راهنمای سفر به ایلام

اگر تابه‌ حال به ایلام سفر نکرده‌اید، باید بدانید که قرار است به سمت یکی از بکرترین و ناشناخته‌ترین شهرهای ایران بروید. ایلام شهری است که در اطرافش کوه‌های زاگرس قرار دارند و این کوه‌ها اولین چیزی هستند که نظرتان را جلب می‌کنند. این شهر در غرب ایران و در همسایگی استان‌های کرمانشاه، لرستان و خوزستان قرار دارد و به طبیعت زیبایش مشهور است.

در این سفر شما قرار است مناظری مثل تنگه کافرین و کوه قلاقیران را ببینید که شبیه آن‌ها در جای دیگری نیست و غذاهای خاصی مثل دنده کباب و جگر وز را امتحان کنید. راحت‌ترین راه برای رفتن به ایلام استفاده از ماشین شخصی یا اتوبوس است، چون این شهر قطار ندارد. اگر می‌خواهید بهشت را به چشم ببینید، فصل بهار را برای سفر انتخاب کنید. در این مقاله از مجله مِستربلیط تمام جزئیات، از هتل‌ها گرفته تا رستوران‌ها را برایتان موشکافی می‌کنیم تا با خیال راحت چمدان ببندید.

معرفی شهر ایلام

برای اینکه بدانید ایلام دقیقا چه طور شهری است، باید بگوییم ایلام مرکز استان است و به خاطر زیبایی‌اش عنوان «عروس زاگرس» را به آن داده‌اند. وقتی به ایلام می‌رسید، می‌بینید که کوه‌های بلند و درختان بلوط دورتادور شهر را گرفته‌اند. ایلام برخلاف شهرهای خیلی بزرگ، هوای تمیزی دارد و سروصدای زیادی نمی‌شنوید.

هم محله‌های قدیمی دارد و هم ساختمان‌های جدید، اما خوبی‌اش این است که خبری از ترافیک‌های سنگین و طولانی نیست. مردم ایلام به زبان کردی صحبت می‌کنند و رفتارشان با مسافرها بسیار گرم و محترمانه است. این شهر برای کسانی مناسب است که می‌خواهند چند روزی هوای سالم تنفس کنند و میان درختان و کوه‌ها باشند.

موقعیت جغرافیایی ایلام 

استان ایلام در غربی‌ترین لبه نقشه ایران قرار گرفته و طولانی‌ترین مرز مشترک را با کشور عراق دارد. خود شهر ایلام در ارتفاعات کوهستانی بنا شده و دور تا دورش را کوه‌های بلند زاگرس مثل کبیر کوه و مانشت گرفته‌اند. همین ارتفاع باعث شده تا ایلام نسبت به شهرهای جنوبی و گرمسیر همسایه‌اش، هوای خنک‌تر و مطبوع‌تری داشته باشد.

جاهای دیدنی ایلام

ایلام پر از جاذبه‌هایی است که شاید اسمشان را کمتر شنیده باشید اما دیدنشان شما را شگفت‌زده می‌کند. در جدول زیر لیست مهم‌ترین جاهای دیدنی را برایتان آورده‌ایم و بعد از آن، هر کدام را با جزئیات توضیح می‌دهیم تا بدانید چرا باید آنها را ببینید.

تنگه کافرین

اگر فقط وقت دارید یک جاذبه را در ایلام ببینید، آنجا باید تنگه کافرین باشد. این تنگه در شهرستان بدره و فاصله حدودی ۸۰ کیلومتری از مرکز شهر ایلام قرار دارد. تصور کنید رودخانه‌ای بزرگ در میان کوه‌های سنگی و سر به فلک کشیده گیر افتاده است.

تفریح اصلی در این تنگه سوار شدن بر قایق‌های موتوری و گشتن در طول تنگه است. منظره آب سبز رنگ و سنجاب‌های ایرانی روی درختان بلوط اطراف، تصویری است که فراموش نخواهید کرد. مسیر رسیدن به تنگه کافرین جاده‌ای است اما به خاطر خاکی بودن قسمتی از آن، باید با احتیاط رانندگی کنید.

قلعه والی

این قلعه دقیقاً در داخل شهر ایلام و خیابان پاسداران قرار دارد، پس دسترسی به آن خیلی راحت است. قلعه والی یک عمارت آجری زیبا از دوران قاجار است که حیاطی باصفا و حوضی فیروزه‌ای دارد. اتاق‌های تودرتوی این قلعه الان به موزه مردم‌ شناسی تبدیل شده‌اند. با قدم زدن در این اتاق‌ها می‌توانید لباس‌های محلی، وسایل زندگی قدیمی و مراسم‌های مردم ایلام را از نزدیک ببینید و با فرهنگ این منطقه آشنا شوید.

تنگه رازیانه

تنگه رازیانه یکی از عجیب‌ترین پدیده‌های زمین‌شناسی ایران است که در جاده ایلام به دره‌شهر قرار دارد. ظاهر تنگه طوری است که انگار زمین دهان باز کرده و یک شکاف عمیق و باریک و پیچ‌درپیچ ایجاد شده است که رودخانه‌ای از ته آن می‌گذرد.

شما می‌توانید روی لبه‌های این شکاف راه بروید و پایین را نگاه کنید. این تنگه برای عکاسی فوق‌العاده است اما باید خیلی مراقب باشید چون حفاظ درستی ندارد و لبه‌ها پرتگاه هستند. همچنین هرگز زباله‌های خود را به پایین تنگه نیندازید تا محیط‌زیست این منطقه آسیبی نبیند.

دریاچه سد ایلام

اگر دلتان یک پیک‌نیک آرام خانوادگی می‌خواهد، سد ایلام در ۲۰ کیلومتری شهر بهترین گزینه است. جاده‌ای که به سد می‌رسد از وسط جنگل‌های بلوط رد می‌شود و بسیار زیباست. وقتی به دریاچه می‌رسید، ترکیب رنگ آبی آب و سبزی درختان کاملا قابل مشاهده هستند و حس خوبی می‌دهند. فقط یادتان باشد که شنا کردن در پشت سد خطرناک و ممنوع است و امکانات رفاهی مثل رستوران در کنار سد خیلی محدود است، پس خوراکی همراهتان ببرید.

کاخ فلاحتی

این بنا در خیابان آیت‌الله حیدری و داخل محوطه اداره جهاد کشاورزی قرار دارد. ساختمان کاخ فلاحتی مربوط به اواخر دوره قاجار است و معماری ساده اما متقارن و زیبایی دارد. در حال حاضر این مکان موزه تاریخ کشاورزی است و می‌توانید ابزارهای قدیمی کاشت و برداشت محصول را که مردم منطقه استفاده می‌کردند، آنجا ببینید. بازدید از این مکان وقت زیادی نمی‌گیرد.

کوه قلاقیران

وقتی در جاده کرمانشاه به ایلام رانندگی می‌کنید، کوهی تک افتاده و بلند با شکلی عجیب توجهتان را جلب می‌کند. این همان کوه قلاقیران است که نماد شهر ایلام محسوب می‌شود و می‌گویند مهندسان برای ساخت برج آزادی تهران از شکل این کوه الهام گرفته‌اند. بالا رفتن از کوه قلاقیران نیاز به تجهیزات کوهنوردی دارد، اما تماشای ابهت آن از پایین کوه و عکس گرفتن با آن هم لذت‌بخش است.

بازار و مراکز خرید ایلام

شاید سؤالتان این باشد که در ایلام کجا خرید کنیم؟ باید صادقانه بگویم که ایلام مراکز خرید خیلی لوکس و مدرن مثل تهران یا مشهد ندارد، اما بازارهای سنتی و پاساژهای خوبی دارد که نیازتان را برطرف می‌کند. در جدول زیر اصلی‌ترین آن‌ها را معرفی کرده‌ایم.

اگر می‌خواهید بدانید برای خرید هر چیزی دقیقاً کجا بروید، اول از همه خیابان سعدی را به خاطر بسپارید. برای خریدن سوغاتی، طلا یا پارچه‌های لباس کردی که مخصوص این منطقه است، باید به بخش قدیمی بازار در همین خیابان سعدی بروید چون تنوع اجناس در آنجا زیاد است.

اما اگر دنبال خرید لباس‌های معمولی، کیف و کفش و وسایل شخصی هستید، پیاده‌روی در خیابان طالقانی و پاساژهای اطراف خیابان سعدی گزینه بهتری برای شماست. یک نکته مهم هم درباره بازارچه مرزی مهران وجود دارد؛ خیلی‌ها فکر می‌کنند این بازار داخل شهر است، اما حدود یک ساعت رانندگی دارد. آنجا بیشتر به درد کسانی می‌خورد که می‌خواهند لوازم خانگی، ظروف یا پتو بخرند، پس اگر وقتتان کم است یا دنبال این اجناس نیستید، نیازی نیست این همه راه را تا مهران بروید.

غذاها و رستوران‌های معروف ایلام

یکی از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های سفر، خوردن غذاهای جدید است. ایلامی‌ها غذاهای گوشتی فوق‌العاده‌ای دارند. در این بخش غذاهای محلی و رستوران‌های خوب شهر را معرفی می‌کنیم تا بدانید چه بخورید و کجا بروید.

غذاهای معروفی که باید برای یک بار هم که شده آنها را امتحان کنید به شرح زیر هستند:

برای خوردن غذاهای محبوب ایلامی و فست‌فودهای خاص این شهر، رستوران‌های معروف زیر را برایتان پیدا کرده‌ایم:

اگر به ایلام آمدید و «جگر وز» نخوردید، انگار سفرتان کامل نشده است. این غذا جگری دارد که لای یک لایه چربی نازک پیچیده و کباب می‌شود و طعم بی‌نظیری دارد؛ برای خوردنش به کبابی‌های قدیمی مرکز شهر بروید. دنده کباب ایلام هم رقیب سرسخت دنده کباب کرمانشاه است که می‌توانید در کبابخانه مهراب آن را امتحان کنید.

رستوران قباد یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین رستوران‌های شهر است که برای وعده‌های خانوادگی پیشنهاد می‌شود. اگر هم غذای فست‌فودی خواستید، شعبه‌های خوبی در سطح شهر وجود دارد.

هتل‌های ایلام

در مورد اقامت در ایلام باید واقع‌بین باشید. این شهر هتل‌های ۵ ستاره آن‌چنانی ندارد، اما چند هتل تمیز و مرتب دارد که کارتان را راه می‌اندازد. لیست زیر به شما کمک می‌کند تا بر اساس بودجه‌تان جای مناسبی پیدا کنید.

مسافرانی که تمیزی هتل و داشتن امکانات خوب برایشان اولویت دارد، بهتر است هتل زاگرس را انتخاب کنند. این هتل موقعیت مکانی خیلی خوبی دارد چون بالای یک تپه ساخته شده و هوای اطرافش بسیار مطبوع است.

در مقابل، هتل‌های دالاهو و خلاش ساختمان‌های قدیمی‌تر و امکانات ساده‌تری دارند که برای افرادی مناسب است که قصد ندارند هزینه زیادی برای اقامت بپردازند و هتل را فقط برای خوابیدن لازم دارند. یک نکته مهم هم اینکه در فصل‌های شلوغ مثل بهار، اتاق‌ها خیلی زود پر می‌شوند، پس حتماً قبل از حرکت رزروتان را قطعی کنید.

سوغاتی‌های ایلام

نمی‌شود دست خالی از ایلام برگشت. سوغاتی‌های این شهر هم خوراکی‌های خوشمزه دارد و هم صنایع دستی ارزشمند. در جدول زیر سوغاتی‌های محبوب و معروف ایلام را برایتان لیست کرده‌ایم.

روغن حیوانی ایلام که به آن روغن دان می‌گویند، در کل ایران معروف است و عطرش هوش از سرتان می‌برد. بژی برساق هم شیرینی سنتی ایلام است که ماندگاری بالایی دارد و برای سوغات بردن عالی است. اما خاص‌ترین سوغات ایلام، گلیم نقش برجسته است؛ این گلیم‌ها حاصل ترکیب گلیم و قالی هستند و اختراع هنرمندان ایلامی است. برای خرید این‌ها سری به بازار سنتی بزنید.

بهترین راه برای سفر به ایلام

برای رسیدن به ایلام گزینه‌های مختلفی دارید، اما باید بدانید که هر کدام چه شرایطی دارند تا بهترین تصمیم را بگیرید.

سفر با ماشین شخصی

اگر رانندگی در جاده را دوست دارید، مسیر رسیدن به ایلام پر از مناظر کوهستانی زیباست. اگر از تهران می‌آیید، باید از مسیر آزادراه ساوه به همدان و سپس کرمانشاه عبور کنید. بعد از کرمانشاه وارد جاده‌های کوهستانی می‌شوید. گردنه قلاجه که قبلاً مسیر سختی بود، حالا تونل دارد و مسیر را راحت کرده است. جاده‌های ایلام پر پیچ‌وخم هستند، پس باید با حوصله رانندگی کنید.

سفر با اتوبوس

اتوبوس گزینه‌ای ارزان و در دسترس برای رفتن به ایلام است. اتوبوس‌ها هر روز از پایانه‌های تهران (غرب و جنوب) به مقصد ایلام حرکت می‌کنند. سفر با اتوبوس حدود ۸ تا ۱۰ ساعت طول می‌کشد. خوبی‌اش این است که خستگی رانندگی را ندارید، اما به هر حال نشستن طولانی در اتوبوس ممکن است کلافه‌کننده باشد. برای مشاهده انواع اتوبوس ها به مقصد ایلام می توانید صفحه اختصاصی بلیط اتوبوس ایلام در مستربلیط را ملاحظه کنید.

سفر با قطار

ایلام ایستگاه راه‌آهن ندارد. اگر عاشق سفر با قطار هستید، باید بلیط را برای اندیمشک یا کرمانشاه بگیرید. از آنجا باید با تاکسی یا اتوبوس دوباره چند ساعت در راه باشید تا به ایلام برسید. این روش خیلی دردسر دارد و در کل توصیه نمی‌کنیم مگر اینکه بخواهید در اندیمشک یا کرمانشاه توقف‌هایی داشته باشید.

سفر با هواپیما

فرودگاه ایلام کوچک است اما پروازهای روزانه به تهران و گاهی مشهد دارد. پرواز سریع‌ترین راه است و در کمتر از یک ساعت می‌رسید. اما دو نکته دارد؛ اول اینکه گران‌ترین روش است و دوم اینکه چون فرودگاه را در منطقه کوهستانی ساخته‌اند، در روزهای زمستانی یا طوفانی احتمال لغو پرواز وجود دارد. برای مشاهده انواع پروازها به مقصد ایلام هم می توانید صفحه اختصاصی بلیط هواپیما ایلام در مستربلیط را ملاحظه کنید.

فاصله ایلام از شهرهای پرتردد

در جدول زیر فاصله ایلام با شهرهای پرتردد کشور را برایتان لیست کرده‌ایم:

شهرهای نزدیک به ایلام

در اطراف شهر ایلام، شهرهای دیگری هم هستند که دیدنشان خالی از لطف نیست. شهر مهران در ۸۵ کیلومتری جنوب غربی ایلام قرار دارد که مرز اصلی تردد به عتبات‌عالیات است. شهر ایوان در ۴۰ کیلومتری شمال قرار دارد که به طبیعت بکرش معروف است. شهر تاریخی دره‌شهر هم در ۱۲۰ کیلومتری شرق ایلام قرار دارد که پر از آثار باستانی ساسانی است و برای تاریخ‌دوستان بهشت محسوب می‌شود.

زمان (فصل) سفر به ایلام

انتخاب زمان درست برای سفر به ایلام خیلی مهم است، چون طبیعت این شهر در هر فصل چهره‌ای کاملاً متفاوت دارد.

سفر به ایلام در بهار

بهترین زمان برای دیدن طبیعت ایلام، فروردین و اردیبهشت است. در این دو ماه هوا برای پیاده‌روی و چادرزدن در طبیعت در بهترین وضعیت قرار دارد و سرسبزی دشت‌ها کامل شده است. البته توجه داشته باشید که چون بهار فصل اصلی سفر به این منطقه است، جاده‌ها و تفرجگاه‌ها نسبت به بقیه سال شلوغ‌تر هستند.

سفر به ایلام در تابستان

هوای خود شهر ایلام و مناطق کوهستانی در تیر و مرداد هنوز قابل تحمل است، اما رفتن به شهرهای مرزی و جنوبی مثل مهران در این فصل اصلاً توصیه نمی‌شود چون گرمای شدید دارد. برنامه سفر تابستانی را باید روی بازدید از تنگه‌ها و ارتفاعات خنک متمرکز کنید تا گرما اذیتتان نکند.

سفر به ایلام در پاییز

از اواسط پاییز دمای هوا پایین می‌آید و بارش باران شروع می‌شود. این بارندگی‌ها باعث می‌شود زمین‌های خاکی اطراف تنگه‌ها و جنگل‌ها گلی شود و پیاده‌روی را سخت کند. برای سفر در این فصل حتماً باید لباس ضخیم و کفشی که آب در آن نفوذ نکند همراه داشته باشید.

سفر به ایلام در زمستان

زمستان‌های ایلام سرد است و در گردنه‌ها و جاده‌های کوهستانی برف می‌بارد. رانندگی در این مسیرها نیاز به زنجیر چرخ و احتیاط دارد. رفتن به خیلی از جاذبه‌های طبیعی به خاطر برف یا گل‌ولای ممکن نیست، اما این فصل زمان خوبی برای سفر به شهرهای گرمسیر جنوب استان مثل دهلران است.

حمل و نقل درون شهری ایلام

در شهر ایلام نگران گم شدن نباشید، چون شهر ساختار ساده‌ای دارد و خیلی بزرگ نیست. با این حال دانستن اینکه چه گزینه‌هایی برای رفت‌وآمد دارید و ایستگاه‌های اصلی کجا هستند، به شما کمک می‌کند سریع‌تر و ارزان‌تر جابجا شوید.

تاکسی‌های زرد و گردشی

اصلی‌ترین و راحت‌ترین وسیله نقلیه در ایلام همین تاکسی‌های زرد هستند. مرکز اصلی تجمع تاکسی‌ها میدان سعدی (شهدا) و میدان ۲۲ بهمن است. از این دو میدان می‌توانید به اکثر نقاط مهم شهر مثل بلوار مدرس، خیابان آیت‌الله حیدری و میدان امام حسین دسترسی داشته باشید. تاکسی‌ها معمولاً به صورت «کورسی» کار می‌کنند و کرایه‌هایشان مشخص و مناسب است. اگر در خیابان‌های اصلی مثل پاسداران یا فردوسی بایستید، خیلی معطل نمی‌شوید.

تاکسی‌های اینترنتی

خوشبختانه سرویس‌های تاکسی اینترنتی در ایلام کاملاً فعال هستند و تعداد راننده‌هایشان هم زیاد است. اگر آدرس دقیق رستوران یا هتلی را بلد نیستید، بهترین کار استفاده از همین تاکسی‌هاست. قیمت‌ها در ایلام نسبت به کلان‌شهرها پایین‌تر است و شما قبل از سفر هزینه دقیق را می‌بینید. مخصوصاً برای رفتن به جاهایی مثل بام ایلام یا پارک چغاسبز که کمی از مرکز شهر فاصله دارند، این روش خیلی راحت‌تر است.

اتوبوس‌های شهری

اتوبوس‌ها بیشتر برای مسیرهای طولانی‌تر و رفتن به شهرک‌های حاشیه شهر استفاده می‌شوند. پایانه و ایستگاه اصلی اتوبوس‌ها در خیابان رسالت و اطراف میدان سعدی قرار دارد. اگر می‌خواهید به دانشگاه ایلام یا بیمارستان‌های خارج از مرکز شهر بروید، اتوبوس گزینه ارزان و خوبی است، اما برای گشت‌وگذارهای کوتاه داخل مرکز شهر، به دلیل توقف‌های زیاد، شاید کمی وقت‌گیر باشد.

برنامه پیشنهادی سفر به ایلام 

برای اینکه وقتتان در پیدا کردن آدرس‌ها تلف نشود و بتوانید گلچین جاهای دیدنی ایلام را ببینید، یک برنامه سه روزه واقع‌بینانه برایتان آماده کرده‌ایم. 

روز اول چون قلعه و بازار نزدیک هم هستند، ماشین را پارک کنید و پیاده بروید؛ بهتر است خرید سوغات را هم همین روز انجام دهید. روز دوم برنامه سنگین‌تری دارید و باید صبح زود با کفش مناسب راه بیفتید تا طبیعت بدره و تنگه‌ها را ببینید. روز سوم هم به طبیعت‌گردی سبک در پارک چغاسبز و سد ایلام اختصاص دارد که به شهر نزدیک هستند و برای استراحت قبل از بازگشت عالی‌اند.

سخن پایانی

در این مقاله از مِستربلیط سعی کردیم تمام چیزهایی که برای این سفر لازم دارید را مرور کنیم؛ از اینکه چطور به ایلام برسید و در کدام هتل‌ها اقامت کنید تا معرفی بهترین کباب‌ها و دیدنی‌ترین تنگه‌ها. حالا دیگر می‌دانید که برای دیدن بهترین تصویر از ایلام باید فصل بهار را انتخاب کنید و برنامه را طوری بچینید که وقت کافی برای طبیعت‌گردی داشته باشید. به‌عنوان آخرین نکته دوستانه، حتماً قبل از سفر حافظه گوشی‌تان را خالی کنید چون مناظر ایلام آنقدر تماشایی هستند که مطمئناً صدها عکس خواهید گرفت و دلتان نمی‌آید هیچ‌کدام را پاک کنید.

سوالات متداول

آیا ایلام امنیت کافی برای سفر دارد؟

بله صددرصد، ایلام یکی از امن‌ترین شهرهای مرزی ایران است و مردم بسیار خونگرم و مهمان‌نوازی دارد. بدون هیچ نگرانی می‌توانید به این شهر سفر کنید.

آیا با قطار می‌توانیم مستقیم به ایلام برویم؟

خیر، متأسفانه استان ایلام هنوز به شبکه ریلی کشور متصل نشده است. نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها در اندیمشک یا کرمانشاه هستند که فاصله زیادی با شهر ایلام دارند.

بهترین غذاخوری برای امتحان کردن دنده کباب کجاست؟

رستوران‌های سنتی و کبابی‌های قدیمی شهر مثل کبابخانه مهراب معمولاً بهترین کیفیت کباب را دارند. کبابی‌های مسیر ییلاقی اطراف شهر هم گزینه‌های خوبی هستند.

وضعیت اینترنت و آنتن‌دهی در ایلام چطور است؟

در داخل شهر وضعیت اینترنت و آنتن‌دهی اپراتورها خوب و 4G است، اما در مناطق کوهستانی، داخل تنگه‌ها و جاده‌های فرعی ممکن است آنتن قطع یا ضعیف شود.