اردکان یکی از شهرستان های استان یزد محسوب می شود که مرکز آن شهر اردکان نام دارد. این شهرستان در بخش شمالی این استان قرار دارد و یکی از شهرستان های قدیمی به شمار می رود. اردكان از دو كلمه ارد و كان تشكيل شده: ارد به فتح الف به معنای مقدس و كان به معنای معدن است كه با اين تركيب اردكان جايگاه مقدس يا معدن زهد معنا می شود و از آنجا كه از بدو پيدايش محل زندگی علما و دانشمندان سرشناس بوده است، این نام ها مسمای حقيقی پيدا می کند. در اين شهرستان به علت خشكی فوق العاده هوا و كمبود نزولات جوی، در هیچ نقطه ای رودخانه‌ی دائمی وجود ندارد و تمام رودخانه های آن فصلی است كه فقط در زمستان و مواقع بارندگی مقدار كمی آب دارند. اين رودخانه ها به علت شیب زیاد و این که آب آن ها از باران های فصلی تامین می شود، گل و لای بسیاری به همراه دارند، پاره ای رودها در فصل باران سیلابی می شوند و خسارات زیادی به همراه می آورند. علاوه بر مطالبی که در بالا ذکر شد لازم است یادآوری کنیم که این شهرستان از قدمت بالایی برخوردار است و به همین خاطر آثار تاریخی زیادی در آن دیده می شود که یکی از آنها آب‌انبار چهاربازار نام دارد.
درباره آب‌انبار چهاربازار
شهرهای مرکزی ایران در بیشتر دوره های تاریخی از کمبود آب رنج می بردند، که همین موضوع باعث شد تا به فکر چاره ای برای حل این مشکل برآیند. گذشتگان ما این مشکل را با ساخت بنا هایی به نام آب انبار حل کردند و شروع به احداث بناهایی با کاربری ذخیره آب کردند. آن ها آب انبار ها را طوری می ساختند که بتوانند حداکثر میزان آب را در آن ها نگهداری کنند و این آب دچار آلودگی نشود. یکی از این آب انبار ها در شهرستان اردکان قرار دارد و با نام آب‌انبار چهاربازار شناخته می شود. این آب انبار در دوران پهلوی بنا شده است و قدمتی بیش از 60 یا 70 سال دارد. آب‌انبار چهاربازار به منظور تامین آب شرب کشاورزان و دهقانان اردکانی بنا شده بود تا آنان مجبور نباشند برای تامین آب مورد نیازشان مسافت طولانی تا شهر را طی کنند. این آب انبار امروزه یکی از آثار تاریخی این منطقه به شمار می آید و افراد زیادی برای دیدن آن به این سمت حرکت می کنند. بسیاری از کسانی که برای سفر به شهرستان اردکان می روند حتما از این آب انبار دیدن می کنند. به خاطر معماری و قدمتی که دارد، این اثر را در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۳۷۰ در لیست آثار ملی ایران جای داده اند. اگر دوست دارید بیشتر در مورد این بنا بدانید ادامه مجله مستر بلیط را دنبال کنید.
معماری آب‌انبار
یکی از نکاتی که در ساخت هر بنایی مورد توجه قرار می گیرد اقلیمی است که بنا در آن قرار دارد، زیرا این موضوع در ساخت آن بسیار حائز اهمیت است. ساختمان یک آب انبار از بخش های مختلفی مثل مخزن (خزینه یا توره)، پا شیر، سردر، بادگیر (خیشخان) و راه پله تشکیل می شود. مخزن محل انبار کردن آب و مهم ترین قسمت ساختمان به شمار می رود. مهم ترین عامل در تنوع شکلی مخزن آب انبار، نحوه استفاده از آن به صورت صحرایی، شهری و یا روستایی است که آب‌انبار چهاربازار را به صورت صحرایی بنا کرده اند. پاشیر محل قرار گرفتن شیر بزرگ برنجی متصل به مخزن است که شکل آن به صورت یک نیم هشت گوشو یا چهار گوش مربع است. البته در بعضی مواقع شیرها را به صورت ترکیبی نیز می ساختند. سردر راهنمای ورود به آب انبار و راه پله آن به شمار می رود. سردر از قسمت هایی مانند یک قاب با دو جرز عمودی و در برخی مواقع یک کتیبه، سکوهایی در دو طرف آن، کاربندی و کاشیکاری تشکیل می شوند. راه پله این بنا طولانی و بسیار عمیشق ساخته شده است. بادگیر ها جهت خنک ساختن آب داخل مخزن کاربرد دارند، که در این بنا سه عدد بادگیر بلند دیده می شود. سقف بخش از بنا به صورت گنبدی و بخش دیگر به صورت مسطح ساخته شده است.
راه های دسترسی به آب‌انبار
برای اینکه از این بنا دیدن کنید باید به منطقه ای بیرون از شهر اردکان، منطقه ای به نام کشتزار زردک بروید که در حاشیه شهر اردکان قرار دارد. بهتر برای رفتن به این منطقه از خودرو شخصی یا تاکسی استفاده کنید تا بدون مشکل به این مکان برسید. برای رفتن به اردکان فقط کافی است بلیط اتوبوس اردکان را از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید و از مزایای آن بهره مند شوید.
بازدید از آب‌انبار چهاربازار
دیدن بنا رایگان است و در حال حاضر نیازی نیست به خاطر بازدید از آن هزینه را بپردازید. زمانی که برای این دیدار احتیاج دارید، حدود یک تا دو ساعت می شود.
دیدگاهتان را بنویسید