راهنمای سفر به همدان

زمانی که قصد مسافرت به سمت غرب ایران را دارید، همدان مقصدی است که هم دیدنی‌های تاریخی دارد و هم طبیعت زیبا را پیش روی شما می‌گذارد. این شهر در همسایگی استان‌هایی مثل کرمانشاه، سنندج، قزوین و اراک واقع شده است. احتمالاً اسم مکان‌های دیدنی آن مثل غار علیصدر، دهکده گنجنامه و آرامگاه بوعلی سینا را زیاد شنیده‌اید؛ دیدن این جاذبه‌ها بخش اصلی سفر شما خواهد بود.

در کنار گشت‌وگذار، چشیدن طعم غذاهای محلی مثل کباب سرداشی و آش‌های متنوع هم تجربه خوبی برای شما می‌سازد. برای رفتن به همدان، مسیر اتوبان ساوه با ماشین شخصی یا اتوبوس، راحت‌ترین راه محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید در هوایی خنک و مطبوع سفر کنید، اواخر بهار و تمام روزهای تابستان زمان مناسبی برای این کار است. در این مقاله از مجله مِستربلیط تمام این موارد را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم. همراه ما باشید.

معرفی شهر همدان

شهر همدان مرکز این استان است و در گذشته‌های دور پایتخت مادها، یعنی اولین حکومت ایران بوده است. این شهر در غرب کشور قرار گرفته و چون منطقه‌ای کوهستانی است، شهری سردسیر به حساب می‌آید. بیشتر مردم همدان را به خاطر داشتن آثار تاریخی قدیمی، کوه الوند و سفال‌های معروف لالجین می‌شناسند.

زمستان‌های همدان خیلی سرد و برفی است، اما در مقابل، تابستان‌ها هوایی خنک و خوب دارد. نقشه شهر طوری طراحی شده که میدان امام دقیقاً در مرکز است و خیابان‌های اصلی به آن وصل می‌شوند؛ همین ویژگی باعث می‌شود رفت‌وآمد به جاهای مختلف شهر و پیدا کردن آدرس‌ها کار راحتی باشد.

موقعیت جغرافیایی همدان 

استان همدان در قسمت غربی کشور ایران واقع شده است و با استان‌های زنجان، قزوین، مرکزی، لرستان، کرمانشاه و کردستان همسایه است. خود شهر همدان دقیقاً در دامنه کوه الوند قرار دارد. از آنجایی که ارتفاع این شهر از سطح دریا زیاد است، همین بلندی باعث شده تا آب و هوای این منطقه سرد باشد.

جاهای دیدنی همدان

در این بخش ابتدا لیست معروف‌ترین جاهای دیدنی همدان در جدول زیر آورده‌ایم و پس از آن، هر کدام از این جاذبه‌ها را کامل معرفی می‌کنیم تا با شناخت کافی به بازدید آن‌ها بروید.

غار علیصدر

غار علیصدر بزرگ‌ترین غار آبی جهان است که برای دیدن آن باید به روستای علیصدر در خارج از شهر بروید. وقتی وارد غار می‌شوید، باید جلیقه نجات بپوشید و سوار قایق شوید تا از دالان‌های پر از آب بگذرید.

سقف و دیوارهای غار پر از قندیل‌های سنگی زیبایی است که در طول هزاران سال شکل گرفته‌اند. بعد از قایق‌سواری، بخشی از مسیر را باید پیاده‌روی کنید. چون هوای داخل غار همیشه خنک است، حتی در تابستان هم لباس گرم همراه داشته باشید. این مکان در روزهای تعطیل خیلی شلوغ می‌شود، پس بهتر است صبح زود بروید.

آرامگاه بوعلی سینا

آرامگاه بوعلی سینا نماد اصلی همدان است و در میدانی سرسبز با درختان چنار قدیمی قرار دارد. به ساختمان آن دوازده ستون می‌گویند که نشان‌دهنده تسلط بوعلی سینا بر دوازده علم مختلف است. وقتی وارد ساختمان می‌شوید، قبر بوعلی را می‌بینید و در تالارهای اطراف، کتاب‌های خطی قدیمی و وسایل پزشکی و گیاهشناسی نگهداری می‌شود. می‌توانید از پله‌ها بالا بروید و نمای زیبایی از شهر و کوه الوند را ببینید. محوطه بیرون عصرها پاتوق خوبی برای نشستن و عکاسی است.

آرامگاه باباطاهر

این بنا روی یک تپه کوچک در وسط یک میدان بزرگ و سرسبز ساخته شده است. ساختمان هشت ضلعی است و سقف گنبدی فیروزه‌ای رنگ دارد که از دور دیده می‌شود. داخل آرامگاه باباطاهر که می‌شوید، دوبیتی‌هایش روی کاشی‌های دیوار نوشته شده‌اند که خواندن آن‌ها حس خوبی دارد. دور میدان فروشگاه‌های زیادی هست که سفال، ترشی و صنایع دستی می‌فروشند. این مکان فضای باز زیادی دارد و برای خانواده‌هایی که بچه کوچک دارند مناسب است.

دهکده گنجنامه

در این مجموعه تفریحی، دو کتیبه سنگی بزرگ از دوران هخامنشی روی کوه حک شده است که متن‌هایی به سه زبان باستانی دارند. کنار این کتیبه‌ها آبشار دائمی گنجنامه قرار دارد که آب آن بسیار سرد و گوارا است. اگر اهل هیجان هستید، تله‌کابین، سورتمه ریلی و بانجی جامپینگ هم در دهکده وجود دارد. مسیر رسیدن به گنجنامه از جاده‌ای زیبا و پر از باغ رد می‌شود، اما آخر هفته‌ها ترافیک سنگینی دارد. هوای اینجا همیشه چند درجه از شهر سردتر است.

تپه هگمتانه

این تپه یک سایت باستان‌شناسی وسیع است که بقایای اولین پایتخت ایران در آنجا قرار دارد. وقتی وارد محوطه مجموعه هگمتانه می‌شوید، دیوارهای خشتی و خیابان‌کشی‌های منظم یک شهر قدیمی را می‌بینید. مسیری چوبی برای راه رفتن بازدیدکنندگان ساخته شده تا به آثار آسیب نرسد. موزه هگمتانه هم در همین جاست که اشیای طلایی و نقره‌ای بسیار ارزشمندی دارد. به دلیل نبود محوطه سقف‌دار و سایه، بازدید در ظهر تابستان ممکن است کمی سخت و گرم باشد.

گنبد علویان

این ساختمان چهارگوش آجری شاید از بیرون ساده به نظر برسد، اما داخل آن شاهکاری از هنر گچ‌بری است. تمام دیوارهای گنبد علویان با طرح‌های گل‌وبوته برجسته پوشیده شده‌اند که بسیار ظریف هستند. در زیرزمین این بنا پله‌هایی هست که به یک سرداب کوچک می‌رسد و قبرهای قدیمی در آنجا قرار دارند. فضای داخلی کوچک و آرام است و بازدید از آن زمان زیادی نمی‌گیرد. این بنا در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی نزدیک میدان امامزاده عبدالله قرار دارد.

آرامگاه استر و مردخای

این مکان زیارتگاهی مهم برای یهودیان است و ساختمانی سنگی و بسیار قدیمی دارد. در ورودی آرامگاه استر و مردخای یک سنگ بزرگ و کوتاه است که برای وارد شدن حتماً باید خم شوید که نشاندهنده احترام است. داخل بنا سقف گنبدی دارد و صندوق‌های چوبی منبت‌کاری شده روی قبرها قرار گرفته‌اند. فضای داخلی ساده و سنگی است و بوی قدیمی را می‌دهد. توجه داشته باشید که این مکان ساعات بازدید مشخصی دارد و روزهای شنبه معمولاً تعطیل است.

بازار و مراکز خرید همدان

همدان بازارهای سنتی و مراکز خرید مهمی دارد که در جدول زیر آن‌ها را معرفی می‌کنیم تا بدانید برای تهیه هر نوع کالایی دقیقاً باید به کدام بازار بروید.

بازار سنتی همدان بهترین جا برای دیدن معماری قدیمی و انجام خریدهای قیمت مناسب است. اگر دنبال لباس‌های شیک و برند هستید، پاساژ سعیدیه انتخاب خوبی برای شماست. در پیاده‌راه بوعلی هم می‌توانید حین قدم زدن، لباس‌هایی با قیمت متوسط پیدا کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای خریدهای به‌صرفه به همان بازار سنتی بروید و برای اطمینان از کیفیت و قیمت، حتماً از فروشنده‌های معتبر خرید کنید و از خود مردم شهر هم راهنمایی بگیرید.

غذاها و رستوران‌های معروف همدان

غذاهای محلی و معروف همدان را در یک جدول به شما معرفی می‌کنیم تا بدانید هر غذا دقیقاً از چه موادی درست شده است و با آگاهی کامل آن را برای امتحان کردن انتخاب کنید.

در این جدول هم تعدادی از رستوران‌های شناخته‌شده شهر را همراه با سبک غذایی و سطح قیمت آن‌ها آورده‌ایم تا بتوانید بر اساس بودجه و سلیقه خود جای مناسبی را برای صرف غذا پیدا کنید.

هتل‌های همدان

همدان هتل‌های مختلفی از پنج ستاره لوکس تا گزینه‌های اقتصادی دارد. لیست زیر به شما کمک می‌کند تا با توجه به بودجه‌تان، جای مناسبی را برای اقامت انتخاب کنید. برای مشاهده لیست کامل هم می توانید به صفحه هتل های همدان مراجعه کنید.

سوغاتی‌های همدان

لیست زیر شامل محبوب‌ترین سوغاتی‌های خوراکی و صنایع دستی همدان است که همراه با قیمت حدودی آنها آورده شده تا برای خرید هدیه و یادگاری انتخابی راحت داشته باشید.

برای خرید سفال، شهر لالجین بهترین گزینه است اما دور میدان باباطاهر هم می‌توانید سفال پیدا کنید. برای چرم باکیفیت حتماً به راسته بازار یا میدان امام سر بزنید. شیرینی‌های معروف مثل کماج و انگشت‌پیچ را هم از قنادی‌های قدیمی شهر بخرید تا هم تازه باشند و هم قیمتشان مناسب باشد.

بهترین راه برای سفر به همدان

قبل از شروع سفر باید بدانید که با توجه به بودجه و زمانی که دارید، کدام وسیله نقلیه برای شما مناسب‌تر است. 

سفر با ماشین شخصی

اگر با خودروی خودتان سفر می‌کنید، مسیر جاده‌ای از تهران به سمت همدان از طریق آزادراه ساوه است. این جاده حدود ۳۲۰ کیلومتر طول دارد و رانندگی در آن تقریباً ۳ تا ۴ ساعت زمان می‌برد. کیفیت آسفالت جاده مناسب است و چون مسیر جدید جایگزین گردنه قدیمی و خطرناک آوج شده است، امنیت بیشتری دارد. هزینه‌های اصلی شما در این روش شامل پول بنزین و عوارضی آزادراه می‌شود.

سفر با اتوبوس

اتوبوس‌های معمولی و وی‌آی‌پی به طور مرتب از ترمینال‌های غرب و جنوب تهران به مقصد همدان حرکت می‌کنند. مدت زمان سفر در مسیر با اتوبوس حدود ۴ تا ۵ ساعت است. اتوبوس‌ها شما را در ترمینال میدان عاشورا پیاده می‌کنند که از آنجا تاکسی برای رفتن به مرکز شهر در دسترس است. سفر با اتوبوس کم‌خرج‌ترین روش برای رسیدن به این شهر محسوب می‌شود. برای مشاهده انواع اتوبوس ها به مقصد همدان می توانید صفحه اختصاصی بلیط اتوبوس همدان در مستربلیط را ملاحظه کنید.

سفر با قطار

ایستگاه راه‌آهن همدان در خارج از شهر ساخته شده و حدود ۱۵ کیلومتر با شهر فاصله دارد. قطارها از مبدأ تهران و مشهد به سمت همدان حرکت می‌کنند. این روش امنیت بسیار بالایی دارد، اما باید توجه داشته باشید که رفتن از ایستگاه راه‌آهن به داخل شهر، هم زمان‌بر است و هم باید هزینه جداگانه‌ای برای تاکسی بپردازید. برای مشاهده انواع قطارها به مقصد همدان هم می توانید صفحه اختصاصی بلیط قطار همدان در مستربلیط را ملاحظه کنید.

سفر با هواپیما

فرودگاه همدان پروازهای زیادی ندارد و معمولاً پروازها فقط به شهرهای تهران، مشهد و کیش انجام می‌شوند. حتماً باید قبل از سفر برنامه پروازها را بررسی کنید، چون در همه روزهای هفته پرواز وجود ندارد. استفاده از هواپیما سریع‌ترین راه رسیدن به همدان از هر شهری است، اما هزینه آن نسبت به بقیه روش‌ها گران‌تر تمام می‌شود. برای مشاهده پروازها به مقصد همدان هم می توانید صفحه اختصاصی بلیط هواپیما همدان در مستربلیط را ملاحظه کنید.

فاصله همدان از شهرهای پرتردد

در جدول زیر فاصله چند شهر بزرگ و پررفت‌وآمد تا همدان را مشخص کرده‌ایم تا ببینید دقیقاً چقدر راه در پیش دارید.

شهرهای نزدیک به همدان

شهر لالجین که به‌عنوان مرکز سفال دنیا شناخته می‌شود، در فاصله ۲۵ کیلومتری همدان است و اگر با ماشین بروید حدود ۳۰ دقیقه در راه خواهید بود. شهر ملایر هم که به خاطر انگور و صنعت مبل و منبت مشهور است، در ۸۵ کیلومتری سمت جنوب همدان قرار گرفته و حدود یک ساعت و ربع زمان می‌برد تا به آنجا برسید.

شهر تویسرکان را به‌عنوان مرکز گردوی ایران می‌شناسند که در ۹۰ کیلومتری همدان و درست پشت کوه الوند واقع شده است و جاده‌ای کوهستانی و تماشایی دارد. شهر نهاوند هم در فاصله ۱۱۰ کیلومتری قرار دارد و به دلیل داشتن سراب‌های پرآب و دیدنی معروف است.

زمان (فصل) سفر به همدان

در جدول زیر وضعیت هر چهار فصل را در همدان برای شما توضیح می‌دهیم تا بتوانید زمان مناسب خودتان را انتخاب کنید.

سفر به همدان در بهار

در اوایل فصل بهار و ایام نوروز، هوا هنوز کاملاً سرد است و حتماً به لباس گرم نیاز دارید. اما از اواسط اردیبهشت تا آخر خرداد، بهترین چهره طبیعت همدان را می‌بینید؛ هوا بسیار مطبوع می‌شود و دشت‌ها و کوه‌ها کاملاً سرسبز هستند. البته باید توجه داشته باشید که در این فصل بارندگی‌های ناگهانی زیاد اتفاق می‌افتد، پس همراه داشتن چتر یا بارانی فکر خوبی است.

سفر به همدان در تابستان

ماه‌های تیر و مرداد شلوغ‌ترین زمان برای سفر به همدان هستند، چون وقتی شهرهای دیگر گرم هستند، همدان هوای خنک و عالی دارد. نکته جالب اینجاست که شب‌های تابستان در همدان آنقدر خنک می‌شود که ممکن است سردتان شود،؛بنابراین حتی در تابستان هم یک لباس گرم سبک همراه خودتان بیاورید. در این فصل تمام مکان‌های تفریحی مثل غار علیصدر و تله‌کابین گنجنامه باز هستند و با تمام ظرفیت کار می‌کنند.

سفر به همدان در پاییز

در فصل پاییز هوا کم‌کم رو به سردی می‌رود و درختان رنگ‌های زرد و نارنجی زیبایی می‌گیرند که برای عکاسی عالی است. در این زمان چون تعداد مسافران خیلی کمتر می‌شود، قیمت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها پایین می‌آید و می‌توانید سفر ارزان‌تری داشته باشید.

سفر به همدان در زمستان

زمستان‌های همدان واقعاً سخت، پربرف و بسیار سرد است و شوخی‌بردار نیست. اگر به ورزش‌های زمستانی و اسکی علاقه دارید، پیست اسکی تاریک‌دره در این فصل جای بی‌نظیری برای تفریح است. اما اگر تحمل سرما را ندارید، این فصل را انتخاب نکنید، چون بازدید از جاهای دیدنی که در فضای باز هستند، در این سرما و یخبندان بسیار دشوار خواهد بود.

حمل و نقل درون شهری همدان

همدان شهر خیلی پیچیده‌ای نیست و یاد گرفتن مسیرها در آن کار راحتی است. با این حال، انتخاب وسیله نقلیه درست به شما کمک می‌کند تا در وقت و هزینه‌تان صرفه‌جویی کنید. البته یادتان باشد که همدان مترو ندارد. 

تاکسی‌های زرد و گردشی

تاکسی‌های زرد رنگ اصلی‌ترین و راحت‌ترین وسیله برای جابجایی در همدان هستند. چون خیابان‌های اصلی شهر به میدان مرکزی (میدان امام) وصل می‌شوند، شما در هر خیابانی که باشید به راحتی تاکسی پیدا می‌کنید. این تاکسی‌ها هم به صورت دربست و هم به صورت اشتراکی (کورسی) مسافران را به تمام نقاط شهر می‌رسانند و کرایه آن‌ها منطقی و مشخص است.

تاکسی‌های اینترنتی

اگر آدرس دقیق جایی را بلد نیستید یا حوصله پیدا کردن تاکسی خطی را ندارید، استفاده از تاکسی‌های اینترنتی در همدان گزینه بسیار خوبی است. سرویس‌های معروف تاکسی اینترنتی در این شهر کاملاً فعال هستند و تعداد ماشین‌های زیادی دارند. معمولاً قیمت این سرویس‌ها مناسب است و قبل از سفر هزینه دقیق را به شما نشان می‌دهند؛ بنابراین خیالتان از بابت قیمت راحت خواهد بود.

اتوبوس‌های شهری

اتوبوس‌ها ارزان‌ترین راه برای گشتن در شهر هستند و تقریباً تمام خیابان‌های مهم و شهرک‌های اطراف را پوشش می‌دهند. ایستگاه اصلی و مرکزی بیشتر اتوبوس‌ها در دور میدان امام و ابتدای خیابان اکباتان قرار دارد. نکته مهمی که باید بدانید این است که پرداخت کرایه نقدی در اتوبوس‌ها معمول نیست و حتماً باید کارت بلیط الکترونیک تهیه کنید. این کارت‌ها را می‌توانید از باجه‌های بلیط‌فروشی در ایستگاه‌های اصلی بخرید و شارژ کنید.

برنامه پیشنهادی سفر به همدان 

برای اینکه بتوانید بدون سردرگمی از همه جاهای دیدنی همدان بازدید کنید، یک برنامه سه روزه برایتان آماده کرده‌ایم. با این برنامه، هم به دیدن آثار تاریخی و تفریحی می‌رسید و هم وقت کافی برای خرید سوغاتی خواهید داشت.

این برنامه طوری تنظیم شده که خسته نشوید. روز اول مخصوص دیدنی‌های داخل شهر است. روز دوم را کامل به غار علیصدر و لالجین اختصاص دادیم که خارج از شهر هستند. روز سوم هم تفریح در گنجنامه و خرید سوغات را با هم ترکیب کرده‌ایم. فقط حتماً کفش راحت بپوشید چون پیاده‌روی زیاد دارید.

سخن پایانی

در مجموع، همدان شهری است که همه چیز را در کنار هم دارد؛ از آثار تاریخی ارزشمند گرفته تا طبیعت زیبا و هوای تمیز؛ بنابراین اگر قصد دارید با خانواده یا دوستانتان یک سفر خاطره‌انگیز داشته باشید، همدان انتخاب درستی است. تنها توصیه‌های نهایی ما این است که زمان‌بندی بازدیدها را رعایت کنید و حتماً یک لباس گرم همراهتان باشد، چرا که شب‌های همدان حتی در وسط تابستان هم خنک و گاهی سرد است.

سوالات متداول

فاصله شهر سفال (لالجین) تا همدان چقدر است و آیا ارزش رفتن دارد؟

لالجین خیلی به همدان نزدیک است و با ماشین شخصی حدود ۲۵ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد تا به آنجا برسید. قطعاً ارزش رفتن دارد، چون تنوع سفال‌ها و سرامیک‌ها در آنجا هزار برابر بیشتر از مغازه‌های داخل شهر همدان است و قیمت‌ها هم بسیار مناسب‌تر هستند. 

آیا در فصل تابستان هم برای سفر به همدان نیاز به لباس گرم داریم؟

شاید عجیب به نظر برسد، اما هوای همدان با شهرهای دیگر فرق دارد. روزهای تابستان آفتابی و گرم است، اما شب‌ها هوا کاملاً خنک می‌شود و اگر بخواهید در فضای باز مثل گنجنامه یا بلوار ارم بنشینید، حتماً به یک ژاکت یا لباس گرم سبک نیاز پیدا می‌کنید. همچنین دمای داخل غار علیصدر همیشه پایین است و بدون لباس گرم سردتان می‌شود.

وضعیت ترافیک و جای پارک در شهر همدان چطور است؟

خیابان‌های اطراف میدان امام طرح ترافیک دارند و جای پارک در آنجا سخت پیدا می‌شود، پس بهتر است از پارکینگ‌های عمومی استفاده کنید. مسیر گنجنامه هم در روزهای تعطیل و عصر جمعه ترافیک سنگینی دارد؛ حواستان به زمان باشد تا در شلوغی نمانید.

چقدر زمان برای دیدن تمام جاهای دیدنی همدان لازم است؟

اگر می‌خواهید هم جاذبه‌های داخل شهر را ببینید و هم با خیال راحت به غار علیصدر و لالجین بروید، حداقل به سه روز کامل زمان نیاز دارید. اگر زمانتان کمتر از این باشد، مجبور می‌شوید خیلی باعجله بازدید کنید و خسته می‌شوید. یک سفر سه تا چهار روزه برای همدان ایده‌آل است.

آیا غار علیصدر برای سالمندان یا کسانی که مشکل حرکتی دارند مناسب است؟

بخش زیادی از مسیر غار با قایق است، اما برای رسیدن به اسکله و همچنین وسط مسیر، تعداد زیادی پله وجود دارد. اگر همراهانتان مشکل زانودرد شدید دارند یا بالا و پایین رفتن از پله برایشان سخت است، بازدید از این غار ممکن است اذیتشان کند.