موزه های مردم شناسی، امروزه یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری هر شهری به شمار می روند. اکثر شهرهای ایران یک موزه مردم شناسی را در خود جای داده اند که به سبب آنها می توان با آداب و رسوم منطقه بیشتر آشنا شد. اولین موزه های مردم شناشی در جهان، در کشورهای اروپایی ساخته شدند که شامل مجموعه کوچکی می شدند و مربوط به دوره رسانس می شوند. قدیمی ترین شئی که از دوران باقی مانده، بالاپوشی است که از پر پرندگان درست شده و به گروه سرخپوستان توپی نامبا متعلق بود. این بالا پوش در حال حاضر در موزه انسان در شهر پاریس نگهداری می شود. سابقه موزه مردم شناسی در ایران به سال 1314 بر می گردد. در آن زمان دایره ای به نام انسان شناسی در اداره کل عتیقات وابسته به وزرات معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه وجود داشت که بعد ها با مشاوره فرهنگستان ایران به موسسه انسان شناسی، سپس بنگاه مردم شناسی و سرانجام به موزه مردم شناسی تغییر پیدا کرد. موزه مردم شناسی کلات یکی از موزه هایی است که در سال های اخیر در شهرستان کلات استان خراسان رضوی ایجاد شده است. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد این جاذبه گردشگری توضیحاتی را برای شما ارائه می دهیم.
همه چیز درباره موزه مردم شناسی کلات
اقوام و طوایف گوناگون منطقه کلات نادر که هر یک آداب و رسوم خاص خود را حفظ کرده اند و در عین حال وحدت و همگرایی خاص بین آنها حاکم است. دستاوردهای فرهنگی، تاریخی متمدن و آداب و رسوم و … این شهرستان باعث شد تا تصمیم به ایجاد موزه مردم شناسی کلات گرفته شود. به همین خاطر در سال 1385 این موزه در عمارت خورشید شهر کلات با مساحتی حدود 900 متر مربع، تاسیس شد. کاخ کلات یا کاخ خورشید یا عمارت خورشید یا کاخ نادر بنایی مربوط به از سدهٔ ۷ تا ۱۳ ه.ق است و در کلات، داخل شهر کلات قرار دارد. این کاخ به دستور نادر شاه افشار در سال 1115 بنا شد و محلی برای اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم در کلات (نادر دژ) به شمار می رفت. این کاخ وسط باغ بزرگی قرار دارد که شامل یک بنا در سه طبقه می شود. در گذشته ارتفاع آن به حدود ۲۵ متر می رسید اما در حال حاضر به علت خرابی طبقهٔ سوم، ارتفاع آن بیشتر از ۲۰ متر نیست. طبقهٔ اول آن به صورت هشت ضلعی است که آن را روی چهار ردیف پلکان به شکل هرم ساخته اند. موزه در طبقه زیرزمین این کاخ احداث شده است و تصویری از گذشته مردم این منطقه را ارائه می دهد.
بخش های مختلف موزه
این موزه از بخش های مختلفی تشکیل می شود که شامل زندگی عشایری، صنایع دستی و حرف سنتی، آداب و رسوم، گیاهان داروئی و کشاورزی می شود. در ادامه به صورت مختصر توضیحی در مورد این بناها برای شما ارائه می کنیم.
زندگی عشایری
با توجه به موقعیت کوهستانی و وضعیت مناسب پوشش گیاهی در این شهرستان، از دیرباز منطقه ای کاملا دامداری بوده است و اکنون نیز تعداد قابل توجهی دام در سطح شهرستان وجود دارد که باعث شده است شغل اکثر مردم دامپروری باشد در این میان زندگی عشایر از جایگاه ویژه ای برخوردار است. و به دو صورت کوچ دائم و نیمه متحرک تقسیم می شود. در این شیوه زندگی دامداران در ابتدای پاییز به قشلاق می روند و در اواسط بهار به ییلاق می روند. در این بخش زدگی مردم عشایری را به نمایش می گذارد که شامل زندگی در سیاه چادر ها است.
صنایع دستی
یکی از غرفه های موجود در این موزه، غرفه فنون بافته ها است. صنایع دستی کلات از جمله جذابترین و ماندگارترین صنایعی است که علی رقم تاریخ کهن آن همچنان با ظهور صنایع جدید توانایی خود را حفظ کرده اند. برخی از این صنایع در بازار جهانی نیز به رقابت مشغولند و جایگاه ویژه ای دارند. از میان این صنایع می توان به ابریشم بافی، چادر شب بافی، سوزن دوزی، جوراب بافی، جاجیم، قالیچه، فرش، پلاس و … اشاره کرد.
آداب و رسوم
با توجه به گوناگونی اقوام و طوایف منطقه کلات، آداب و رسوم و سنن هنوز جایگاه ویژه ای دارند که به عنوان نمونه می توان به مراسم عروسی در شهرستان کلات اشاره کرد که با آداب و رسوم خود و به شیوه بسیار سنتی برگزار می شود.هنوز ریسه های رنگارنگ، لباس های قشنگ و زیبا، سادگی و یکدلی در این مراسم را می رساند. موسیقی سنتی این منطقه که شامل دهل، سرنا و قمشه می شود نیز در این بخش وجود دارد.
گیاهان دارویی
ارتفاعات منطقه کوهستانی شهرستان کلات به لحاظ برخورداری از مراتع و چوشش گیاهان با توجه به میزان بارندگی غنای بیشتری به گونه های گیاهان بخشیده است. از مهم ترین جنگل های این منطقه می توان جنگل ارس سیستان، جنگل ارس هزار مسجد، جنگل پسته خواجو و … را نام برد. انجیر، زالزالک، اسفناج، مرزه، زیره سیاه و انواع گیاهان دارویی مثل کاسنی، گل گاو زبان، استاقدوس، آنغوره، مخلصه و … از جمله گیاهانی هستند که در این غرفه می توانید مشاهده کنید.
کشاورزی
همانطور که در بخش های قبل گفتیم، این شهرستان به دلیل آب و هوا و اقلیم مناسبی که دارد از جمله مناطقی است که مکان مناسبی برای کشاورزی به شمار می آید. از جمله محصولات کشاورزی که در این شهرستان کاشت می شود، برنج مرغوب دم سیاه، لوبیا، هندوانه، خربزه، چغندر، گردو، بادام و … از جمله محصولات این منطقه به شمار می رود. در این بخش روش های کشاورزی مردم به نمایش گذاشته می شود.
راه های دسترسی به موزه مردم شناسی
برای اینکه بتوانید از این موزه دیدن کنید باید به شهر کلات سفر کنید و سفر به این منطقه از طریق اتوبوس به راحتی امکان پذیر است. شما می توانید خرید بلیط اتوبوس را از طریق مستر بلیط به راحتی و در کمترین زمان انجام دهید.
بازدید از موزه مردم شناسی کلات
برای بازدید از این بنا باید مقداری هزینه پرداخت کنید که این هزینه برای گردشگران خارجی کمی بیشتر از گردشگران داخلی است. زمانی در حدود یک تا دو ساعت برای بازدید از این موزه کافی به نظر می رسد در ضمن ما می توانید از عمارت خورشید نیز دیدن کنید و لحظاتی خاطره انگیز داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید