رود ارس

ارس نامی است که نه تنها برای ایرانیان بلکه برای بخش بزرگی از ساکنان کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان، جمهوری خودمختار نخجوان و حتی ترکیه ارزش فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی بسیار زیادی دارد. علاوه بر موارد ذکر شده، این رودخانه پر آب و پر جوش و خروش و مناظر بدیع اطراف و کناره های آن، یکی از جاذبه های گردشگری مهمی هستند که سالانه گردشگران فراوانی را به شمال غرب ایران می کشاند. با ما در مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص رود ارس کسب کنید.

درباره رود ارس

رود ارس که درزبان ترکی به نام «آراز» و در ارمنی به نام «آراکس» شناخته می شود، یکی از مهم ترین رودخانه های دنیا از نظر موقعیت سیاسی – جغرافیایی است. از زمان عهده نامه ترکمنچای میان ایران و روسیه تزاری و بعد از آن، این رودخانه پرخروش، به عنوان خط مرزی بین کشورهای این منطقه نقش ایفا کرده است. ارس که از منطقه آناتولی ترکیه و کوه های بینگول سرچشمه می گیرد، در ابتدای مسیر خود به عنوان مرز میان ترکیه و ارمنستان و بعد از آن مرز میان ترکیه و جمهوری خودمختار نخجوان شناخته می شود. ارس در ادامه مسیر، مرز میان ایران و کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان را تشکیل می دهد و در نهایت بعد از ترکیب با رودخانه کورا در آذربایجان، به دریای خزر می ریزد. گفتنی است که بیش از 805 جزیره در مسیر این رودخانه زیبا قرار دارد که همگی خالی از سکنه هستند. از میان این جزایر که در زبان محلی به نام «شام» شناخته می شوند، تعدادی متعلق به ایران و تعدادی متعلق به آذربایجان هستند. گفتنی است که همگی این جزایر دارای نام نیستند و بیشتر آنها تنها با شماره شناخته می شوند.

از این میان، بعضی از شام ها مانند قره قباح، بویدوز، خرامه و کثیری با داشتن چراگاه های مناسب، به عنوان محل چرای احشام شناخته می شوند. در مورد جزیره کثیری داستان جالبی وجود دارد. می گویند که در زمان تعیین مالکیت جزایر میان ایران و شوروی، قرار بر این بود تا خط مرزی همیشه از میانه عمیق ترین شاخه ارس بگذرد. در مهر 1334 و در زمان تعیین مالکیت جزیره نزدیک به پست مرزبانی پاسگاه عباسی، ستوان یکم نورالله کثیری برای اثبات اینکه شاخه مورد نظر هیئت ایرانی، از همه شاخه های منطقه عمیق تر است با اسب به رودخانه زد. عمق آب به قدری بود که اسب ستوان کثیری غرق شد، ولی ستوان کثیری به کمک سایر افسران ایرانی نجات پیدا کرد. به دنبال این رشادت، شاخه مورد نظر ایرانی ها به عنوان شاخه اصلی ارس انتخاب شد و مالکیت جزیره محل مناقشه به ایرانی ها رسید. این جزیره به افتخار این ستوان بی باک، نام کثیری را بر خود گرفت.

تاریخچه رود ارس

نام ارس، در زبان ارمنی برگرفته از نام آراست، یکی از قهرمانان اساطیری ارمنستان است. این نام در زبان یونانی به آراکسس تغییر یافت و از آن برای اشاره به تمدنی استفاده شد که در زمان باستان در مناطق رودخانه های ارس و کورا شکوفا بوده است. بعضی معتقدند که نام ارس از واژه مادی «ارخس» به معنای «آنچه با سرعت جریان دارد» یا «تیزرو» گرفته شده است. این رود همیشگی با طول بیش از 1000 کیلومتر، از سال 1206 و بعد از عهدنامه ترکمنچای به عنوان مرز ایران با کشورهای شمال غرب، ایفای نقش نمود.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

رودخانه ارس که در ایران از استان های آذربایجان غربی و شرقی واردبیل عبور می کند، رودخانه ای همیشگی است که در تمام طول سال جریان دارد. پهن ترین قسمت این رودخانه با پهنای 200 متر و عمق حدود 4 متر در شهرستان جلفا قرار دارد.

این رودخانه دارای چند سد و پنج پل و 805 جزره کوچک است که کسی در آن‌ها زندگی نمی‌کند. تعدادی کمی از این جزیره‌ها نام‌گذاری شده اند و اغلب با یک عدد از آن‌ها یاد می‌کنند. به طور کلی در زبان محلی به این جزیره‌ها “شام” گفته می‌شود. از میان این 805 شام، هم اکنون 382 عدد متعلق به کشور جمهوری آذربایجان است. در ادامه به معرفی سدها و پل‌های موجود در رود پرخروش ارس خواهیم پرداخت.

سدهای ارس

در طول سال ها چندین سد بر روی رودخانه ارس ساخته شده است. نخستین سد به نام «سد ارس» با همکاری ایران و شوروی، در منطقه پلدشت بر روی ارس ساخته شد. سد بعدی که بر روی این رودخانه احداث شد، سد خداآفرین است که با همکاری مشترک ایران و آذربایجان بر روی ارس احداث شد.

پل های ارس

در حال حاضر پنج پل مرزی بر روی ارس ساخته شده است که از آنها برای ارتباط میان ایران و کشورهای همسایه شمال غرب استفاده می شود. این پل ها عبارتند دو پل راه آهن و ماشین روی جلفا، پل خدا آفرین، پل نوردوز و پل پلدشت. پل شهرستان پلدشت که بانام پل دوستی هم شناخته می شود، محل برقراری ارتباط میان ایران و جمهوری نخجوان است. گفتنی است که دو پل باستانی هم بر روی ارس ساخته شده اند که هر دو به نام خداآفرین شناخته می شوند. از این میان پل اول با ساختار 11 قوسی در یازدهم و پل دوم با معماری 15 قوسی در قرن سیزدهم ساخته شده است.

ماهیگیری

رودخانه ارس به صورت طبیعی محل زندگی و پرورش 10 گونه ماهی مختلف است که از میان آنها 6 گونه قابل صید هستند. البته به دلیل پاره ای از مسائل محیط زیستی، ماهیگران محلی تنها در بعضی از روزهای سال و در مناطقی مانند پلدشت، اجازه ماهیگیری در این رودخانه را دارند. از میان ماهیان موجود در این رودخانه می‌توان به سیاه ماهی اشاره کرد که بیشتر ماهیگیران آن را سید می‌کنند. گونه‌های غیر بومیان آبزیان در رودخانه حضور دارند که معروف‌ترین آن‌ها تیز کوی است.

شرایط بازدید از رود ارس

شرایط جغرافیایی و آب و هوایی منطقه شمال غرب ایران که شامل زمستان های سرد و پربرف است، باعث می شود تا دسترسی به این رودخانه زیبا در این فصل از سال دشوار باشد. علاوه بر این ذوب شدن برف کوهستان باعث می شود تا میزان آب این رودخانه زیبا در ماه های اردیبهشت و خرداد به حداکثر خود می رسد ومناظر جالبی را رقم بزند. بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که تصمیم خود برای بازدید ازاین رود زیبا را در اواسط و اواخر فصل بهار اجرایی کنید.

آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف

از آنجا که رود ارس در تمام مرز شمال غربی ایران و در استان های آذربایجان غربی و شرقی و اردیبل جریان دارد، در تمام این مناطق امکان بازدید از آن وجود دارد. با این همه یکی از بهترین مناطق برای بازدید از ارس، شهرستان پلدشت در استان آذربایجان غربی است. این شهرستان دقیقا در کنار رودخانه ارس قرار دارد و پل دوستی هم از این شهرستان بر فراز ارس ساخته شده است. چنانچه می خواهید سفری ایمن و کم خطر به این رودخانه زیبای مرزی را تجربه کنید، پیشنهاد ما به شما خرید بلیط اتوبوس است. بلیط این مسافرت را می توانید با مراجعه به وب سایت به سهولت و بدون هیچ گونه دشواری، تهیه فرمایید.