باغ ارم؛ معرفی+راه های دسترسی

امروزه با گسترش مشغله و مشکلات شهر نشینی بین افراد، سفر به راه حلی بی چون و چرا برای این مسائل تبدیل شده است. اگر شما هم از آن دسته از افراد هستید که این مشکلات را دارید بهتر است به سفر کردن روی بیاورید. سفر کردن از لحاظ زمانی به  دو دسته کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شود.

سفرهای کوتاه مدت که بیشتر از 24 ساعت و کمتر از 72 ساعت، همراه با حداقل یک شب اقامت می باشد. این سفرها اصولا در آخر هفته اتفاق می افتد و افراد تعطیلات آخر هفته را به سفر می روند. در سفرهای بلند مدت افراد زمانی را بیشتر از 7 روز در مسافرت می گذرانند در این نوع سفر شما می توانید به مکان هائی سفر کنید که فاصله زیادی از محل زندگیتان دارد. یکی از این مقاصد که شما در سفرهای بلند مدت خود می توانید آن را انتخاب کنید شیراز است.

شیراز شهری سرشار از سرگرمی های مختلف است که می تواند پاسخگوی نیاز افراد مختلف با سلیقه های گوناگون می باشد. این شهر را شهر علم و ادب پارسی می نامند که مهد بسیاری شاعران ایرانی است. شیراز یکی از زیبا ترین شهرهای ایران است که به داشتن باغ های متعدد شهرت دارد. عمارات با شکوه و باغ های زیبا و درختان سرو و نارنج یاد آور قدمت و اهمیت شیراز در دوران گذشته است.

این باغ ها در دوره های مختلف تاریخ به پادشاهان و بزرگان کشور اختصاص داشتند، اما امروزه بازدید از آن ها برای عموم مردم امکان پذیر است و به یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری این شهر تبدیل شده اند. باغ ارم نیز یکی از همین باغ ها است که زیبایی خیره کننده ای دارد و دارای شهرتی جهانی است. برای سفر به این شهر بهتر است بلیط قطار شیراز را به صورت آنلاین تهیه کنید، که بهترین روش خرید است.

معرفی باغ ارم

شیراز دارای باغ ها و خانه های قدیمی بسیار در سراسر شهر است. یکی از این باغ ها که زیبائی خیره کننده ای دارد و همین زیبائی آن را بسیار معروف کرده، باغ ارم است. باغ ارم واقع در شیراز از جمله زیباترین باغ های ایران است. این یک باغ منحصر به فرد و زیبا در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در کتاب مقدس قرآن، ارم به عنوان بهشتی که برای مومنان آماده شده است، توصیف شده است.

این مکان فضای بسیار خاصی دارد که توسط درختان سرو بلند، گل های معطر و درختان نارنج معطر احاطه شده است. علاوه بر این، صدای پرندگانی که در فضای سبز باغ آواز می خوانند، آرامش و لذتی خاص را برای گردشگران به ارمغان می آورد، قدم زدن در این باغ بسیار لذت بخش است. در بهار، باغ ارم با شکوفه ها رنگارنگ خود چشم را نوازش می کنند و یک مکان گردشگری عالی است برای افرادی که به شیراز سفر می کنند است.

بوی نارنجهای ترش در هوا، کاشی های فیروزه ای بخار گرفته در اطراف که در یک حوضچه زیبا در مرکز باغ همراه با یک کاخ با شکوه در کنار استخر قرار گرفته اند و در اطرافتان را که نگاه می کنید سرشار از گل است. اگر این توصیفات به نظرتان آشنا می آید، احتمالاً قبلاً در باغ ارم اینها را دیده اید. اگر اینطور نیست، بیایید نگاهی دقیق تر به این قطعه نفس گیر از بهشت بکنیم که در سال 2011، این باغ به همراه هشت باغ ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. اگر علاقه مند هستید بیشتر در مورد این باغ زیبا اطلاعات کسب در به ادام این مطلب در مجله مستر بلیط توجه کنید.

تاریخچه باغ ارم

تاریخ دقیق ساخت و اولین بنیانگذار باغ ارم برای ما مشخص نیست. اما در سفرنامه هایی که مربوط به قرن دهم و یازدهم هجری است، شرح آن وجود دارد. این باغ در دوره سلجوقیان نیز وجود داشته است. کریم خان زند در دوره زندیه باغ را مرمت و بهسازی کرده است. در دوران قاجار و پهلوی، این باغ مقر قبیله قشقایی بود. محمد قلی خان، رئیس قبیله، دستور ساخت ساختمان اصلی را صادر كرد. او درختان زیادی مانند کاج، نارنج، سرو و خرمالو را در باغ کاشت. با این حال، به دلیل گرایش های سیاسی، دولت آنها را تبعید و باغ را مصادره كرد.

در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، حسینعلی خان ناصر الملک عمارت دیگری را در این باغ بنا کرد. پس از مرگ وی، خواهرزاده اش ساختمان مذكور را به پایان رساند. در آن زمان این باغ متعلق به خانواده قوامی در شیراز بود. این مجموعه در دوران پهلوی تحت حمایت دانشگاه پهلوی قرار گرفت و از آن به عنوان دانشکده حقوق استفاده می شد. این ساختمان همچنین مؤسسه آسیا را در خود جای داده است.

در طی 150 سال این باغ، توسط ساکنان مختلف آن تغییر، ترمیم شده و یا با سبکی متفاو تغییر یافته است. امروز دانشگاه شیراز صاحب باغ است. چیدمان اصلی باغ، با ساختار باغ بهشتی فارسی، به احتمال زیاد در قرن یازدهم توسط سلجوقیان بنا شده است و پس از آن به نام باغ باه (به زبان فارسی باغ شاه) نامیده می شد.

در حال حاضر نه تنها بخاطر هویت تاریخی آن بلکه به دلیل زیبایی و همچنین به عنوان یک مرکز تحقیقات گیاهشناسی، بازدید کنندگان را از همه مناطق به سمت خود جلب می کند. حوضچه و چشمه های آن زیباترین منظره را به خصوص در هنگام شب همراه با چراغ ها به این باغ زیبا می بخشند. این ویژگی ها به همراه عناصر موجود در باغهای ایرانی، این باغ را به یکی از بهترین و برترین مکان هایی که ارزش بازدید در شیراز را دارند تبدیل کرده است.

بنابراین این جذابیت، بسیاری از بازدید کنندگان ایرانی و خارجی را به خود جلب می کند تا از مناظر زیبا و فضای خوب آن لذت ببرند. این باغ دارای بیش از 45 گونه گیاهی است که از نظر محیطی برای رشد آنها مساعد است و بسیاری از انواع آنها نیز شناسایی و برچسب گذاری  شده اند. منطقه وسیعی به درختان میوه شامل انار، نارنج ترش، خرمالو، زیتون و گردو اختصاص دارد.

در بخش صخره ای باغ، طیف گسترده ای از گیاهان زیبای گرمسیری در معرض نمایش است. درختان زیبای سرو نجاری 200 ساله که در سطح جهان با عنوان (سرو – ناز) شناخته می شود، بازدید کنندگان از سراسر جهان را به سمت باغ می کشاند. بیش از 300 گونه گل سرخ در ماه اردیبهشت منظره حیرت آوری را ایجاد می کنند.

معماری باغ ارم

باغ ارم در یک فضای مربع بزرگ ساخته شده است. تغییرات زیادی در طول زمان در منطقه باغ اتفاق افتاده است، اما اکنون حدود 110380 متر مربع را دربر می گیرد. یکی از مشکلات ساخت این باغ شیب تند زمین بود که با استفاده از پله پله درست کردن حل شد. این کاخ در وسط باغ کاشی های سرامیکی بی نظیری دارد. اگر از نزدیک به قوس این ساختمان دقت کنید می توانید داستانهای کوتاه که روی کاشی ها نقاشی شده اند را مشاهده کنید.

این ساختمان سه طبقه در اواسط دوره قاجار ساخته شده است. اگرچه این ساختمان در دوره قاجار ساخته شده اما از سبک معماری زندیه است. اتاق های زیرزمین مکان بسیار خوبی برای استراحت در روزهای گرم تابستان بوده است. ستونهای طبقه فوقانی شبیه ستونهای تخت جمشید است. همچنین یک نقاشی بزرگ در قسمت جلوی نصب شده است که برخی صحنه های شاهنامه فردوسی و نبردهای پادشاهان قاجار را به تصویر می کشد.

هر یک از طبقات این عمارت زیبایی های خاص و منحصر به فردی دارند . به عنوان مثال در طبقه اول شاهد تالار حوضخانه هستیم که به عنوان استراحتگاه تابستانی مورد استفاده قرار می گرفت. ستون سنگی حجاری شده به همراه آبنما و جوی آبی که از میان این تالار می گذرد از جذاب ترین بخش های آن هستند. بر روی سقف و دیوارهای این طبقه کاشی کاری های هفت رنگ و نقاشی هایی به چشم می خورد که یادآور داستان خسرو و شیرین، طبیعت و … هستند.

طبقه دوم عمارت نیز در نوع خود بی نظیر است و از بخش های مختلف آن می توان به ایوان، راهرو سالن ها اشاره نمود. دو ایوان بزرگ موجود در این طبقه با سر ستون ها، گچ بری ها و کاشی کاری های زیبایی که دارد آن را از ایوان های کوچک تر طبقه متمایز نموده است. در ضلع جنوبی این طبقه یک آشپزخانه بزرگ نیز ساخته شده است که سبک معماری و قدمت آن به زمان قاجاریه باز می گردد.

این آشپزخانه دارای سه پنجره آهنی است که دو پنجره آن کاملا قرینه هستند و ساختاری منحصر به فرد دارند. در بخش میانی  طبقه سوم سالن بزرگی وجود دارد که پنجره های آن به ایوان اصلی عمارت راه دارند.

طبقه دوم و سوم تقریبا مشابه یکدیگر هستند و در این طبقه شاهد یک سالن بزرگ و سه اتاق می باشد. سالن این طبقه دارای سقفی با تیرهای چوبی است و طرح هایی مانند گل و بوته و طرح های اسلیمی که در دوره قاجار بر روی آن طراحی شده زیبایی خاصی به آن بخشیده است.

نمای بیرونی عمارت نیز همانند طبقه های آن به صورت کاملا اصولی و ماهرانه طراحی شده است. به طوری که در قسمت پنجره ها شاهد نقوش شاهان و سربازان هخامنشی و تزیئنات بسیار زیبا و با شکوهی هستیم. برای ساخت ستون های عمارت نیز از سبک طراحی تخت جمشید الهام گرفته اند. در دو طرف بالای بنا نیم دایره هایی به چشم می خورد که در میان آن ها تابلویی با سه هلال وجود دارد که به سنتوری شهرت دارد.

از جمله نقوش و تصاویری که در هلال بزرگ به چشم می خورد می توان به سه نقش رستم پهلوان، شاه سوار بر اسب سفید، خسرو و شیرین و یوسف و زلیخا اشاره نمود. در کنار این عمارت استخری به چشم می خورد که بسیار زیبا است و قدمت آن به دوران جانی خان ایلخان باز می گردد.

امروز عمق این استخر با مساحت 335 متر حدود نیم متر است اما در گذشته بیشتر بوده و بازسازی هایی که در آن صورت گرفته موجب شده که از عمق اش کاسته شود. در چهارگوشه این استخر زیبا چهار نخل خود نمایی می کند که بسیار زیبا هستند. در امتداد استخر جوی آبی روان است که منظره ای زیبا خلق کرده که به باغچه های باغ جریان دارد.

همچنین، یک موزه سنگهای قیمتی نیز در داخل این بنا وجود دارد که دیدن آن می تواند شما را حیرت زده کند. بنای آن با توجه به معماری، نقاشی، کاشی کاری، سنگ تراشی و سنگ نگاری به عنوان شاهکار دوره قاجار در نظر گرفته شده است. ساختمانی سه طبقه با سقف فلزی است. روبروی ساختمان، بنایی وجود دارد که دارای یک سقف مسطح و 32 اتاق است که توسط دو ستون پشتیبانی می شود.

از هفت کاشی رنگی در ساختمان استفاده می شود که صحنه هایی از داستانهای ملی و مذهبی ایرانی را نشان می دهد. ستون های این بنا توسط تخته های یکپارچه به طول بیش از دو متر پوشانده شده است که بر روی آن اشعار چهره های مشهور ادبی ایران یعنی حافظ، سعدی و شوریده شیرازی حک شده است. این ساختمان که در امتداد محور بلند جنوبی قرار دارد، توسط یک معمار محلی به نام حاجی محمدحسن طراحی شده است.

گذرگاه های باغ ارم

گذرگاه اصلی باغ ارم که از عمارت اصلی آغاز می گردد و تا انتها باغ ادامه دارد بسیار زیبا است و می تواند محل مناسبی برای قدم زدن و تماشای زیبایی های باغ باشد. به دلیل جوی های آبی که در این قسمت وجود دارد چندین پل در این مسیر طراحی شده است که باید از آن ها عبور نمود. گذرگاه وسط باغ از زیبایی فوق العاده ای برخوردار است و درختان سروی که دو طرف آن را پوشش داده اند آن را به مکان مناسبی برای عکاسی تبدیل کرده است.

قدمت یکی از درختان سرو موجود در این مسیر به 1000 سال قبل باز می گردد و با ارتفاع 35 متر به عنوان بلند ترین سرو شیراز از آن یاد می کنند. علاوه بر این دو گذرگاه مسیرهای دیگری نیز در باغ وجود دارد که می توان با عبور از آن ها از بخش های مختلف باغ بازدید نمود.

کتیبه های باغ ارم شیراز

در باغ ارم چندین کتیبه وجود دارد که قدمت آن ها به زمان ناصر الدین شاه باز می گردد. چند مورد از این کتیبه ها در سر درورودی شمال شرقی باغ قرار گرفته اند که نوشته هایی به خط نستعلیق بر روی آن ها به چشم می خورد. کتیبه ای از جنس سنگ مرمر لیمویی نیز در قسمتی دیگری از عمارت وجود دارد که بر روی آن نوشته بسم الله الرحمن الرحیم حک شده است.

در دو طرف ورودی شمال شرقی باغ نیز دو کتیبه به چشم می خورد که آیات قرآن بر روی آن نوشته شده است. علاوه بر این کتیبه ها شش کتیبه دیگر نیز در باغ ارم شیراز وجود دارد که هر کدام در نوع خود زیبا و منحصر به فرد هستند.

ویژگی های باغ ارم

تنوع گیاهان موجود در این باغ باورنکردنی است. در اینجا می توانید بسیاری از گیاهان و گل های مختلف را از سراسر جهان مشاهده کنید. زیباترین قسمت باغ خیابانی است که از وسط باغ از شرق تا غرب گسترش یافته است. در هر دو طرف درختان سرو زیادی وجود دارد که به زیبایی باغ می افزاید.

همچنین در این قسمت درختی به نام «سرو ناز» وجود دارد که قدمت آن به 3000 سال قبل بر می گردد و در میان سایر درختان باغ بی نظیر است و در قسمت های دیگر باغ نمی توانید مشابه آن را پیدا کنید. گل های زیبا، طراوت هوا و عطرهای جذاب، باغ را به یک مکان گردشگری عالی تبدیل کرده است. این جاذبه فوق العاده است به خصوص اگر در طول بهار از آن دیدن کنید.

عناصر اساسی یک باغ ایرانی در اینجا وجود دارد. نور خورشید و تأثیرات آن در طراحی باغ ایرانی بسیار مهم است. گرمای خشک ایران، سایه و آب را به یک عنصر مهم تبدیل کرده و به همین دلیل از درختان و ساختمان ها برای مسدود کردن نور خورشید استفاده می شود. علاوه بر این، حوض بزرگی که همیشه پر از آب شیرین است در وسط باغ و جلوی ساختمان وجود دارد.

شرایط بازدید

 برای بازدید از این باغ در دو ماه اول سال از ساعت 8 صبح تا 8 شب می توانید مراجعه کنید. در باقی سال در ساعات 8 تا 1 بعد از ظهر و 2.30 بعد از ظهر تا 5 عصر می توانید اقدام کنید. هزینه بلیط برای گردشگران داخلی 3 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 20 هزار تومان می باشد.

راه های دسترسی به باغ ارم

برای رسیدن به باغ ارم باید به خیابان ارم بروید. اگر تصمیم داشته باشید با وسایل نقلیه عمومی به این مکان بروید می توانید از مترو، تاکسی و اتوبوس استفاده کنید. در صورت استفاده از تاکسی و اتوبوس مستقیما به این مکان می رسید و ولی اگر از مترو استفاده کنید بهتر است در ایستگاه نمازی از قطار پیاده شده و با تاکسی و یا پیاده خود را به این منطقه برسانید. فاصله آن را اگر پیاده بپمائید 20 دقیقه می شود.