قلعه خورموج؛ تاریخچه+راه های دسترسی

در استان بوشهر قرار دارد و در مرکز آن یک شهر کوچک تر به نام خور موج قرار دارد. همه شهر خور موج را با زمین های کشاورزی و زراعی اش می شناسند. این شهر کوچک محصولاتی همچون هندوانه، خربزه گوجه فرنگی، خرما، کنجد و مواد خوراکی از این دست را پرورش داده و تولید می کند. خور موج در میانه بوشهر واقع شده است و یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری بوشهر یعنی قلعه خور موج را در خود جای داده است.

کوله بار سفرتان را آماده کنید تا این بار به همراه مجله مستر بلیط  به سراغ یکی دیگر از جاذبه های دیدنی و تاریخی ایران برویم. شهرستان دشتی یکی از کوچک ترین شهرستان های بوشهر است که با وجود وسعت کم اش جاذبه های تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. پیشنهاد می کنیم که اگر اهل سفر در دل تاریخ و مشتاق دیدن جاذبه های تاریخی هستید، بازدید از قلعه خور موج بوشهر را حتما در فهرست جاذبه هایی که قرار است از آن ها دیدن کنید قرار دهید.

قلعه خور موج از گذشته تا به اکنون دچار تغییرات بسیاری شده است و متاسفانه این تغییرات در جهت منفی بوده، چراکه اکنون هیچ چیز خاصی از این بنا به جای نمانده به جزء برج آن! اما با این حال باز هم ارزش دیدن را دارد. با بازدید از این قلعه می توانید بهتر با سبک معماری قدیمی آشنا شوید. شاید گمان می کنید که بوشهر از لحاظ گردشگری چندان غنی نیست، درحالیکه این شهر با وجود جاذبه های متعدد حرف اول را در صنعت گردشگری می زند و سالانه مردم زیادی با تهیه بلیط اتوبوس بوشهر به این شهر سفر می کنند.

تاریخچه قلعه خورموج

قدمت این قلعه قدیمی متعلق به 150 سال گذشته است. در آن زمان حاکم وقت دشتی، شخصی به نام محمد خان دشتی بود و دستور ساخت قلعه را نیز او صادر نمود. مساحت این قلعه حدود 120 کیلومتر می باشد و دارای 4 برج از جنس گل می باشد. این قلعه سبک معماری بسیار متفاوتی دارد و در آن از چندین سبک خصوصا سبک ساسانیان استفاده شده است.

هنگامی که قصد احداث این بنا را داشتند، حاکم وقت دشتی دستور داد تا بهترین معماران شیراز و اصفهان را به دشتی بیاورند، چراکه در آن زمان بهترین معماران ایران در این دو شهر بودند. از این رو معمارانی از اصفهان و شیراز به این شهر رفتند و ساخت قسمت هایی از این بنا را مانند قراول خانه و مهمانخانه را به عهده گرفتند. این معماران قسمت های خودشان را به سبک ایتالیایی و صفوی ساختند.

معرفی قسمت های مختلف قلعه خورموج

همانطور که گفتیم این قلعه تغییرات بسیاری کرده است، مثلا در گذشته دارای قسمت های متعددی همچون اندرونی، بیرونی، قسمت چهار برج. همچنین اصطبل و عمارتی در مرکز بنا و قراول خانه بود اما اکنون هیچ یک از این بناها سالم باقی نمانده است. این قلعه متعلق به دو نفر بود یعنی جمال خان و محمد خان دشتی.

این بنا به علت قدمتی که دارد به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت ملی رسیده است. قلعه خور موج دشتی متشکل از 3 طبقه می باشد البته به علاوه یک زیر زمین طویل و بزرگ! اگر بخواهیم شکل ظاهری گذشته این قلعه را برای تان توصیف کنیم باید بگوییم که این بنا در هر طبقه در نوع خود بسیار بی نظیر بوده است، مثلا سقف زیر زمین آن به صورت گنبدی شکل ساخته شده است و عمل تقارن در آن بسیار رعایت شده بود.

شکل ظاهری طبقه اول هم بی شباهت به زیر زمین نیست، چراکه سقف آن هم به صورت گنبدی ساخته شده است و با نقوش سنتی و در هم و نقاشی هایی جالب حکاکی و مزین گشته است. به طور کلی اگر بخواهیم معماری قلعه خور موج را توصیف کنیم، باید بگوییم که این بنا در قالب چندین نوع سبک مختلف ساخته شده است اما به طور کلی بیشتر قسمت هایش شبیه به سبک معماری ساسانیان می باشد.

مثلا در دو قسمت گوشواره و شاه نشین از سبک سلجوقی ها استفاده شده است. هنگامی که وارد این بنا می شوید و در و دیوار آن را تماشا می کنید، احساس خواهید کرد که این بنا قطعا عمری هزار ساله دارد چراکه قدمت بوشهر به بیش از 1000 سال می رسد اما جالب است بدانید که قدمت قلعه خور موج دشتی تنها به 150 سال می رسد.

این قلعه دارای 2 در ورودی می باشد یکی از درها بسیار بزرگ بوده و جنس آن از چوب است معمولا از این در برای تردد ماشین ها به داخل و خارج ساختمان استفاده می شود و درب دیگر برای عبور و مرور مردم است. درب بعدی کوچک تر است و در گذشته با نام «چیله» شهرت داشته است. در نزدیکی این در یک حمام وجود دارند که می گویند بعدها به بنا اضافه شده است، زیرا از کنار در یک چشمه روان می گذرد و به همین دلیل محمد خان دستور ساخت یک حمام در نزدیک چشمه را می دهد.

جالب است بدانید که خود محمد خان حدود 20 سال در این قلعه زندگی می کرده است و بعد از این سال ها در ضلع جنوب غربی این قلعه جمال خان دشتی ساکن شد و در همان ضلع یک بنای گچی ساخت. هنگامی که حکومت ایران به دست قاجارها افتاد، این قلعه رنگ و بوی دیگری به خود گرفت، چراکه قاجارها به بناها و زیبایی شهر اهمیت بسیاری می داند و از همین رو تمامی قسمت های قلعه با سبک قاجارها تزیین شده بود.

هنگامی که حکومت به دست پهلوی ها افتاد این قلعه تا مدت ها به دست آنان اشغال شد و یکی از علت های تخریب اکنونش به همین دلیل است. قلعه خور موج در گذشته شکوه و عظمتی بسیار داشت اما اکنون چیزی از آن باقی نمانده است! با این حال و با وجود برج هایش هنوز هم می توان بر جلال و شکوهش واقف بود. جالب است بدانید که بنای خور موج در زمان خودش جزء بلندترین بنای کل شهر محسوب می شد، و قادر بودید آن را در هر نقطه ای از شهر ببینید. اما اکنون با وجود ساختمان های سر به فلک کشیده دیگر به چشم نمی آید.

شرایط بازدید

برای بازدید از این جاذبه تاریخی هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد و شما می توانید در هر فصل و هر ساعتی از روز به آن سر بزنید.

آدرس و راه های دسترسی