قلعه ها از جمله سازه های معماری در گذشته هستند و امروزه کمتر بناهای این چنینی با سبک و سیاق قلعه ها را می توان یافت. قلعه ها اکثرا برای هدف حفاظت ساخته می شدند که شامل حفاظت از شهر، روستا و یا راه ها بودند. در برخی مواقع قلعه ها پایگاهی برای حکومت حاکمان و یا محل زندگی آن ها بود، البته این نکته هم باید گفت که در بیشتر مواقع این سازه ها هم محل حکومت بودند و هم محلی برای زندگی حاکمان.
از این نوع قلعه ها در ایران به وفور یافت می شود و در جای جای این سرزمین می توانید نمونه ای هر چند کوچک از آنها را بیابید. این قلعه ها از دوران های مختلف تاریخی در ایران باقی مانده اند و نمی توان گفت که در چه دوره ای قلعه های بیشتری ساخته می شد. البته بیشتر قلعه های به جای مانده در ایران یادگار دوران قاجار است که این موضوع به تاخر این حکومت و نزدیکی به عصر جدید بر می گردد.
استان سیستان و بلوچستان که یکی از ناحیه های اولیه زندگی بشر است، تعداد زیادی آثار تاریخی دارد که در سراسر آن پراکنده اند. یکی از این آثار تاریخی قلعه مهرستان (زابلی) در شهرستان مهرستان، موضوع این بخش از مجله مستر بلیط، است.
معرفی قلعه مهرستان
این قلعه در حاشیه شهر زابلی شهرستان مهرستان استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و قدمت 400 ساله را به دوش می کشد که گفته می شود تاریخ آن به قرن 9 و 10 هجری قمری بر می گردد. این قلعه از تاریخچه جالبی بر خوردار است، در سال ۱۲۹۱ هجری شمسی توسط انوشیروان بارکزائی به تصرف در میاد، انوشیروان برادر دوست محمد خان حاکم وقت بلوچستان بود.
همچنین حاکم این قلعه در آن زمان فردی به نام شاه جهان بوده است. پس از آن در سال 1307 زمانی که نیروهای دولتی بر این منطقه مسلط شدند، این قلعه متروک و مرور زمان رو به نابودی نهاد. این قلعه که اکنون دچار تخریب بسیار زیادی شده است، معماری زیبا و دل انگیزی دارد و در لیست آثار ملی ایران جای گرفته است.
معماری قلعه مهرستان
این قلعه دارایی مساحتی برابر با 1000 متر مربع است و آن را بر روی تپه ای دست ساز احداث کرده اند که از ویژگی های جالب توجه این بنا است. این سازه از نوع ساختمان های با حیاط مرکزی است که دیگر قسمت های آن در اطراف و گرداگرد حیاط ایجاد شده اند. این بنا در قسمت هایی به صورت دو طبقه است و در بخش هایی نیز سه طبقه دارد که باعث جذابیت بیش از پیش این بنا شده است.
از دیگر ویژگی های معماری آن می توان به دو قسمتی بودن آن اشاره کرد بدین صورت که قسمتی از آن عامه نشین و قسمت دیگرش حاکم نشین بوده است. برای سقف آن از تنه درخت خرما و کرز استفاده کرده اند و در وسط حیاط چاهی برای استفاده عموم حفر شده بود.
راه های دسترسی به قلعه مهرستان
همانطور که گفته شد این قلعه در نزدیکی شهر زابلی قرار دارد پس اگر قصد دیدار این قلعه را دارید باید به این شهر سفر کنید. این سفر را می توانید هم با خودرو شخصی و هم با وسایل حمل و نقل عمومی انجام دهید. هر چند که سفر با خودرو شخصی راحت تر است ولی سفر با وسایل حمل و نقل عمومی هم لطف و صفای خود را دارد.
شرایط بازدید
بازدید از این بنا بدون هیچ هزینه امکان پذیر است، که می توان این موضوع را از محاسن دیدار از این بنا دانست. در زمان سفر به این منطقه می توانید به دیگر آثار تاریخی آن نیز سر بزنید و لحاظات مفرحی را برای خود رقم بزنید.
دیدگاهتان را بنویسید