مقبرة الشعرا؛ تاریخچه + راه های دسترسی

تبریز از گذشته تا به امروز جایگاه افراد فرهیخته ای بوده و با تمامی امکاناتی که داشته توانسته است اسم خود را میان دیگر شهرها زنده نگه دارد. تمامی مردان و زنان تبریزی برای پیشرفت این شهر تلاش های زیادی کرده اند. از گذشته تا به امروز آثار جاودانه ای در تبریز ثبت شده است که یکی از آثار تاریخی آن مقبرة الشعرا ست که به عنوان مکانی تاریخی نام تعداد زیادی از مشاهیر را درون خود جای داده است.

مقبرة الشعرا مکانی تاریخی و غنی به شمار می رود. در مقبرة الشعرا بیشتر از 400 شاعر را دفن نموده اند، مانند تبریزی، استاد شهریار، خاقانی، سمرقندی، لسان شیرازی، اسدی طوسی و … که همگی در این خاک آرمیده اند. این مکان تاریخی داری فضایی سرسبز و دیدنی است  که یکی از محله های تاریخی این شهر به شمار می رود. اگر شما هم به بازدید از این اثر تاریخی علاقه دارید می توانید با مراجعه به مجله مستر بلیط تمامی اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورید.

تاریخچه مقبرة الشعرا

اسم این مقبره را تا قبل از قرن هشتم به میان نیاورده اند. در کتاب لباب الاالباب در سال 681 که در آن شرح حالی از شاعران قرن هشتم را بیان نموده اند گفته شده است که آن ها در مقبرة الشعرا دفن شده اند و یکی دیگر از کتاب هایی که وجود دارد کتاب نزهة القلوب است که در سال 740 هجری نوشته شده است و در سال 730 هجری که کتابی به اسم تاریخ گزیده مستوفی وجود دارد به این مقبره اشاره هایی شده است.

زلزله هایی در سال 1193 و 1194 هجری قمری اتفاق افتاد که  مقبره بسیاری از مشاهیر زیر آوار دفن شد، به همین علت در سال 1350 مسابقه ای را برگذار نمودند تا بنایی را به یاد بود از مقبرة الشعرا احداث نمایند و اطلاعیه را از طریق روزنامه های کیهان، مجله یغما و اطلاعات به مردم دادند، بنابراین بعد از گذشت چند وقت غلام رضا فروزان مهر انتخاب شد، سپس عملیات احداث یاد بود را شروع نمودند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

همان طور که گفته شد مقبرة الشعرا تبریز سازه ای بسیار منحصر به فرد است و یکی از اصلی ترین  نماد های تبریز به شمار می رود. این مقبره که حدود 400 نفر را درون خود جای داده است از لحاظ جغرافیایی با دیگر بناهای تاریخی همجوار است. یکی از مواردی که در این مقبره می توان مشاهده کرد سبک معماری آن است.

بررسی های زیادی در مورد معماری آن انجام نشده است، اما با توجه به آمارهایی که از معمار آن به دست آورده اند می توان معماری آن را توصیف نمود. معماری مقبرة الشعرا را به سبک مدرن و سنتی انجام داده اند که ارتباط حسی مخاطبان را بر می انگیزد، چرا که بنایی کاملا نو و تازه است. پایه و اساس بنا را فلزی ساخته اند و 5 لایه از زمین را کنده اند تا توانسته اند این بنا را محکم بسازند.

ارتفاع مقبرة الشعرا حدود 30 متر می شود که در طول سال های گذشته به عنوان نماد تاریخی شهر تبریز از آن  یاد کرده اند. برای بازدید از این مقبره بسیار دیدنی می توانید به سایت اینترنتی مستر بلیط مراجعه نمایید و بلیط مورد نیاز خود را تهیه نمایید.

زمانی که وارد مقبرة الشعرا می شوید پله هایی وجود دارد که شما را با بنایی عظیم رو به رو خواهد کرد. این بنا را با دقت تمام ساخته اند و با طاق هایی که در هم فرو رفته اند توجه شما را به خود جلب می کند. برای اینکه به درب ورودی مقبره برسید باید از پله ها پایین روید، زمانی که قسمت اصلی بنا را مشاهده نمایید اتاقی بزرگی را مشاهده خواهید کرد که چند اتاق کوچک در کنار آن جای گرفته اند.

در بین تمامی مقبره های موجود قبری در گوشه اتاق وجود دارد که متعلق به شهریار، محمد حسین بهجت تبریزی، است که شعرهایی را به زبان فارسی و ترکی می سرود. این اتاق بسیار جذاب و گیرا است، چرا که دور تا دور آن را با شعرهای مشاهیر مقبرة الشعرا پر کرده اند.

قسمت های دیگری هم به چشم می آیند که شامل: صنایع دستی، مجسمه های کوچک، کتاب و … می شود. همچنین افرادی هم وجود دارند که برای راهنمایی گردشگران مشغول به فعالیت هستند و شما می توانید سوال های خود را از آن ها بپرسید.

افراد مشهور دفن شده در مقبرة الشعرا

بنابر گفته هایی که موجود است حدود 400 شاعر و عارف در این مقبره دفن شده اند که همگی افراد مشهوری از شهرهای مختلفی هستند و در کنار هم در تبریز گرد آمده اند. در این قسمت چند تن از افراد مشهوری که در این مقبره دفن شده اند را برای شما نام خواهیم برد و به شرح حال آن ها خواهیم پرداخت.

اسدی طوسی: اولین شاعری که در مقبرة الشعرا دفن شده اسدی طوسی است و آثاری مثل گرشاسب نامه، قصاید مناظره، لغت فرس و کتاب نسخه البنیه عن حقایق الدویه از طوسی است. اسدی اهل خراسان بوده و در سال 425 هجری قمری در تبریز از دنیا رفته است.

سید محمد حسین بهجت تبریزی: محمد حسین بهجت تبریزی که لقب وی شهریار بود در کنار خاقانی یکی از شعرای معروف دفن شده است. شهریار در سال 1325 هجری شمسی در تبریز به دنیا آمد و برای ادامه تحصیل راهی تهران شد. زمانی که به تهران رفت با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و سه تار و مشق های ردیف سازی موسیقی را فرا گرفت.

او همگام با تحصیل در دارالفنون علوم دینی را هم پیگیری می کرد و در سال 1303 به مدرسه طب رفت. در سال هایی که در تهران به سر می برد شعرهای آذری و فارسی می سرود و رفته رفته به شاعری شناخته شده در ایران تبدیل شد. وی در سال 1329 تا 1330 اثر معروف خود یعنی حیدر بابا را سرود.

یکی از شاهکار های ادبی و ترکی همین حیدر بابا است. شهریار در سال 1320 به تبریز بازگشت و تحصیلات خود در پزشکی را به دلیل شکست عشقی که خورد رها نمود. در همین سال با یکی از اقوام خود ازدواج نمود و صاحب سه فرزند شد. در دهه 40 شهریار به اوج شهرت رسیده بود.

تقریبا می توان گفت یک سوم قرآن را با خط زیبای نسخ خطاطی نمود. دیوان های وی چندین بار چاپ شدند و سریعا به فروش می رفتند. در سال هایی که در تبریز اقامت داشت کتاب سهندیه را سرود و در سال 1354 همسر خود را از دست داد. او در سال 1367 با بیماری دسته پنجه نرم می کرد و در نهایت در بیمارستان مهر تهران از دنیا رفت. بنابر وصیتی که داشت وی را در مقبرة الشعرا دفن نمودند. 27 شهریور سالروز درگذشت شهریار است.

 خاقانی شروانی: یکی از مشهور ترین شاعرانی که در این مقبره دفن شده است خاقانی، بزرگ ترین شاعر قرن ششم، است که در شروان متولد شد. این شاعر در سال 520 به دنیا و در سال 595 از دنیا رفته است. آثاری مثل منشات خاقانی، مثنوی ختم الغرایب،  دیوان اشعار و … از این شاعر نامی است.

قطران تبریزی: از دیگر شاعران قرن پنجم  که دومین شاعری است که در مقبرة الشعهرا دفن شده تبریزی است. دیوان قطران، دقیقی و منجیک از اثرهای وی هستند.

لسان شیرازی: در شهر شیراز شاعری متولد شد که در بغداد و دارالسطنه تبریز اقامت داشت. مولانا وجیه الدین عبدالله لسانی شیرازی همین شاعر نامی است که زندگی خود را در تبریز گذرانده و در سال 940 از دنیا رفته است.

ظهیر الدین فاریابی: بعد از خاقانی مشهور ترین شاعری که در مقبرة الشعرا دفن شده ابوالفضل طاهر بن فاریابی معروف به ظهیر است. وی  از اهالی بلخ بود که در سال 522 هجری قمری به دنیا آمد و در سال 589 به دلیل فقر و تنگدستی از دنیا رفت.

خواجه همام تبریزی: یکی از شعرای قرن هفتم خواجه همام الدین محمد بن علاالدین فریدون تبریزی بود. در زمان حیات به شعرهای سعدی بسیار علاقه داشت. همام در سال 636 هجری قمری به دنیا آمد و در سال 714 هجری شمسی از دنیا رفت.

شرایط بازدید

تبریز دارای آثار باستانی مختلفی است، به نحوی که با چند روز مسافرت نمی توان تمامی آنها را دید. یکی از این آثار معروف مقبرة الشعرا، نماد تبریز، است. در این مقبره شاعران معروفی وجود دارند که هر کسی دوست دارد برای یکبار هم شده به بازدید از آن ها برود. شما می توانید در تمامی ساعات روز به بازدید از این مقبره بپردازید.

راه های دسترسی به مقبرة الشعرا

شما برای مسافرت به شهر تبریز می توانید از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس، هواپیما و قطار استفاده نمایید و از طرفی هم بسیاری از افراد با خودروهای شخصی خود راهی این دیار می شوند. اگر هنگام مسافرت قصد داشته باشید از اتوبوس استفاده نمایید می توانید با مراجعه به سایت معتبر مستر بلیط اقدام به تهیه بلیط اتوبوس نمایید و راهی سفری لذت بخش شوید. عده ای دیگر ممکن است به سفر با قطار یا هواپیما علاقه داشته شما می توانید بلیط هواپیما یا  بلیط قطار تبریز را برای خود تهیه نمایید و با رسیدن به تبریز برای رسیدن به مقبرة الشعرا از تاکسی یا اتوبوس استفاده نمایید.

زمانی که وارد آذربایجان می شوید باید وارد بلوار بسیج شوید و بعد از آن بلوار 29 بهمن را بیابید، در نهایت به خیابان امام خمینی خواهید رسید. بعد از اینکه مسجد کبود را پیدا کردید مستقیم به سمت خیابان ثقه الاسلام راه بیفتید و در اولین چهار راه می توانید مقبرة الشعرا را مشاهده نمایید.