حمام کردشت؛ تاریخچه + راه های دسترسی

آیا تاکنون از حمام کردشت بازدید کرده اید؟ تاریخ کهن و پر بار ایران همواره میراث ارزشمندی را در زمینه هنر و معماری تقدیم نسل های آینده خود کرده که هر یک به نوعی ویژه از دیگری متمایز هستند. آثاری که شاید با گذشت سال ها به مرور کم رنگ تر شده اند و نام آن ها را چندان نشنیده ایم. در این بین جا دارد تا به حمام های سنتی نیز اشاره کنیم که بخشی جدا نشدنی از فرهنگ زندگی پیشینیان ما محسوب می شوند.

قبل از اینکه معماری مدرن و نوین شکل بگیرد و بهداشت عمومی به شکل امروزی پیشرفت کند، اغلب مردم از داشتن حمام در خانه محروم بودند. شاید در حال حاضر تعداد بسیار کمی از آن ها در شهر های کوچک فعال باقی مانده باشند؛ اما به هر جهت چه به سبک زندگی مردم دوره های پیشین علاقه مند باشید و یا تنها نوع ساخت بنا برای تان مهم باشد، بازدید از این مکان ها پیشنهاد بسیار خوبی به شمار می آید.

در این قسمت از مجله مستر بلیط به معرفی حمام تاریخی کوردشت جلفا یکی از جاذبه های مهم شهر، می پردازیم.

تاریخچه حمام کردشت

شواهد به جا مانده نشان می دهد که گرمابه جلفا در عصر حکومت صفوی و به دستور شاه عباس ساخته شد. نکته جالبی هم که در این باره وجود دارد و باعث شده تا این سازه تاریخی، اهمیتی بیشتر پیدا کند منع ورود و استفاده ای است که برای مردم عادی وجود داشت.

تنها پادشاهان و رجال رده بالا بودند که می توانستند به حمام رفت و آمد کنند. این روال ادامه پیدا کرد تا اینکه در اوایل دوره قاجار و به طور دقیق تر در زمان بر سر کار آمدن آغا محمد خان تغیراتی در بنا ایجاد و مرمت هایی صورت گرفت و سپس عوام نیز اجازه پیدا کردند تا از امکانات آن برخوردار شوند.

روند جدید اما زیاد طول نکشید و پس از چند سال و به دلیل وضعیت نچندان مطلوب مراقبت و نگهداری، کم کم مورد بی توجهی قرار گرفت، ساختمان متروکه شد و دیگر کسی از آن استفاده نکرد.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

حمام کردشت از آن جا که در زمان های گذشته تنها مختص به خواص بود، قطعا با نظر گرفتن نوع و ویژگی های معماری همان دوره ها، عمارتی شاهانه و با شکوه به حساب می آید. در اولین قدم ورود به محوطه با باغ وسیعی رو به رو می شوید که گرمابه درست میان آن قرار گرفته است. سپس از پله هایی گذشته و به اولین هشتی می رسید، بعد از آن رختکن پیش روی شماست.

سر بینه یا همان رختکن به صورت هشت ضلعی طراحی شده و هشت ستون بلند آن را به سقف مرتبط کرده است. در مرحله بعدی باید از راهرویی گذشت تا به خزینه برسید. همچنین به شیوه سایر حمام های سنتی، در قسمتی از محل دو توالت مجزا هم وجود دارد. حوضچه ای که هم که در ضلع سمت چپ به چشم می خورد، از بخش های دیدنی محسوب می شود.

در مجموع، راهرویی که پیش تر به آن اشاره شد، حوضچه های مثلثی، شکل هشت ضلعی رختکن و وجود قسمت مخصوص کفش ها در کنار گرمخانه موجب شده تا این مکان در لیست زیبا ترین ها و دیدنی ترین ها در نوع خود قرار بگیرد. در باب سیستم روشنایی هم مثل اغلب ابنیه تاریخی شبیه به این مورد، روزنه هایی در سقف تعبیه شده تا نور کافی به فضا تابانده شود.

کاشی کاری هایی که بسیاری از آن ها در طول زمان کمابیش دستخوش تغیر و تخریب شده اند به همراه نقش و نگار هایی که در گوشه و کنار و به خصوص روی سقف و ستون ها جلب توجه می کنند، از چشم نواز ترین مواردی ست  که می توان تماشا کرد.

در نهایت این حمام به تاریخ 12 بهمن سال 1381 و با شماره ثبت 1655 جزو فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. هم اکنون نیز همچنان مراحل مرمت و بازسازی آن زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جریان دارد.

شرایط بازدید

بازدید از حمام کردشت رایگان است و هزینه ای برای ورودی از توریست ها دریافت نمی شود.  تماشای مجموعه نیز تقریبا به یک تا دو ساعت وقت نیاز دارد. شما می توانید در هر زمان از سال که میل دارید به شهر جلفا سفر کرده و از تمام جاذبه های آن دیدن کنید؛ اما با توجه به اینکه این شهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده و آب و هوای سرد و خنکی بر آن حاکم است، مستر بلیط توصیه می کند تا اواخر بهار و اواسط فصل تابستن را برای سفر تان انتخاب کنید.

راه های دسترسی به حمام کردشت

شما می توانید سفر خود را با خودروی شخصی انجام دهید و یا اینکه با هواپیما به آذربایجان شرقی رفته و سپس با تاکسی یا اتوبوس سمت شهر جلفا حرکت کنید. در یک پیشنهاد اقتصادی، مقرون به صرفه تر و البته راحت تر نیز تنها به یک بلیط قطار جلفا نیاز دارید تا مستقیما به آسانی از محل زندگی خود به مقصد مورد نظرتان برسید.

جاذبه های همجوار

در فاصله کمی از این گرمابه تاریخی، چندین جاذبه دیگر هم وجود دارد که با یک برنامه ریزی صحیح می توان در طی مدت سفر و تنها در یک روز از همه آن ها دیدن کرد. مسجد غریب، دیوان خانه، عمارت حمام کوچک، قلعه عباس میرزای قاجار و پادگان نظامی ساخلو از این موارد هستند.