کاخ گلستان؛ تاریخچه + راه های دسترسی

کاخ گلستان یکی از مشهور ترین و پر آوازه ترین و البته کهن سال ترین بنا های تاریخی موجود در پایتخت ایران، شهر تهران است. این سازه بالغ بر 440 سال پر فراز و نشیب را سپری کرده و امروزه امانتی در دستان ماست. قصری که به واسطه زیبایی های بی حد و حصر و وقایع و اتفاقات سرنوشت سازی که پشت سر گذاشته نزد مردم، محققان و مورخان اهمیت به سزایی دارد.

زمانی که پیشینه این کشور و ملتش را مطالعه می کنیم، به خصوص تاریخ معاصر و چند دهه گذشته به نام این مکان بسیار برمی خوریم. حتی اگر تا به حال به بازدید از این کاخ سلطنتی خیره کننده نرفته باشید، باز هم تصور کردن نقاطی از آن برای تان میسر است. علت این امر به فیلم و سریال زیادی که از آن جا به عنوان لوکیشن استفاده کرده اند، ارتباط دارد. به همین دلیل هیچ بعید نیست که شکلی منسجم از فضای درونی این سازه با شکوه و با عظمت داشته باشید.

این اثر ماندگار و دیدنی، در سال 1344 شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه جزو مهم ترین جاذبه های گردشگری این سرزمین محسوب می شود. مجموعه قصر های پایتخت، گلستان، نیاوران، سعد آباد و… نمادی از فرهنگ، تمدن، تاریخ و شیوه زندگی اعیانی درباری کشور است.

اگر قصد این باشد تا نمونه ای عالی از سبک معماری اشرافی دهه ها و سده های پیش بزنیم، این مورد قطعا مثالی فوق العاده برای معرفی خواهد بود. در تمام اوقات سال به جز تعطیلات رسمی بازدید از مجموعه کاخ گلستان بدون مانع و بعید است که هیچ زمانی آن را خالی از جمعیت گردشگران مشتاق و علاقه مند بینید.

در ادامه برای آشنایی بیش تر و کامل تر با این نماینده شاخص هنر و فرهنگ پارسی، در سفری کوتاه اما جذاب، با این بخش از مجله مستر بلیط  همراه مان باشید.

تاریخچه کاخ گلستان

با مطالعه اسناد و مدارک بی شماری که به جا مانده و سفر نامه های گردشگران معروف خارجی در گذشته به ویژه سفر نامه پیترو دلاواله که در سال 1028 هجری قمری از ایران بازدید کرده بود، می توان سرنخ های جالبی در این باره پیدا کرد. طرح اولیه کاخ را نخستین مرتبه شاه عباس صفوی بنا نهاد؛ البته در آن زمان ارگ تنها سازه بسیار کوچک تر از حالت فعلی بود و در طی زمان به مرور تکمیل تر شد.

کریم خان زند سر سلسله دودمان زندیه در طول 7 سال به طور دقیق تر، در فاصله بین سال های 1173 و 1180 قمری تصمیم به تاسیس دیوان خانه ای در محیط ارگ گرفت؛ از آن پس نام کاخ بر آن جا اطلاق شد. بعد از دوره حکومت وکیل الرعایا و بر سر کار آمدن خاندان قاجاریه اوضاع متفاوت تر از قبل شد.

شکوفایی واقعی این سازه اشرافی به عصر آغا محمد خان قاجار باز می گردد. او وقتی تهران به پایتختی برگزید سعی کرد تا فضایی شاهانه و در خور برای خود فراهم کند. به همین علت تصمیم گرفت تا کاخ گلستان را گسترش دهد. پادشاه بعدی این سلسله فتحعلی شاه نیز در همان جا تاج گذاری کرد و او که به عیش و نوش شهرت داشت، تنها به ظاهر امر و شکوه و جلال قصرش اهمیت می داد.

بنا بر همین احوال، جزئیات بیش تری بر فضا افزوده گردید. در عصر ناصری و دوره سردمداری او ملقب به سلطان صاحبقران و قبله عالم، به تاریخ تاج گذاری ذی القعده 1264 هجری قمری و مدت طولانی 49 سال حکومت تغیرات شگرفی در طراحی سازه ایجاد شد که سابقه نداشت.

سه سفر اروپایی پادشاه در 1290، 1295 و 1306 قمری المان هایی از سبک معماری خاصه اروپا به مجموعه قصر اضافه کردند. بعد ها شاهان پهلوی نیز در همین مکان اعلام سلطنت کردند.

وقایع تاریخی مهم در کاخ گلستان

کاخ گلستان در بسیاری از وقایع مهم و سرنوشت ساز تاریخ ایران حضوری پر رنگ داشت و در و دیوار های قصر اتفاقات زیادی را به خود دیده اند. اعلام پادشاهی از سوی آغا محمد خان، فتحعلی خان و سپس ناصرالدین شاه قوانلو قاجار سه حاکم بعدی این دودمان، مظفر الدین شاه، علی و احمد شاه نیز در همین فضا تاج گذاری کردند و خود را شخص اول کشور نامیدند.

به غیر از این اتفاقات هر چند ظاهر ارگ تغییر به خصوص و قابل توجهی پیدا نکرد اما شاهد واقعه های سیاسی حائز اهمیتی بود. انقلاب مشروطه یکی همین موارد به شمار می رود.

شروع به کار اولین دوره مجلس شورا ملی مورخ شعبان 1334 قمری، برپایی مجلس موسسان برای براندازی قاجار در آذر سال 1304 شمسی و در نهایت بر تخت نشستن پهلوی اول نیز در تاریخ 4 اردیبهشت ماه همان سال از دیگر رویداد هایی بودند که در کاخ گلستان اتفاق افتادند. بعد از رضا خان، در 4 آبان ماه 1346 شمسی محمد رضا پهلوی هم در این محل تاج گذاری کرد.

انتقال استخوان های کریم خان به کاخ گلستان

شاید جالب ترین ماجرایی که درباره این فضا نقل می کنند به انتقال جسد کریم خان از شیراز تا تهران مربوط می شود. هنگامی آغا محمد خان کشور را تصرف کرد، برای بی حرمت کردن جنازه دشمن، در سال 1206 قمری، استخوان ها یا بنا بر روایاتی تنها سر وکیل الرعایا را به پایتخت آورد.

سپس آن را زیر قسمت نگار خانه که هر روز از آن جا عبور می کرد دفن کرد. به عقیده او، این عمل به معنای پای مال کردن دشمن بود. بعد ها و پس از چندین سال که پهلوی بر سر کار آمد، به جهت جو قجر ستیزی که در بین مردم اندک اندک رایج شده بود؛ رضا خان تصمیم گرفت تا هر آنچه که سر سلسله زندیه باقی مانده را به جایگاه اولیه آن شیراز بازگرداند. پله ها عمارت را کندند و سپس استخوان ها را در مجمه نقره به شاه تقدیم کردند.

ثبت ملی و ثبت جهانی

در 11 بهمن ماه سال 1334 و زمان پادشاهی پهلوی اول، این شاهکار هنر و معماری ایران با شماره 417 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. همچنین در نشست همه ساله سازمان یونسکو که هر بار در یک کشور برگزار می شود، درجلسه ای که کامبوج محل برپایی آن بود کاخ گلستان ثبت جهانی شد.

سال 2007 میلادی برای مورخان و هنرمندان ایرانی با این اتفاق خوشایند و مبارک همراه شد، زیرا پس از سال ها متخصصان یونسکو این مجموعه را برای جای دادن در لیست آثار فرهنگی جهانی مناسب تشخیص داده بودند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

این قصر عظیم و وسیع از لحاظ معماری بلواقع سرآمد دژ های سلطنتی مسکونی دیگر محسوب می شود. این مجموعه پهناور از چندین عمارت با شکوه جداگانه، چند تالار و بخش های مختلفی تشکیل شده است. سبک و شیوه غالب سازه کاملا ایرانی به نظر می رسد؛ با این حال در عصر ناصری المان های اروپایی به آن افزودند.

خوابگاه ناصر الدین شاه یکی از همین قسمت های الگو برداری شده از معماری اروپا بود. کاشی کاری های کاخ اصیل ترین و ناب ترین ها در نوع خود هستند. هنر واقعی نگار گری و نقاشی به وضوح در سرامیک های دیوار ها و کاخ قابل مشاهده هستند. بیش تر نقوشی که به چشم می خورند، نمایی از شکار گران، جنگ و نبرد، هیبت پادشاهان قجری، مناظر و ابنیه تاریخی و چندی هم تصاویر دینی مذهبی و مرتبط با اسلام هستند.

جدای از فاکتور های کار هنرمندان ایرانی مانند استاد کمال الملک، نمودی از تاثیر گذاری روش غربی نیز در طرح ها به طور محسوسی نظر را جلب می کنند. آیینه کاری در چند بخش به ویژه تالار آیینه و زر کوبی های بنا در گوشه و کنار بی نهایت برای هر بیننده ای خیره کننده خواهند بود. مقدار طلا و سنگ های قیمتی که در تزئینات مورد استفاده قرار گرفته اند، این فضای شاهانه را به گنجی ملی و بسیار گران بها تبدیل می کند.

عمارت شمس العماره، تالار آیینه و تالار سلام، ایوان مرمر، عمارت بادگیر، تالار های الماس و برلیان، تالار عاج، حوضخانه، عمارت بادگیر و خلوت کریم خانی از قسمت های باقی مانده مجموعه به شمار می روند. عمارت اندرونی، تکیه دولت، نقار خانه، تالار خاقان، خوابگاه ناصر الدین شاه و… نیز پیش از این سالم بودند اما در حال حاضر موجود نیستند. در ادامه، دیگر قسمت ها را به تفصیل و جداگانه معرفی می کنیم.

شمس العماره

شمس العماره را باید معروف ترین مکان در حوضه کاخ گلستان نامید، تکمیل این بنای پنج طبقه به مدت دو سال تمام یعنی از 1244 تا 1246 شمسی به طول انجامید.

سازه 35 متری شرق مجموعه به دوره قاجار مربوط می شود. قبله عالم، ناصرالدین شاه پس سفر به فرنگ تصمیم گرفت تا بنایی با سبک معماری غالب اروپاییان در تهران پایتخت خود بسازد. پادشاه دلش می خواست از ارتفاع محل اقامت خود بتواند کل شهر را از نظر بگذارند و نقشه و خواسته او نیز عملی شد.

به جز شیوه پنجره سازی، کاشی کاری که نمادی مهم از معماری ایرانی محسوب می شود؛ شکل کلی ساختمان یاد آور دول فرنگی است. اتاق شاه نشین بزرگ ترین قسمت عمارت است که با اتاق های گوشواره در اطراف محاصره شده و بزرگ تر هم دیده می شود. ساعتی که بر بلند ترین قسمت جلب توجه می کند نیز هدیه از سوی ملکه ویکتوریا بریتانیای کبیر به سلطان ایرانی بود.

تالار سلام

تالار سلام یا موزه، در سال 1255 شمسی ساخته شد. زمانی که تخت طاووس را بدان آن جا منتقل کردند و مراسمات رسمی در این مکان صورت می پذیرفت نام سلام بر روی تالار باقی ماند. در هنگام حکومت پهلوی دوم، مراسم تاج گذاری محمد رضا شاه و شهبانو فرح در آن جا انجام شد.

بسیاری از تزئینات فضا به همان موقع تعلق دارد. علاوه بر تابلو نقاشی های کمال ملک و چندی دیگر از هنرمندان، دو ماکت تخت طاووس و تخت نادری در درون محوطه نگهداری می شوند.

تالار آیینه

تالار آیینه شاید زیبا ترین و چشم نواز ترین قسمت در کل کاخ گلستان به حساب بیاید. این فضا در مجاورت تالار سلام در سال 1261 شمسی با مشارکت صنیع الملک معمار و نقاش باشی معروف دربار ساخته شد؛ تا گنجینه و شاهکاری درخشان از هنر صنعت گران ایرانی معرفی شود.

نگار گری جناب کمال الملک از این تالار موجب شد تا بیش تر از سایر بخش ها به شهرت برسد. آن تابلو نفیس 5 سال زمان برد تا تکمیل شود و لازم به ذکر است مقیاس واقعی فضا کوچک تر از چیزی ست که استاد نقاش تصویر کرده است.

ایوان تخت مرمر

یکی از آثار ملی ایران، ایوان مرمر یا ایوان دارالاماره، همان دیوان خانه ای ست که کریم خان زند آن را ساخت. بعد ها به واسطه قرار گیری تخت سلیمانی یا مرمرین فتحعلی شاه قاجار در این نقطه همچین نامی را به آن اطلاق کردند. این تخت با هیبت که محصول هنر استادان سنگ تراش اصفهانی است، پایه های عجیب دارد؛ بدین صورت که سه دیو و شش فرشته آن را روی دوش نگهداشته اند. در مجموع 65 تکه در ساخت این اثر قابل توجه به کار رفته است.

عمارت بادگیر

بانی ساخت عمارت تماشایی بادگیر، فتحعلی شاه قوانلو قاجار بود، مظفرالدین شاه نیز در همین مکان تاج گذاری و اعلام سلطنت کرد. این فضا که در دوره طولانی مدت ناصری نیز یک مرتبه مورد مرمت وسیع قرار گرفت، نمونه ای بی نظیر و عالی برای معرفی هنر معرق کاری ایرانیان محسوب می شود.

آیینه کاری ها و تزئینات ارسی  به علاوه گچ بری های فوق العاده تالار اصلی سبب شهرت هر چه بیش تر این مورد شده اند. ضمن بازدید از مجموعه وسیع کاخ گلستان سر زدن به این نقطه را از قلم نیندازید.

تالار عاج

تالار عاج یا آج جزو قسمت های اصلی ارگ به حساب می آید که در ضلع غربی تالار برلیان واقع شده؛ تا به امروز هیچ سند و مدرکی اثبات نکرده که این بخش دقیقا در چه سالی احداث شده است. به طور قطع تنها مسئله قابل اطمینان می تواند این باشد که عمر تالارعاج بیش تر از سالن های آیینه و سلام خواهد بود.

کارایی فضا در واقع نگهداری از پیشکش های دول خارجی در زمان حکومت تقریبا 50 ساله ناصالدین شاه بود. همچنین مهمانی ها و مجالس رسمی دربار با فرستادگان و سفرا اغلب در همین جا صورت می گرفت. دو عاج بزرگ، صندلی های مخملی و آیینه ای مرتفع با قاب فلزی جزو آثار موجود در این اتاق هستند.

تالار برلیان

تالار برلیان بر روی خرابه کاخ بلور فتحعلی شاه، بنا بر دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. از این فضا نیز برای پذیرایی از دیگر مهمانان خاصه دربار استفاده می شد. دیوار های آیینه اندود و چهل چراغ های با شکوه وسط تالار موجب شده تا همچین نامی را بر روی آن بگذارند.

در زمان مظفر الدین شاه بازسازی گسترده ای انجام گرفت؛ شماری از جزئیات و دکوریجاتی که در حال حاضر دیده می شوند، متعلق به همان دوره هستند. سه پنجره بزرگ با پرده های ابریشمی و صندلی های اعیانی در کنار فرش خوش نقش و نگاری که وسط تالار پهن شده باعث هر چه زیبا تر به نظر رسیدن محیط شده اند.

تالار الماس

در هیچ یک از تالار های برلیان و الماس این سنگ های قیمتی نگهداری نمی شوند. در واقع علت نام گذاری و یا وجه تسمیه آن ها درخششی ست که به علت آیینه کاری های ظریف و خیره کننده شان نور را همچون الماس منعکس می کنند. این تالار نیز با خواست فتحعلی شاه احداث گردید. ارسی ها و مقرس کاری ها، پنجره های بلند و عریض، میز و صندلی های وسط فضا و شمعدان های بزرگی که لب طاقچه ها قرار دارند بیش از هر مورد دیگری نگاه ها را جلب خود می کنند.

تالار ظرف ها

این تالار مختص به نگهداری از هدایای دولت ها و سفرای خارجی به پادشاه ایران است که در هنگام سلطنت دودمان قاجار بنا شد. یک سرویس ظروف چینی متعلق به زمان ناپلئون کبیر فرمانروای فرانسه، پیشکشی از طرف ملکه مقتدر بریتانیا، سرویسی دیگر از امپراطور وقت روسیه تزاری و چندی دیگر از ارمغان های جواهر نشان و الماس نشان دیگر همگی در همین محیط حفاظت می شوند.

خلوت کریم خانی

خلوت کریم خانی همان طور که از عنوان ان پیداست به پایه گذار دودمان زندیه مربوط می شود. این محوطه که در اصل یک راه عبور امن، به دور از هیاهو و مخصوص کاخ محسوب می شد، در سال 1173 هجری قمری بنا شد. امروزه بخش کوچکی از محوطه باقی مانده است زیرا در جریان ساخت و ساز تالار سلام در زمان ناصر الدین شاه آسیب های جدی به آن وارد شد.

این مسیر اندرونی را دیوانخانه یا همان ایوان تخت مرمر متصل می کرد. برای تماشای این قسمت باید به شمال غربی مجموعه بروید. همچنین لازم به ذکر است که در این ایوان یک حوض ساخته شده از مرمر درست در میان فضا می بینید؛ علاوه بر آن سنگ قبر با جزئیات ناصرالدین شاه و یکی دیگر از تخت های فتحعلی شاه هم همان جا قابل مشاهده هستند.

سنگ مزار نام برده قبل از انقلاب 1357 از آرامگاه شاه برداشته و به این مکان انتقال داده شد. حجاری روی اثر آن را به نمونه ای ویژه بدل کرده زیرا تماما طرحی کامل و قدی از ناصرالدین شاه را نشان می دهد. تخت جلوس فتحعلی شاه قوانلو نیز به دستور پهلوی دوم به آن جا آورده شد.

موزه مردم شناسی، کاخ ابیض

در واپسین سال های دوره ناصری، سلطان عبد الحمید، از خلفای عثمانی چندی از اسباب و اثاثیه اشرافی و جواهر نشان که بسیار ارزشمند و گران قیمت بودند را به شاه ایران هدیه کرد. در عین حال تمام اتاق ها، تالار ها و قسمت های کاخ پر بود و جای خالی برای نگهداری از هدایای زیاد سلطان عثمانی وجود نداشت.

به همین علت ناصرالدین شاه خواست تا در محوطه سابق عمارت آغا محمد خان، کاخی بسازند. سفید بودن نمای خارجی آن موجب شد تا رفته رفته نام ابیض بر روی سازه بماند. این قسمت یکی از ساده ترین بخش ها در کل محیط کاخ گلستان به شمار می رود. سبک معماری مایل به اروپایی ست و گچ کاری ها و طراحی داخلی نیز به همین منوال ساده هستند.

 تا سال 1333 تمامی نشست های هیئت و اعضای کابینه دولت در همین مکان برگزار می گردید. پس از 13 سال و بعد تغییراتی که در دوره محمد رضا شاه پهلوی در گوشه ای از ساختمان ایجاد شد؛ تصمیم گرفتند تا موزه مردم شناسی سابق ( موسس 1314) را به کاخ ابیض منتقل کنند. در حال حاضر نیز این موزه مردم شناسی برپاست و بازدید کنندگان می توانند در آن با شیوه پوشش و نحوه زندگی مردم دوره قاجار آشنایی پیدا کنند.

همچنین برخی از اساسیه مورد استفاده آن ها و لوازم رایج در آن زمان را از نزدیک ببینند. آثار موجود در دسته بندی های مختلفی از قبیل بخش عکاس خانه، مجسمه ها، کتاب ها و… برای عموم قابل مشاهده می باشند.

کتابخانه کاخ گلستان

کتابخانه کاخ فضای بزرگ و وسیعی ست که از لحاظ  کتب موجود یکی از کامل ترین مجموعه ها را در اختیار دارد. 7 هزار جلد در این فضا به چشم می خورد که در دو بخش جدا گانه نسخه های چاپی و خطی نگهداری می شوند. در گذشته این گنجینه ارزشمند در طبقه اول کاخ ابیض قرار داشت تا اینکه سال 1384 تصمیم گرفته شد تا آن ها به قسمتی دیگر و جایگاه فعلی انتقال بدهند.

کتابخانه شاهی نام اولیه آن جا بود که به دستور فتحعلی شاه جمع آوری شده بود. دیوان شمس با بیش از 50 سال قدمت در بخش نسخه های چاپی موجود است و در قسمت کتاب های خطی نیز، شاهنامه بایسنقری، هزار و یک شب، مرقع گلشن و… نگهداری می شوند.

لازم به ذکر است که در فضای کتابخانه کاخ، قرآنی ارزشمند و بی نهایت گران بها وجود دارد که آن را امام دهم مذهب شیعه، امام هادی (ع) منسوب می دانند. بنا بر اسناد و شواهد کتابت این نسخه خطی در رمضان 1441 قمری به پایان رسید.

قرآنی 16 صفحه ای که بر روی پوست آهو نوشته شده و سوره هایی نظیر لقمان، عنکبوت و زمر بر روی دیده می شود. نسخه ای از آن نیز به حرم امام هادی و امام حسن عسگری (ع) هدیه شده است.

تفاوت این کتابخانه فوق العاده با سایر فضا ها عمومی نبودن آن است. بدین صورت که تنها پژوهشگران، مورخان و کسانی که دارای مجوز های لازمه هستند می توانند به آن جا وارد شوند. به علت اینکه بسیاری از نسخه ها بسیار کمیاب هستند، مراقب های شدیدی بر آن ها اعمال می شود.

بخش هایی از کاخ گلستان که امروزه وجود ندارند

تکیه دولت

تکیه دولت از زمره بخش هایی به شمار می رود که امروزه دیگر ردی از آن ها به چشم نمی خورد. تکیه همایونی و تکیه بزرگ شاهی از دیگر اسم های این مکان هستند. قبله عالم، دستور داده بود تا برای برپایی مراسم تعزیه و عزاداری امام حسین(ع) و همچنین برگزار کردن هر چه با شکوه تر تاسوعا و عاشورا در ایام محرم همچین محوطه ای را بسازند.

استاد معمار حسینعلی مهرین به عنوان معمار آن جا معرفی می شود. سال ها پس از عصر ناصری، سازه مخروبه و متروکه ماند تا اینکه در سال 1325 شمسی، برای احداث بانک ملی ایران آن را برای همیشه از بین بردند. نقاشی کمال الملک تنها اثری ست که به وضوح شکل فضا را توصیف می کند.

عمارت اندرونی

ناصر الدین شاه قاجار اولین پادشاهی بود که شخصا به سفر اروپایی و دیدن فرنگ رفت، نخستین حاکم ایران بود که خاطره نویسی می کرد و در کل دودمان خویش بیش از سایر همتایانش حکومت کرد. با این حال رکورد بیشترین تعداد همسرانش بعد از فتحعلی شاه با 169 نفر، نیز به دست او بود.

بنا بر اسناد و شواهد در مجموع 85 زن عقدی و صیغه ای در اندرونی قبله عالم زندگی می کردند. این تعداد دیگر از کنترل خارج شده بودند و فضای کوچک ساختمان سابق برای شان مناسب نبود. به همین علت سلطان به امین السلطنه وزیر دربار دستور داد تا عمارت جدیدی برای آن ها بسازند.

پس از، اتمام سردمداری سلسله قاجاریه و بر سر کار آمدن پهلوی اول، او تصمیم گرفت حرم سرا را کاملا تخریب کند تا رد و اثری از عیش و نوش گاه قجری باقی نماند. فارغ از همه مسائل، او با این عمل خود را در بین مردم ایران که دل خوشی هم از حکومت پیشین نداشتند؛ محبوب کرد.

تابلو های نقاشی، دیوار کوب ها و پلکان های این مکان بسیار زیبا، اصیل و قیمتی بودند که پس از تخریب بین مابقی تالار ها و سرسرا های کاخ پخش شدند. خوابگاه ناصری نیز که به تقلید از سبک عثمانی، فرنگی ساخته شده بود و جزوی از همین ساختمان اندرونی به شمار می رفت نیز ویران گردید.

دروازه نقار خانه، عمارت صندوق خانه، رخت دارخانه شاهی یا سلطنتی، تالار خاقان مغفور ( لقب فتحعلی شاه) و عمارت خروجی از دیگر قسمت هایی به حساب می آیند که امروزه دیگر وجود ندارند.

لوکیشن مشهور فیلم ها و سریال های تاریخی

یکی از پر بازیگر ترین سریال هایی که در برخی قسمت های کاخ گلستان فیلم برداری شد، مجموعه 95 قسمتی معمای شاه به کارگردانی محمدرضا ورزی بود. این سریال که به وقایع دوران پهلوی می پرداخت با اقبال چندانی مواجه نشد. مجموعه دیگر که در زمان پخش جزو پر طرفدار ترین های تلوزیون هم بود، باز هم به کارگردانی آقای ورزی، سریال سال های مشروطه نام داشت.

محوریت شخصیت هایی چون عباس میرزا ولیعهد محبوب قاجار، میرزا تقی خان امیر کبیر، فتحعلی شاه، ناصر الدین شاه و مظفرالدین شاه در بخش هایی از این قصر ضبط شد. قهوه تلخ اثر طنز و ماندگار مهران مدیری نیز در تعدادی از پلان ها این مجموعه را جلوی دوربین خود برد.

 یکی دیگر از معروف ترین فیلم های سینمایی دهه شصت، کمال الملک علی حاتمی نیز موجب شد تا اغلب ما فضای درونی این محوطه را ببینیم. هنر پیشه های به نام مشهوری چون زنده یاد استاد جمشید مشایخی در نقش نقاش باشی دربار، کمال الملک بزرگ، استاد محمد علی کشاورز، داوود رشیدی، عزت الله انتظامی و همچنین استاد علی نصیریان به نام ترین بازیگران این اثر درخشان بودند.

به واسطه همین فیلم که به زندگی بزرگ ترین نقاش دودمان قاجار می پردازد بسیاری از نماهای درونی کاخ سلطنتی گلستان دیده شد. این مجموعه قدیمی ترین قصر به جا مانده در پایتخت است که بازدید از آن برای همگان بی نهایت فراموش نشدنی خواهد بود. سریال های دیگری نیز دست به انتخاب این ارگ برای ساخت اثر خود زده اند؛ منتهی تعداد سکانس های برداشتی موارد نام برده بیش تر و شاخص تر بود. بنا بر همین جهت به ذکر آن ها کفایت کردیم.

شرایط بازدید

کاخ گلستان سند زنده ای از نزدیک به 500 سال تاریخ گذشته این سرزمین است. شاهکاری بی بدیل و فوق العاده از هنر دست صنعت گران، نگار گران و معمارانی که سال ها عمر شان را برای ساخت این سازه عظیم صرف کردند. محل زندگی و سلطنت شاهان قاجاری و پهلوی در فضایی بالغ بر 4.5 هکتار که مستر بلیط بازدید و تماشای آن را به تمام ایرانیان هنر دوست و وطن دوست پیشنهاد می کند.

تنها با پرداخت بهایی ورودی 5000 تومان برای هر فرد ایرانی بزرگسال، به راحتی می توانید به درون مجموعه با شکوه این قصر سلطنتی راه پیدا کنید. توریست های خارجی نیز به ازای هر یک نفر باید مبلغ 15 تا 20 هزار تومان پرداخت کنند. این وجوه تنها برای ورود دریافت می شوند و برای بازدید از هر بخش باید به طور جداگانه بلیط های 4000 تومانی تهیه بفرمایید. تالار ظروف، برلیان، خلوت کریم خانی نیز برای عموم رایگان هستند.

در تمام اوقات سال این اقامت گاه اشرافی که پادشانی چون آقا محمد خان، فتحعلی شاه، ناصرالدین شاه، مظفر الدین و احمد شاه قوانلو قاجار از آن جا بر مردم حکومت می کردند؛ بلا مانع است. با این وجود در مناسب هایی مانند رحلت پیامبر(ص) و امام حسن مجتبی(ع)، شهادت امیر المونین امام علی (ع)، تاسوعا و عاشورای حسینی، ایام اربعین، شهادت امام جعفر صادق(ع)، رحلت امام خمینی (ره) و همچنین 13 فروردین، روز طبیعت درب های مجموعه بسته خواهند بود.

در ایام عید نوروز و تابستان قاعدتا با پر ازدحام ترین روزهای مجموعه رو به رو هستید؛ به همین علت شاید پاییز و زمستان گزینه های مناسب تری محسوب بشوند. هرچند در آن ایام نیز کاخ را پر از جمعیت گردشگران خواهید دید اما به نسبت بقیه اوقات کمی خلوت تر هستند.

در نیمه اول سال درب ها از ساعت 9:30 صبح گشوده می شوند و راس 18:30 دقیقه غروب بسته خواهند شد. در نیمه دوم نیز از 9 صبح محوطه به روی بازدید کنندگان باز و تا 17:30 دقیقه بلیط فروشی ادامه دارد، ساعت تعطیلی بر منوال گذشته است.

توصیه می کنیم یک روز کامل، از ساعات ابتدایی بازگشایی تا تعطیلی را به گشت و گذار در این سرای با عظمت اختصاص دهید. از آن جا بخش های مختلفی برای دیدن وجود دارند، اطمینان داشته باشید که ابدا برای تان خسته کننده نمی شود و مدام با موارد تماشایی تر رو به رو می شوید. اگر با تور لیدر یا راهنما همراه شده باشید ماجرا ها و داستان های واقعی و جذابی را می شونید.

خدمات و امکانات رفاهی مجموعه

گشت و گذار در همچین محوطه بزرگ و متنوعی به طور حتم زمان زیادی طلب می کند. به همین علت باید یک صبح تا غروب برای قدم زدن در دل تاریخ دهه ها و سده ها گذشته وقت صرف کنید. طبیعتا می تواند از لحاظ جسمی برای تان کمی خسته کننده باشد بنابراین شاید فکر خوبی باشد که به چایخانه کاج مراجعه کرده و چند دقیقه ای استراحت کنید.

چای و قهوه بنوشید یا نهار و عصرانه میل بفرمایید و پس از تجدید قوا به ادامه بازدید از دیگر بخش ها مشغول شوید. نماز خانه نیز در دسترس است و برای خواندن نماز با هیچ مشکلی مواجه نمی شوید.

همچنین یکی از ابتکارات جالبی که مدت هاست در این فضا صورت می گیرد، وجود عکاس خانه ای با شکل و شمایل قجری در آن جاست. برای غرق شدن بیش تر در تاریخ و البته به جا گذاشتن یک یادگاری جذاب از سفر تان به این مکان، لباس های قاجاری را به تن کرده و عکس بیندازید. قطعا سر زدن به این قسمت به یکی از مورد علاقه ترین های تان تبدیل خواهد شد.

راه های دسترسی به کاخ گلستان

برای دسترسی به و دیدن کردن از کاخ وسیع و تماشایی گلستان، باید خود را به پایتخت برسانید. از هر کجا و هر شهر ایران که زندگی می کنید، خرید بلیط هواپیمای تهران می تواند پیشنهادی سریع و عالی برای شما باشد.