بقعه چلبی اوغلی

شهرستان سلطانیه یکی از شهرستان های استان زنجان به شمار می رود که در جنوب این استا قرار دارد. سلطانیه، مرکز شهرستان محسوب می شود و دارای بناهای تاریخی زیادی است، که همه ساله گردشگران زیادی را جذب می‌کند. اولجاتيو در سال 704 ه. ق شهر بنای اولیه شهر سلطانيه را پی نهاد و ده سال طول کشید تا آن را تمام کرد، بطوريكه این شهر به یکی از شهرهای بزرگ دوران خود تبدیل شد و ابنيه و ساختمان ها و عمارات زیادی از قبيل مدرسه، مساجد، حمام ها، كاروانسراها، مهمان خانه، موسسات عمومی و بازارها در آن تاسيس شد و پيشه وران و صنعت گران از اقصی نقاط قلمرو ایلخانی به این شهر می آمدند و جمعيت بی شماری در آن اسکان پیدا کردند و عملا به قدرت سياسی و اقتصادی بزرگ زمان خود درآمد و به گفته ایی بعد از شهر تبریز اولين شهر مملکت ایلخاني بود. بنا به دستور اوجاتيو امرا و وزرای ایلخانی هركدام به سهم خود در بنياد عمارات و محلات با تمام امکانات سع فراوان نمودند و بنا به گفته نویسنده كتاب نفایس الفنون، اولجاتيو برای مرقد خود گنبدی بسی عالی با هشت منار بر سر آن ساخت، که امروزه به جاذبه ای گردشگری تبدیل شده است، یکی دیگر از جاذبه های این شهر  بقعه چلبی اوغلی محسوب می شود.

معرفی بقعه چلبی اوغلی

یکی از جاذبه های گردشگری هر منطقه آرامگاه ها و بقعه هایی به شمار می رود که در آن وجود دارد. یکی از این آثار بقعه چلبی اوغلی محسوب می شود که در شهر سلطانیه استان زنجان واقع شده است. مقبره چلبی اوغلی بنای زیبا و ارزشمندی به حساب می آید، که در مسیر جاده سلطانیه – قیدار قرار گرفته و فضای مناسب برای اسکان گردشگران و مسافران در آن تعبیه شده است. در حال حاضر این بنا به نحو بسیار مطلوبی ترمیم و حجره های آن به اتاق های بسیار زیبای هتل تبدیل شده به همراه رستوران و کافی شاپ پذیرای مهمانان داخلی و خارجی است. این بنا دو بخش جدا از هم دارد که شامل خانقاه و مقبره می شود. جدا بودن این دو بخش از هم نشان می دهد که این بناها به طور همزمان ساخته نشده و در زمان های متفاوتی آن را ساخته اند. با کمی دقت به کتیبه ورودی مقبره و نوشته های باستان شناسان دنیا، همچون دونالد ویلبر، می توان فهمید که قدمت بنای مقبره  بیشتر از خانقاه است. تاریخ مقبره را به احتمال زیاد می توان سال ۱۳۳۰ میلادی دانست. باستان شناسان و محققان، این مجموعه را مربوط به سلطان چلبی، از عارفان هوادار مولانا، می دانند که در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. شما را به خواندن این مطلب از مجله مستر بلیط دعوت می کنیم.

معماری بنای بقعه چلبی

همانطور که در بخش قبا اشاره کردیم این بنا از دو بخش جدا از هم ساخته شده است که با نام خانگاه و مقبره شناخته می شوند. در ادامه به صورت جداگانه معماری آنها را توضیح می دهیم.

خانقاه

خانقاه از بخش های مختلف تشکیل شده، که هر کدام به گروهی خاص اختصاص داشته است. بخش اول قسمت ورودی، به فقرا اختصاص داده بودند و طالبان جنت که در مرتبه بعد قرار دارند در بخش دوم ورودی جای داشتند. حجره های انفرادی با درهای کوتاه که در صحن مرکزی قرار دارند، محل ریاضت مریدان به شمار می رفتند که این ها نیز بر اساس مراتب رتبه بندی می شدند. صحن خانقاه محل سماع عمومی محسوب می شد و به هنگام سماع، سلطان در وسط و مریدان در دور او حلقه می زده اند و به این صورت، این مراسم اجرا می شد. حدس می زنند که واحد های جنوبی خانقاه، کلاس درس و فضاهای طرفین ایوان جنوبی، محل حلقه ذکر زمستانی به شمار می رفتند. ‌طبقه دوم بنا در طرفین ایوان به شدت آسیب دیده و فرو ریخته است و در پیرامون آن، نماهایی شبیه به جان پناه وجود دارد. قرینه سازی، در کل مجموعه، کاملاً رعایت شده و مصالح اصلی ساختمان را لاشه سنگ و ساروج تشکیل داده و سقف حجره ها و زاویه ها، گنبدی شکل است.

مقبره

در این محل قبر سلطان چلبی قرار دارد و پلان ساختمان آن به صورت هشت ضلعی است که هر ضلع آن ابعادی برابر با طول ۱۶ /۴، ارتفاع ۱۷ و قطر ۵ / ۷ متر دارد. اسن بنا در ابتدا با سه ردیف سنگ سبز تراشیده ساخته شده  است که در این قسمت ها سنگ ‌هایی از نوع ماسه‌ای کم دوام به کار برده اند. پس از آن آجر چینی با سبک زیبایی آلت و لغت و کاربندی آجری تا ۵/۲ متر اجراء کرده اند. آجر چینی در طاق نماهای اضلاع آن متفاوت هستند. در ادامه آجر چینی ساده کار شده است و حد فاصل جرزهای هشت گانه طاق نماهای زیبایی را تعبیه و با طاق های پنج و هفت کند آن تزئین کرده اند. گنبدی بالای این جزرها قرار دارد که با آجر ساخته شده است. پلان هشت ضلعی با اجرای ترمبه‌ها به پلان ۱۶ ضلعی و سپس به دایره تبدیل شده است و گنبد بر روی آن قرار دارد. سبک قبرسلطان چلبی یادآور حلقه ذکر صوفیه است که اهمیت زیادی نیز دارد. در داخل مقبره به فضاهای مختلفی تقسیم شده و جسد سلطان در وسط دفن شده و مریدان ایشان را با توجه به مراتبی که داشتند در پیرامون آن به خاک سپرده اند.

راه های دسترسی به بقعه چلبی

برای دسترسی به بنا باید بلیط اتوبوس را از مستر بلیط به صورت آنلاین و در کمترین زمان تهیه کنید و سپس به شهر سلطانیه بروید. از آنجایی که این بنا در داخل شهر قرار دارد به راحتی می توانید به دیدن آن بروید.

بازدید از بقعه چلبی اوغلی

برای دیدار از این بنا باید هزینه ای را به عنوان ورودی پرداخت کنید، که این هزینه برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است. روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۱ رمضان شهادت امام علی، ۲۸ صفر رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد رحلت امام خمینی، ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق روزهایی هستند که این مجموعه تعطیل است.