این امامزاده در ۱۲ کیلومتری شمال اراک و نزدیک تالاب میقان قرار دارد. ایشان برادر امام رضا (ع) هستند. گنبد طلایی، رواق‌های زیبا و فضای معنوی آن، این مکان را به یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های منطقه تبدیل کرده است که مردم ارادت خاصی به آن دارند.

منطقه گردشگری گردو

این تفرجگاه خوش‌آب‌وهوا در جنوبی‌ترین نقطه شهر اراک قرار دارد و دسترسی به آن با ماشین شخصی یا تاکسی بسیار آسان است. دره گردو به دلیل داشتن درختان فراوان، جوی‌های آب و مسیر کوهستانی اما هموار، مکان اول مردم شهر برای کوهنوردی سبک، پیاده‌روی صبحگاهی و پیک‌نیک‌های خانوادگی محسوب می‌شود. همچنین در طول مسیر کافه‌ها و رستوران‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای صرف صبحانه یا چای روی آن‌ها حساب کنید.

موزه مفاخر (خانه خاکباز)

این موزه در واقع خانه تاریخی خانواده خاکباز است که معماری بسیار باشکوهی دارد. در موزه مفاخر تندیس‌ها و آثار بزرگان و مفاخر شهر اراک (مثل امیرکبیر و دکتر حسابی) به نمایش گذاشته شده است. حیاط و فضای سبز این خانه هم بسیار دیدنی است.

مدرسه سپهدار

این مدرسه اولین مرکز علوم دینی اراک بوده که در وسط بازار قرار گرفته است. معماری آن شبیه مدارس دوره صفویه است و کاشی‌کاری‌های ظریفی دارد. حیاط باصفا و حوض وسط آن، آرامش عجیبی در میان شلوغی بازار ایجاد کرده است.

بازار و مراکز خرید اراک 

مراکز خرید در اراک تنوع خوبی دارند و از راسته‌های سنتی تا مجتمع‌های تجاری مدرن را شامل می‌شوند. در جدول زیر لیست کامل‌تری از این مراکز به همراه آدرس و کالاهای اصلی آورده شده است:

برای خرید فرش، مس و سوغاتی با تنوع بالا، به بازار سرپوشیده بروید. اگر دنبال لباس‌های برند و لوکس هستید، خیابان ملک (شهید رجایی) و پاساژهای گلستان و اطلس مناسب شماست. برای خرید ارزان‌تر و اقتصادی، مغازه‌های خیابان مخابرات و میدان باغ ملی گزینه‌های بهتری هستند. مرکز فروش موبایل و لوازم دیجیتال هم پاساژ تندیس در خیابان عباس‌آباد است.

غذا و رستوران‌های معروف اراک

آشپزی اراک بر پایه گوشت تازه، کشک و نان‌های محلی استوار است. برخلاف مناطق شمالی، در اراک غذاهای نانی، انواع آش و آبگوشت بیشتر از برنج رواج دارند. لیست معروف‌ترین غذاهای شهر در جدول زیر آمده است:

برای صرف غذا در اراک گزینه‌های متنوعی دارید؛ از رستوران‌های لوکس در هتل‌ها تا کبابی‌های قدیمی در بازار. اگر به دنبال کیفیت بالا و فضای خانوادگی هستید رستوران‌های هتل امیرکبیر و اگر به دنبال فضای سنتی و غذای بازاری هستید، کبابی‌های داخل بازار پیشنهاد می‌شوند.

هتل و اقامتگاه‌های اراک 

وضعیت اقامت در اراک کمی با شهرهای توریستی بزرگ متفاوت است. در این شهر تعداد هتل‌ها زیاد نیست، اما کیفیت گزینه‌های موجود استاندارد و قابل قبول است. بیشتر هتل‌های خوب اراک در ورودی شهر یا بلوارهای اصلی قرار دارند تا از ترافیک مرکز شهر دور باشند. در جدول زیر معتبرترین هتل‌های اراک را برایتان لیست کرده‌ام:

هتل امیرکبیر در ورودی شهر واقع شده و با داشتن استخر و فضای سبز، کامل‌ترین امکانات را دارد. در مقابل، هتل زاگرس به دلیل نوساز بودن و قرارگیری در مرکز شهر، بهترین دسترسی را به بازار و ادارات می‌دهد. هتل پیام هم در محله‌ای دنج قرار گرفته و نسبت به هزینه، خدمات تمیز و استانداردی دارد. 

سوغاتی‌های اراک

سوغات اراک شامل خوراکی‌های بومی و صنایع دستی ارزشمندی است که در جدول زیر معرفی شده‌اند:

بهترین راه برای سفر به اراک

برای سفر به اراک روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید بر اساس هدفی که از سفر دارید و بودجه‌ای که در نظر دارید، یکی را انتخاب کنید

سفر با ماشین شخصی

سفر با خودروی شخصی شاید راحت‌ترین و منعطف‌ترین گزینه باشد، مخصوصاً اگر خانوادگی سفر می‌کنید. خیالتان راحت باشد که مسیرهای منتهی به اراک از سمت تهران، قم و اصفهان اکثراً اتوبان‌های چهاربانده، استاندارد و امن هستند که رانندگی در آن‌ها خسته‌کننده نیست.

مزیت بزرگ این روش این است که اختیار زمان دست خودتان است و می‌توانید در مسیر سری هم به شهرهای دیدنی بین راه بزنید، ضمن اینکه هزینه سوخت نسبت به خرید بلیط برای چند نفر معمولاً اقتصادی‌تر تمام می‌شود.

سفر با اتوبوس

اگر می‌خواهید سفری اقتصادی و بی‌دغدغه به شهر اراک داشته باشید، اتوبوس انتخاب بسیار عاقلانه‌ای است. ترمینال مرکزی اراک در ورودی شهر و دقیقاً نزدیک به هتل امیرکبیر قرار دارد، بنابراین به محض رسیدن، دسترسی خوبی به تاکسی و محل اقامت دارید.

خوشبختانه از اکثر مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و اهواز، اتوبوس‌های VIP به مقصد اراک وجود دارد که هم صندلی‌های راحتی برای خواب و استراحت دارند و هم شما را با کمترین هزینه ممکن به مقصد می‌رسانند. برای مشاهده انواع اتوبوس ها به مقصد اراک می توانید صفحه اختصاصی بلیط اتوبوس اراک در مستربلیط را ملاحظه کنید.

سفر با قطار

بدون شک قطار امن‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای رسیدن به اراک است، چون این شهر در مسیر اصلی شاهراه ریلی شمال به جنوب کشور قرار گرفته است. ایستگاه راه‌آهن اراک برخلاف خیلی از شهرهای دیگر که ایستگاهشان خارج از شهر است، کاملاً در داخل شهر قرار دارد و به محض پیاده شدن به راحتی به مرکز شهر دسترسی دارید. اگر از رانندگی در جاده خسته می‌شوید یا در فصل زمستان که جاده‌ها لغزنده هستند سفر می‌کنید، پیشنهاد ما استفاده از قطار است. برای مشاهده انواع قطارها به مقصد اراک هم می توانید صفحه اختصاصی بلیط قطار اراک در مستربلیط را ملاحظه کنید.

سفر با هواپیما

سفر هوایی سریع‌ترین راه است اما باید نکاتی را صادقانه بدانید؛ فرودگاه اراک فعال است اما پروازهای آن محدود هستند و معمولاً فقط به مقاصد خاصی مثل تهران، مشهد و عسلویه انجام می‌شوند. فرودگاه کمی از شهر فاصله دارد و هزینه بلیط هم نسبت به سایر روش‌ها بالاتر است. برای مشاهده پروازها به مقصد اراک هم می توانید صفحه اختصاصی بلیط هواپیما اراک در مستربلیط را ملاحظه کنید.

فاصله از شهرهای پرتردد 

فاصله شهر اراک از شهرهای مهم و پرتردد کشور را در جدول زیر برایتان قرار دادیم:

شهرهای نزدیک به اراک 

اگر فرصت داشتید سری به شهرهای اطراف بزنید، گزینه‌های جذابی پیش رو دارید. خمین زادگاه امام خمینی (ره) تنها ۶۰ کیلومتر (حدود ۵۰ دقیقه) با اراک فاصله دارد و بازدید از بیت قدیمی ایشان خالی از لطف نیست.

محلات که به هلند ایران و شهر گل معروف است، در ۱۱۰ کیلومتری (حدود یک ساعت و نیم) اراک قرار گرفته و اگر بهار آنجا باشید، تماشای گلاب‌گیری لذت‌بخش است. دلیجان نیز حدود ۱۴۰ کیلومتر با شهر فاصله دارد و غار شگفت‌انگیز چال نخجیر در نزدیکی آن است.

ساوه هم با انارهای معروف و آثار تاریخی دوره سلجوقی‌اش مثل مسجد جامع، در ۱۵۰ کیلومتری (حدود دو ساعت) شمال اراک واقع شده است. در آخر کمیجان در ۹۵ کیلومتری (حدود یک ساعت و نیم) شهر، با طبیعت زیبا و چشمه‌های آب‌گرم میزبان شما برای آرامش هر چه بیشتر است.

زمان (فصل) سفر به اراک

هر فصلی از سال در شهر اراک زیبایی های خودش را دارد. برای اینکه در انتخاب زمان رفتن اشتباهی نکنید زمان سفر در فصل های مختلف را بررسی کردیم:

سفر به اراک در بهار

اردیبهشت بهترین زمان برای دیدن اراک است؛ طبیعت اطراف شهر و دره گردو کاملاً سبز شده و تالاب میقان پرآب است. فروردین هنوز کمی سوز سرما و باران دارد، اما هوای اردیبهشت برای پیاده‌روی عالی است. همراه داشتن یک ژاکت سبک برای شب‌های خنک اوایل بهار کفایت می‌کند.

سفر به اراک در تابستان

روزهای تابستان اراک گرم و آفتاب آن تیز است، اما شب‌ها هوا خنک و بسیار مطبوع می‌شود. برنامه منطقی این است که ظهرها را به بازدید از بازار مسقف و موزه‌ها اختصاص دهید و شب‌ها را در پارک‌ها بگذرانید. داشتن کلاه و عینک آفتابی برای تردد در روز ضروری است.

سفر به اراک در پاییز

نیمه اول پاییز (مهرماه) هوا ملایم است، اما از اواسط آبان سرمای کوهستانی شروع می‌شود. مهم‌ترین رویداد این فصل، مهاجرت هزاران درنای خاکستری به تالاب میقان است که صحنه‌ای تماشایی خلق می‌کند. برای سفر در پاییز، همراه داشتن لباس گرم الزامی است.

سفر به اراک در زمستان

زمستان‌های اراک بسیار سرد و خشک است و گاهی وارونگی دما باعث آلودگی هوا می‌شود. با این حال، این فصل زمان مناسبی برای تماشای پرندگان در تالاب و استفاده از پیست‌های اسکی اطراف (مثل شازند) است. بدون لباس‌های ضخیم، کلاه و شال‌گردن، تردد در شهر دشوار خواهد بود.

حمل و نقل درون شهری اراک

اراک مترو ندارد، اما سیستم حمل و نقل آن به گونه‌ای است که لنگ نمی‌مانید. برای جابه‌جایی در شهر می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

اتوبوس

اتوبوس‌های شرکت واحد در اراک تقریباً تمام شریان‌های اصلی و خیابان‌های پرتردد مثل خیابان امام، خیابان شهید رجایی (ملک) و قائم‌مقام را پوشش می‌دهند و اگر عجله ندارید، گزینه‌ای بسیار اقتصادی و به‌صرفه هستند. ایستگاه‌های اصلی معمولاً در مرکز شهر (نزدیک میدان شهدا) قرار دارند، بنابراین برای رفتن به بازار یا گشت‌زنی در مرکز شهر که ترافیک سنگین‌تر است، اتوبوس انتخاب خوبی خواهد بود تا درگیر شلوغی نشوید.

تاکسی

اگر به دنبال سرعت و راحتی بیشتر هستید، باید بدانید که سیستم تاکسیرانی اراک بسیار فعال است و خوشبختانه کرایه‌های آن نسبت به کلان‌شهرهایی مثل تهران بسیار مناسب‌تر است. تاکسی‌های زرد (خطی) برای مسیرهای مستقیم در دسترس هستند، اما اگر آدرس دقیقی ندارید یا می‌خواهید بدون دغدغه به مقصد برسید، تاکسی‌های اینترنتی (مثل اسنپ) در تمام نقاط شهر فعالیت دارند و خیلی سریع شما را به مقصد می‌رسانند.

خودروی شخصی

اگر با ماشین خودتان در شهر می‌چرخید، یک نکته مثبت و یک نکته منفی وجود دارد. نکته مثبت این است که اراک نقشه‌ای شطرنجی و منظم دارد و پیدا کردن مسیرها خیلی راحت است و گم نمی‌شوید. اما نکته منفی، پیدا کردن «جای پارک» در مرکز شهر و خیابان‌های اصلی است که واقعاً چالش‌برانگیز است. توصیه می‌کنیم که اگر به مرکز شهر می‌روید، ماشین را در پارکینگ‌های عمومی یا خیابان‌های فرعی پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید.

برنامه پیشنهادی سفر 5 روزه به اراک 

برای اینکه در مدت زمان خود در اراک بهترین استفاده را ببرید برنامه زیر را برایتان آماده کردیم. البته می‌توانید از این برنامه الگو بگیرید و آن را شخصی‌سازی کنید:

این برنامه طوری چیده شده که شما خسته نشوید. روز اول را به دیدن تاریخ شهر اختصاص دادیم. روز دوم طبیعت خاص کویری را می‌بینید. روزهای وسط را برای دیدن شهرهای زیبای اطراف گذاشتیم. روز آخر هم با زیارت و خرید سوغاتی، سفرتان به خوبی تمام می‌شود.

سخن پایانی

اراک شهری است که شناخت دقیق جزئیات آن، کیفیت سفر را کاملاً تغییر می‌دهد. در این مقاله از مِستربلیط سعی کردیم، واقعیت‌های اقامتی و تفریحی شهر به‌صورت شفاف بیان شود تا با دید باز تصمیم بگیرید. اکنون با داشتن لیست دقیق رستوران‌ها، بازارهای معتبر و شناخت فصل مناسب، می‌دانید کجا بروید و چه کاری انجام دهید. پیش از حرکت، حتماً ساعات کاری موزه‌ها و وضعیت جاده‌ها را نهایی کنید.

سوالات متداول

آیا هوای اراک برای کودکان یا افراد حساس همیشه آلوده است؟

اراک شهری صنعتی است و در پاییز و زمستان با پدیده وارونگی دما مواجه می‌شود که هوا را آلوده می‌کند. اما در فصل بهار و تابستان هوا معمولاً پاک و سالم است. 

برای بازدید از تالاب میقان می‌توان از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرد؟

هیچ خط اتوبوس یا تاکسی عمومی به سمت تالاب وجود ندارد. از آنجا که تالاب خارج از شهر است، برای رفتن به آنجا حتماً باید خودروی شخصی داشته باشید یا از شهر تاکسی دربست بگیرید.

آیا بازار تاریخی اراک در روزهای جمعه و تعطیلات باز است؟

معمولاً خیر. بازار اراک یک بازار فعال تجاری است و اکثر مغازه‌ها، به‌ویژه بخش‌های فرش و راسته‌های اصلی، در روزهای جمعه و تعطیلات رسمی بسته هستند.

برای گشت کامل در شهر و اطراف آن چند روز زمان لازم است؟

برای دیدن جاذبه‌های داخل شهر مثل بازار و موزه‌ها ۲ روز کافی است. اما اگر قصد دارید طبیعت‌گردی کنید یا به شهرهای نزدیک مثل محلات و شازند هم سر بزنید، باید حداقل ۴ روز زمان در نظر بگیرید.