روستای سفیده خوان که در بین مردم محلی با نام اسپره خون یا اسپره خان شناخته می شود، در قسمت های جنوبی شهر تبریز واقع شده است. از این روستا به سمت خود تبریز یک مسیر 23 کیلومتری خاکی وجود دارد که به نوعی همان مسیر سنگ معدن سفیده خوان است.
یک مسیر دیگر نیز در همین حوالی قرار گرفته که روستا را به باسمنج تبریز متصل می کند. این جاده از بین سه دهکده هروی، بیرق و لیقوان نیز عبور می کند. بر اساس آمار، در سال 1389 قریب به 700 خانواده در این ده زندگی می کردند که جمعیت کلی آنها مشتمل بر 2320 نفر بود و بی شک اکنون این رقم تغییر کرده است.
اهالی سفیده خوان به حرفه قالی بافی، کشاورزی، دامداری و کار در معدن مشغول هستند. درصد کمی از مردم نیز بنا به دلایلی به خود تبریز مهاجرت کرده اند. این دهکده از ضلع جنوبی با دامنه های کوه سهند، از ضلع شرقی با روستای لیقوان، از ضلع غربی با دهکده زینجناب و در نهایت از ناحیه شمالی با خود تبریز همجوار است.
شکل ظاهری این روستا به صورت پلکانی بوده و متمایل به طرف شرق است. شرایط جوی این ناحیه از تبریز به گونه ای است، که معمولا در 5 ماه از کل سال شاهد ریزش برف و باران بوده و هوای آن غالبا، سرد و خنک است. ماه اردیبهشت و خرداد و کل فصل تابستان دمای هوا متعادل و بسیار دلچسب شده و فرصت مناسبی برای سفر به این روستا فراهم می شود.
طبیعت بکر روستا موجب جذب گردشگر از سراسر ایران به آن شده است. یکی از دلایلی که باعث سفر گردشگران به این روستای تبریز شده، وجود یک چشمه آبگرم طبیعی در فاصله پنج کیلومتری از آن است. این دهکده پیشینه تاریخی بلندی داشته و گویا مردم از سالیان بسیار دور در آن ساکن بوده اند. اهالی سفیده خوان، شیعه جعفری هستند و گویش آذری دارند.
امکانات اولیه زندگی در این ناحیه از جمله: آب، برق، گاز، تلفن، خانه بهداشت، دفتر پیش خوان دولت و مدرسه فراهم است. چنانچه تصمیم دارید از روستای سفیده خوان بازدید نمایید، توصیه می کنیم با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات کامل تری در خصوص آن بدست آورید.
تاریخچه روستای سفیده خوان
بر اساس تحقیقات صورت گرفته و همچنین بررسی قبرستانی که در این حوالی وجود دارد، دیرینگی روستای سفیده خوان به پیش از آق قویونلوها می رسد و گویا در آن زمان دهکده ای پر رونق و گسترده تر بوده است. نام گذاری این روستا نیز پشت پرده هایی دارد و در واقع اسم اسپره خون از همان نام چشمه آب گرم موجود در آن گرفته شده بود.
عبارت «خون» در گویش مردم آذربایجان، به مفهوم آبی است که از دل زمین بیرون می آید و واژه «اسپر» همان «ایستی پر» به مفهوم گرم است، که با مرور زمان و ایجاد تحولاتی در تلفظ ها و گویش مردم به اسپر خون تبدیل شد. از آنجایی که در بخش قابل توجه ای از ماه های سال در این روستا بارش برف و باران دیده می شود، به آن لقب سفیده خوان یا سفره سفید داده اند.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
در روستای سفیده خوان بخش های متعددی برای بازدید وجود دارد، از جمله گورستان تاریخی آن که سنگ موجود بر روی مقبره ها از سکونت انسان پیش از اسلام در این منطقه خبر می دهد. جالب است در این قبرستان مجسمه های مختلفی به شکل قوچ، شیر یا سنگ هایی که از نظر ظاهری بی شباهت به صندوقی عظیم نیستند؛ دیده می شود.
همچنین تابلوهای سنگی متعلق به آرامگاه ها که بلندی آنها به بیش از یک متر می رسد و غالبا جنس آنها از سنگ مرمر است، توجهات را به خود جلب می کند. این سنگ ها که از نظر قدمت و پیشنه از ارزش بالایی برخوردار بودند، به دلیل کم توجهی، مورد سرقت قرار گرفته اند که امیدواریم مسئولان فکری برای این وضعیت بکنند.
به طور کلی در این روستا و حوالی آن آرامگاه های متعددی وجود دارد که از نظر تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. دومین گورستانی که باید به آن اشاره کنیم، گرانلی نام دارد که در جوار مسیر آب گرم واقع شده و برخی معتقدند که جایگاه نخست روستای سفیده خوان بوده است.
در نزدیکی همین قبرستان، کوهی مرتفع به عنوان قهله یا قلعه مستقر می باشد و بر اساس شنیده ها، در زمان های پیشین بر بالای آن قلعه ای ساخته بودند که در هنگام حمله غارتگران در آن پناه می گرفتند. قبرستان سومی که در حوالی این روستا دیده می شود و متاسفانه تعدادی از سنگ های ارزشمند آن به سرقت رفته اند، خرابه نام دارد.
اما مهمترین قبرستان نزدیک به روستای سفیده خوان که از پیشینه بسیار زیادی برخوردار است و در جوار گورستان غارهای دست ساز قرار گرفته، پیر صیدی نام دارد. دو مورد دیگر از مکان های دیدنی این آبادی، زیارتگاه پیر ننه پایین و بالا است که به دلیل قدمت فراوان، مردم محلی از اصالت تاریخی آن اطلاع ندارند.
اهالی روستا در ایام مذهبی از آن استفاده کرده و مراسمات مخصوص خود را در آن برگزار می کنند. یکی دیگر از جاذبه های دیدنی این روستا که اتفاقا شکل ظاهری عجیب و در عین حال زیبایی دارد؛ حمامی بود که سطح آن با زمین یکسان است و در آن از مصالح ساختمانی استفاده نشده بلکه، آن را در دل زمین کنده اند. نمای داخلی آن مانند تعدادی گنبد بوده و نمای خارجی آن به طور مشخصی قابل درک نیست و همین باعث متفاوت شدن آن شده است.
شرايط بازديد از روستای سفیده خوان
برای اینکه خود را به روستای سفیده خوان در تبریز برسانید می توانید از وسایل نقلیه مختلف استفاده کنید و بلیط سفر را از سایت های مورد اعتمادی همچون مستر بلیط خریداری نمایید. در مطالب بالا توضیح دادیم که شرایط جوی در این منطقه به گونه ای بود که فصل هایی از سال را پوشیده از برف است و معمولا آب و هوای آن سرد دارد. از این رو بهترین زمان به این روستا اواسط بهار و تابستان خواهد بود.
این خود شما هستید که تعیین می کنید از چه نوع وسیله حمل و نقلی بهره ببرد، مثلا اگر می خواهید در سفر هزینه کمتری متحمل شوید، قطار یا اتوبوس گرینه های مناسبی هستند؛ اما اگر می خواهید در سریع ترین زمان ممکن به مقصد برسید توصیه می کنیم با رزرو بلیط هواپیما تبریز به کار خود سرعت ببخشید.
آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف
برای رساندن خود به روستای سفیده خوان می توانید از خودروی شخصی یا ماشین های عبوری استفاده نمایید.
آدرس: آذربایجان شرقی، جاده باسمنج، تبریز، حدود ۵ کیلومتری تبریز٬ کنار رودخانه میدان چایی.
با تشکر از شما بابت تمام زحماتی که به خاطر گسترش گردشگری در ایران و منطقه استان آذربایجان شرقی ( مخصوصا روستای سفیده خوان ) انجام شده . خواهشمند هستیم راه کوتاهی که بین تبریز و سفیده خوان وجود دارد (راه خاکی معدن ) آسفالت شود تا شاید روزهای تعطیل موقع برگشتن شاهد تصادف های مختلف و ترافیک چندساعتی جاده لیقوان نباشیم به امید روز های شاد و سلامت.