قلعه قمیشلو؛ معرفی + راه های دسترسی

قلعه قمیشلو کجاست؟ در گذشته بناهایی ساخته می شد که تحت عنوان قلعه آنها را می شناختند، قلعه ها را برای کاربری های مختلف در متراژهای متفاوتی می ساختند. مساحت قلعه ها وابسته به نوع کاربری آنها بود.

برخی از قلعه ها مکانی برای زندگی خانواده سلطنتی یا حکام بودند، همین امر در معماری آن تاثیر داشت و به گونه ای ساخته می شدند که برای زندگی مناسب باشند. برخی دیگر از قلعه ها را طوری می ساختند که به عنوان دژی که شهر را از آسیب دشمنان احتمالی در امان می داشتند، به کار برده می شدند.

قلعه هایی نیز وجود داشتند که اقامتگاه های موقت حکام و پادشاهان بودند. بسیاری از این قلعه ها اکنون نیز باقی مانده اند و امروزه به عنوان اثر تاریخی شناخته می شوند، بعضی از آنها تغییر کاربری داده اند.

از جمله قلعه هائی که در زمان کنونی به عنوان سازمان خاصی مشغول به کار هستند، می توان قلعه قمیشلو در شهرستان تیران و کرون را نام برد. در ادامه این اثر تاریخی را برای شما معرفی می کنیم.

معرفی قلعه قمیشلو

این قلعه در پارک ملی و منطقه محافظت شده قمیشلو در شهرستان تیران و کرون قرار دارد. قلعه قمیشلو در دوران قاجاریه توسط ضل السلطان حاکم وقت اصفهان برای اسکان در آن در مواقع شکار ساخته شد.

ضل السطلان در کتاب خاطرات خود در مورد این قلعه چنین نوشته است: «چون میل زیادی به شکار دارم در شمال غرب شهر اصفهان که یازده فرسنگ دور است … به مخارج صد هزار تومان که قریب به بیست هزار لیره می شود عمارت بسیار خوب، محیط از اندرونی و بیرونی و حمام و خلوت‌های متعدد، تلگراف خانه و پارک بسیار قشنگ با عمارت ییلاقی و باغ عمومی و قلعه و انبارهای آذوقه و طویله ها و غیره ساختم.

در این جا تابستان‌ ها بسیار خنک و ییلاق من است، آمده، دوسه ماه توقف می کنم». ظل‌السلطان هرساله در ماه‌ های خرداد، تیر، مرداد و نیمه‌های شهریور در این قلعه ساکن بود و از همان جا به حکومت بر سرزمین اصفهان می پرداخت. این قلعه پس از ضل السلطان، به پسر او صارم‌الدوله رسید و او از آن استفاده می کرد.

در حال حاضر مالکیت قلعه در اختیار اداره کل میراث فرهنگی اصفهان قرار دارد و سند این مکان به همراه کاروانسرای قمیشلو به نام این اداره زده شده است. قلعه تاريخي قميشلو در سال 1380 به شماره 5437 در فهرست آثار تاريخي كشور به ثبت ملي رسيده است. مجله مستر بلیط در این قسمت به توضیحاتی در مورد این قلعه می پردازد، تا شما را با این اثر تاریخی به جای مانده از دوران قاجار بیشتر آشنا کند.

پارک ملی قمیشلو

 پناهگاه حيات وحش قميشلو در استان اصفهان و در 45 كيلومتری شمال غرب شهر اصفهان قرار دارد. پناهگاه حيات وحش قميشلو، زيستگاه گونه های متعددی از حيات وحش به خصوص گونه های شاخص جانوران وحشی گياهخوار نظير كل و بز و قوچ و ميش اصفهانی  و آهو را در خود جای داده است.

این زیستگاه همچنین، پناهگاهی برای گونه های در خطر انقراض مانند کفتار راه راه، دلیجه کوچک، دال، مار لطیفی، لاک پشت و مار شاخ دار ایرانی است. از پرندگانی که در این منطقه وجود دارند می توان به کبک، تیهو، بلدرچین، هوبره، کرکس، لاشخور و … اشاره کرد.

این منطقه زمانی شکارگاه ضل السلطان پسر بزرگ ناصر الدین شاه بود ولی بعد از مدتی ضل السطلان این منطقه را شکار ممنوع اعلام کرد که این ممنوعیت تا به امروز نیز ادامه دارد و در طی دوره های مختلف بر وسعت آن نیز افزوده شده است.

علاوه بر وجود حیوانات و پرندگان نادر در این منطقه سنگ نگاره هایی در آن پیدا شده است که تخمن زده می شود مربوط به 3000 سال پیش باشد. این سنگ نگاره ها که بیش از 100 عدد هستند شامل اشکالی از انسان، بز کوهی، علائم خطی و نمادهای حلقهٔ قدرت و اعتدال پاییز می شود. محققان این سنگ نگاره ها را مربوط به انسان هائی می دانند که در این منطقه به منظور شکار آهو و بزکوهی می آمدند.

معماری قلعه قمیشلو

قلعه تاریخی قمیشلو دارای مساحتی برابر با 10 هزار مترمربع است و باغ اطراف آن دارای متراژی برابر با 15 هکتار است و در مرکز پارک ملی قمیشلو قرار دارد. این قلعه همانند خانه های دوران قاجار دارای اندرونی و بیرونی بود که اندرونی مخصوص حرمسرا و بانوان بود و قسمت بیرونی توسط مردان مورد استفاده قرار می گرفت. ایوانی که در عمارت این  قلعه قرار دارد ستون  هایی گچی با کنده کاری متفاوتی است.

از قسمت های مختلف این باغ می توان شاه نشين، حرمسرا، بار عام، مطبخ، اصطبل، شربت خانه، محل اسكان تفنگچي ها، رعايا و باغبانان و همچنين باغ بزرگي در سمت شرقي آن را نام برد.

این قلعه همچنین دارای چهار درب جنوبی، شمالی، غربی و شرقی است، که در گذشته هر کدام از این درب ها برای عبور و مرور گروهی خاص تعلق داشت. درب جنوبی مخصوص شاهزاده و حرمسرا، درب شرقی مربوط به باغ بزرگ، درب شمالی مربوط به رعایا و باغبانان و درب غربی مربوط به سواره‌نظام و چوپانان بود.

علاوه بر این، قلعه قمیشلو دارای حصار و برج و بارو بود، که امنیت قلعه را تامین می کردند. در کنار درب ورودی این قلعه دو برج بلند قرار دارد که نگهبانان در آن قرار داشتند. مصالح به کار رفته در ساخت این بنا آجر و ملات است.

اگر قصد دارید که به تیران و کرون سفری داشته باشید و از جاذبه های این شهر دیدن کنید می توانید بلیط اتوبوس را از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید و تجربه خریدی سریع و امن را برای خود رقم بزنید.

راه های دسترسی به قلعه قمیشلو

برای اینکه بتوانید به دیدن این قلعه بروید باید به شهر تیران و منطقه محافظت شده قمیشلو در استان اصفهان بروید. اینکار هم از طریق خودرو های شخصی و هم اتوبوس های بین شهری امکان پذیر است.

شرایط بازدید

بازدید از این مکان شرایط خاصی ندارد ولی به این موضوع توجه داشته باشید از آنجائی که این قلعه در منطقه محافظت شده قرار دارد کمی سخت گیری بابت دیدن این قلعه وجود دارد. موقع بازدید از این قلعه سعی کنید آسیبی به آن وارد نکنید و در حفاظت از این اثر تاریخی کوشا باشید.