آسیاب ها یکی از انواع سازه هایی هستند که از گذشته باقی مانده اند و یکی از اساسی ترین ساختمان های آن دوران به شمار می روند. زمان اختراع آسیاب آبی به درستی مشخص نیست و کسی نمی داند که در چه دوره ای از تاریخی برای اولین بار ساخته شده اند. اختراع آسیاب های آبی را برخی از محققان در ایتالیا بیش از 23 پیش از میلاد و در فرانسه 1200 میلادی می دانند. اما خانم زیگرید هونکه، در بخشی از کتاب خود تحت عنوان «فرهنگ اسلام در اروپا» اشاره ای به استفاده های گوناگون از انرژی آبی دارد، نظر متفاوتی را ارائه می دهد و می نویسد: «آسیاب سازی تخصصی است که از کشورهای اسلامی آمده است و انواع و اقسام آن را مانند آسیاب دستی و قابل حمل، آب آس و باد آس را اختراع کرده و به اروپا داده اند». یکی از آسیاب هایی که از گذشته در شهرستان بستک استان هرمزگان به جای مانده است آسیاب کریکی نام دارد. در این بخش از مجله مستر بلیط به معرفی این سازه آبی می پردازیم و سعی می کنیم هر چه بیشتر شما را با این بنا، که امروزه به یکی از آثار تاریخی منطقه تبدیل شده است، آشنا کنیم.
آسیاب کریکی را بیشتر بشناسیم!
شهرستان بستک که در استان هرمزگان قرار دارد، یکی از قدیمی ترین و جذاب ترین مناطق این استان محسوب می شود. این شهرستان زمانی محل حکومت جهانگریه بود و رونق و ارزش بالایی داشت، و به خاطر قدمتی که دارد سراسر آثار تاریخی است و در گوشه و کنار آن می توان آنها را مشاهده کرد. به سبب وجود این آثار تاریخی می توان گفت که این ناحیه یکی از مقاصد مناسب برای سفر است. به سبب آب و هوای گرم منطقه بهتر است برای رفتن به آنجا، فصول خنک تر سال را انتخاب کنید و در فصولی مانند بهار و تابستان از رفتن به این ناحیه خودداری کنید. زیرا در این زمان هوا به قدری گرم می شود که گردش و گشت و گذار در منطقه تقریبا غیر ممکن می شود، به خصوص برای کسانی که تاب این گرما را ندارند. در هر صورت سفر به این شهرستان برای دیدن آثار تاریخی اش می تواند بسیار هیجان انگیز و خاطره ساز باشد. یکی از آثار تاریخی آن، آسیاب کریکی نامیده می شود، که از دوران قاجاریه در این مکان بر جای مانده است. این آسیاب تاریخی به سبب اهمیت بالایی که داشت در لیست آثار تاریخی ایران جای گرفت که در سال ۱۳۸۴ این کار انجام شد.
ساختار آسیاب آبی کریکی
آسیاب های آبی، از ساختاری ویژه برخوردارند که از سه قسمت کاملا مجزا تشکیل می شوند که شامل «مردخانه یا نشین بند»، «پاچال» و «مال بند» است. قسمت میانی ساختمان که بروبروی درب ورودی آسیاب قرار دارد، محل نشستن آسیابان و وزن کردن گندم است که با نام مرد نشین شناخته می شود. قسمتی که سنگ آسیاب و آرتیلان و دیگر اسباب آسیاب در آن قرار دارد. این قسمت در بیشتر آسیاب ها در سطح پایین تری از مردخانه ساخته می شود. مال بند همانطور که از نامش پیداست محلی است که از آن برای بستن حیواناتی که بار گندم می آوردند استفاده می شد. این آسیاب نیز از این بخش های تشکیل شده است و در ساخت آن نیز از لاشه سنگ و ساروج استفاده کرده اند. آب آن نیز از قنات های بستک تامین می شده است.
راه های دسترسی به آسیاب
همانطور که در اول مطلب اشاره کردیم این بنا در شهرستان بستک قرار دارد و برای اینکه بتوانید از آن دیدن کنید می توانید با خرید بلیط اتوبوس اقدام به این کار کنید. منطقه کریکی که این سازه در آن قرار گرفته است، در فاصله 5 کیلومتری شهر بستک قرار دارد. برای رفتن به این مکان می توانید از خودرو شخصی و یا تاکسی استفاده کنید تا با راحت ترین روش به آنجا برسید. ابتدا باید در جاده ای که به سمت بندر لنگه می رود قرار بگیرید پس از طی مسیری به جاده ای خاکی می رسید که باید وارد این جاده شوید و خود را به کریکی برسانید.
بازدید از آسیاب کریکی
در صورتی که به این شهرستان سفر کردید دیدار از این بنا را فراموش نکنید زیرا تماشای این آسیاب قدیمی خالی از لطف نیست. نیازی نیست برای تماشای آسیاب هزینه ای پرداخت کنید و می توانید به صورت رایگان از تمام قسمت های آن دیدن کنید. بهتر است اواخر زمستان این سفر را انجام دهید تا از آب و هوای مطلوبی بهره مند شوید.
دیدگاهتان را بنویسید