شهر زیرزمینی سامن

اســتان همــدان به‌عنــوان یکــی از حوزه هــا‌ی باستان‌شناســی ایــران و از مهم‌ تریــن کانون ‌هـای حضـور جوامـع انسـانی بـوده اسـت کـه فرآینـد شـکل‌گیری جوامـع باسـتانی از ادوار پیش‌ از ‌تاریخـی تـا دوران تاریخـی و اسـامی کامـلاً مشـهود و قابـل کنـکاش اسـت. یکـی از محوطه‌هـای شـاخص ایـن اسـتان، مجموعـه‌ی دسـت‌کند زیرزمینـی سـامن اسـت، کـه در شهرسـتان ملایر قـرار دارد. ایـن شـهر بـا توجـه بـه موقعیـت خـاص جغرافیایـی، مسـیر ارتباطـی غـرب بـه مناطـق جنـوب ایـران اسـت. بـا توجـه به ‌وجـود چشمه‌ سـارها و قنـوات متعـدد و منابـع آب سرشـار مرکـز جمعیتـی مناسـبی را از دیربـاز ایجـاد نمـوده اسـت. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد شهر زیرزمینی سامن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهیم. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با آثار تاریخی علاقه دارید، بهتر است این بخش را به هیچ عنوان از دست ندهید.

معرفی شهر زیرزمینی سامن

مجموعۀ معماری دستکند زیرزمینی شهر سامن در سال 1384 به طور اتفاقی در اثر اقدامات عمرانی (اجرای فیبر نوری) کشف و بخشی از آثار آن در مرکز شهر شناسایی شد. این شهرزیرزمینی می تواند یکی از اسرار آمیز ترین آثار تاریخی موجود در کشور باشد، که در کمتر جایی شبیه آن را می توانید ببنید. شهر زیرزمینی سامن در شهر سامن شهرستان ملایر قرار دارد و تاریخ ساخت آن به دوران اشکانیان و حتی قبل از آن بر می گردد. این شهر به صورت دستکند ایجاد شده است که می توان آن را یکی از شگفتی های شهر دانست. معماری دستکند، گونه‌ی خاصی از معماری است که در آن هیچ مصالحی برای تولید فضا استفاده نمی شود و با زدودن توده های صخره ای از بستر کوه و سنگ فضا تولید می شود. در این نوع معماری، فضا ها در اشکال متفاوت ایجاد می شوند و به نوعی بدون هیچ گونه آسیبی به محیط پیرامون فضا به وجود می آید. مجموعه معماری دستکند زیرزمینی سامن در 90 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان، 15 کیلومتری جنوب غرب شهر ملایر و در زیر بافت مسکونی شهر کوچکی به همین نام واقع است. هسته اولیه شهر در دوران اشکانیان ایجاد شده ولی پس از آن در دوران های مختلف دیگر بخش ها به آن اضافه شده است. در این شهر زیرزمینی اسکلت 60 نفر و مقداری سفال و ظرف، مهر، ظرف مسی کتیبه دار،  سکه، تعهد نامه،  پیدا کرده اند. گفته می شود که این شهر در دوران اسلامی به عنوان پناهگاه مورد استفاده بوده است.

ساختار شهر زیرزمینی سامن

این شهر با مساحتی برابر با 3 تا 5 هکتار از بخش های متعددی تشکیل شده است که شامل راهروها، سالن ها، اتاق های متعدد می شود. هر کدام از این قسمت ها به صورت مجزا دارای سکوها، تاقچه ها و دریچه های متفاوتی هستند که تداعی کننده‌ی کاربری خاص و احتمالاً آیینی در مجموعه است. این مجموعه دارای بیش از 50 فضای دستکند ایجاد شده در بستر سنگ بستر گرانیتی (گل پنبه ای) است که در عمق 2 تا 8 متری از سطح زمین قرار دارد و شامل اتاق ها و سالن هایی می شود که از طریق دریچه ها، درگاهی ها و راهروها به هم مرتبط می شوند. هر کدام از این فضا ها به دلیل ابعاد متفاوت و داشتن پدیده های متنوع دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند. در این فضاها ویژگی هایی از قبیل کف مصنوعی، کف تراشیده شده در سنگ بستر، درگاه ها، سکو، طاقچه و حفره جای پیه سوزها موجود است. معماری این مجموعه به لحاظ ساختار و ویژگی های فضایی، دارای مشابهت هایی با مجموعه های معماری دستکند زیرزمینی از جمله نوش آباد کاشان است. کارگاه شماره I.A دارای سه سالن، پنج اتاق و یک ورودی عمودی در مجاورت سالن 101 است که راهرو های شمارۀ 100 و 102 ارتباط این کارگاه را با دیگر کارگاه ها فراهم می کنند. کارگاه شماره I.B یک ورودی عمودی مرتبط با فضای بیرون دارد و دو راهروی 100 و 101 ارتباط این کارگاه را با فضاهای دیگر برقرار می کنند که راهروی 100 رابط بین این کارگاه با کارگاه A- I است و راهروی 101 نیز ظاهراً به سمت کارگاه V امتداد دارد، ولی مسیر اصلی و دقیق آن تاکنون مشخص نشده است. اتاق 107 به دلیل داشتن یک ورودی پلکانی شکل با سطح خیابان از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. کارگاه شماره V دارای دو اتاق با شمارۀ 501 و 502 و یک ورودی عمود به سطح است، که مسیر ورودی پلکانی آن هنوز مشخص نیست.

قطار گزینه مناسبی برای سفر به ملایر می تواند باشد، خرید بلیط قطار ملایر را نیز بهتر است به صورت آنلاین و از مستر بلیط انجام دهید.

راه های دسترسی به شهر زیرزمینی

اگر مشتاق شدید از این بنا دیدن کنید باید به شهر سامن که در 12 کیلومتری ملایر قرار دارد بروید. که با کمک وسایل  حمل و نقل عمومی و یا خودرو شخصی می توانید این سفر را به انجام برسانید.

بازدید از شهر زیرزمینی سامن

برای دیدن این بنا باید هزینه ای را بپردازید که به عنوان ورودی از شما دریافت می شود. هزینه ورودی برای گردشگران خارجی و داخلی متفاوت است و گردشگران خارجی باید مبلغی بیشتر بپردازند.