کاخ آپادانای شوش؛ معرفی + راه های دسترسی

آیا تاکنون از کاخ آپادانای شوش بازدید کرده اید؟ دوران سلسله هخامنشی یکی از پر افتخار ترین دوران در تاریخ ایران است. قلمرو حکومت این خاندان خیلی پهناور تر از ایران امروزی و از رود سند تا دانوب در اروپا و از آسیای میانه تا شمال خاوری آفریقا گسترده شده بود.

بنیانگذار این سلسله کوروش کبیر بود که از خانواده‌ی هخامنش و از طایفه‌ پاسارگاد، یکی از طوایف چادر نشین پارس (ناحیه ای که مسجد سلیمان امروزی قسمتی از آن است) و از نژاد آریای های ایرانی بود.

وی پس از پیروزی بر مادها توانست با حمله و تصرف سرزمین لیدی و بابل و بسیاری از شهرهای آسیای صغیر، امپراطوری بزرگی پدید آورد. اساس سیاست کوروش را می توان از منشور معروف وی در بابل که در زمینه احترام به آزادی مذهب و حقوق ملل مغلوب صادر کرد، دریافت.

وی پایه های سلطنت خود را بر بخشندگی و اخلاق نیکو قرار داده بود. پس از وی کمبوجیه پسرش و پس از کمبوجیه، داریوش سردار بزرگ ایرانی که از خاندان هخامنشی نیز بود بر تخت سلطنت نشست.

پس از به سلطنت رسیدن داریوش، وی شروع به ساخت ساز و آبادی در کشور پرداخت که هم اکنون آثار بسیاری از آن دوران در جای جای کشور باقی مانده است. در این بخش از مجله مستر بلیط یکی از این آثار را که در استان خوزستان و شهر شوش باقی مانده و به نام کاخ آپادانا شهرت دارد را برای شما معرفی می کنیم.

معرفی کاخ آپادانا

کاخ آپادانا، که به فرمان داریوش بزرگ، در حدود سال های 518 تا 512 پیش از میلاد بنا شده است که محل اقامت زمستانی پادشاهان هخامنشی و مقر اصلی داریوش اول بود. این کاخ در دوران اردشیر اول طعمه حریق گشت و بار دیگر در دوران سلطنت اردشیر دوم بازسازی و تعمیر شد. در زمان پارت ها دوباره دچار انهدام و ویرانی شد.

بر فراز بقایای ساختمان های آن، که در زمان اسلامی، یک محله کامل شهر بنیان یافته بود، آثار و بناهائی از نخستین قرون میلادی مشاهده شد. تاریخ تخریب این کاخ مشخص نیست، تنها چیزی که از آن زمان باقی مانده است این است که زمانی که اسکندر به ایران حمله کرد، وقتی وارد پایتخت ایران شد، مادر، زن و دختران داریوش سوم را در آنجا سکنی داد. و وقتی از هندوستان بازگشت آئین عروسی و ازدواج خود را در این کاخ برگزار کرد.

وجه تسمیه آپادانا

آپادانا به طور عام معادل تالار ستون دارى دانسته شده كه عدد ستون هاى آن از تعداد مشخصى تجاوز كند. به گونه اى كه تالارهاى ستون دارى در اربونى  و آلتين تپه  در ارمنستان نيز با نام آپادانا معرفى شده اند. پيشينة آن به پيش از دورة هخامنشى، در دورة ماد در آثارى چون «نوشینجان تپه»، «گودین تپه» و «باباجان تپه» نسبت داده شده و معادل تالار بار يا دربار نيز دانسته شده است.

كالدووى يكى از نخستين بناهايى را كه appa danna نامیده شد متعلق به نبوكدنصر پادشاه بابلى، دانسته كه در بابل ساخته شده است. وى اين واژه را در زبان بابلى معادل «دیوار جلو» دانسته كه معناى مشخصى از آن دريافت نمی شود. لاندزبرگر خوانش كتيبة كاخ نبوكدنصر را درست ندانسته و آن را ap-pa-ra به معنى زمين باتلاقى گفته است.

معماری و پلان کاخ آپادانا

این کاخ همانند بناهای هم دوران خود بر روی صفه ای بنا شده بود، این شیوه سنت و رسم ایرانیان در آن زمان بود که در سیالک و در مسجد سلیمان نیز بناهایی مانند این را یافته اند.

این صفه در منطقه ای ایجاد شده که در آن نمی توانید هیچ گونه سنگی بیابید و برای ساخت آن از خشت خام کمک گرفته شده و دیوارهای آن دارای نوعی گچبری است. به نظر می رسد سنگ هائی که در آن به کار برده شده از کرانه های رود کرخه به این مکان آورده شده اند.

از دیوارهای بیرونی این صفه تنها چند تکه ناچیز برجای مانده که در قسمت ایوان شمال شرقی و جنوب شرقی، آنرا نمایان ساخته و از خاک بیرون آورده اند. داریوش در کتیبه خود، در مورد این کاخ می گوید که دستور داده بوده است برای پی ها، زمین را تا ژرفایش گود کنند و خاک آن را بردارند.

در سمت گوشه های شرقی و شمال آپادانا خط کرانی تشخیص داده می شود و از سمت شرقی بقایای ساختمانی را که مربوط به دوره دوم شوش است باز شناخته اند. دوران مزبور نیمه دوم چهارمین هزاره پیش از میلاد است.

در آنجا مقبره ای که کشف شده است دارای وسائل و اثاثه ای بوده شامل یک آئینه مسین، ظرف کوچکی از مرمر، با خانه هایش که از چینه ساخته شده، و دیوارهایش که از کاهگل اندود گردیده، در جریان حریقی نابوده شده و از آن اثری باقی نمانده و این کاهگل به رنگ سرخ در آورده و آوارها را از خاکسترهائی پوشانده است که در آنها سنگ چخماق شگفت انگیز و جالب و انبوهی از پیاله های ناهنجار، که نظایرش در جمیع ساختمان های باستانی سرزمین بین النهرین دیده می شود، و همچنین کوزه هایی از یک رنگ واحد و یا سرخ و یا زرد روشن با نوک های لوله مانند یافت می شود.

در طرف گوشه شمالی آپادانا، وضع کاملا متفاوتی وجود دارد. خط حفر زمین و خاکبرداری یعنی خطی که سنگ های شنی از آنجا شروع می شود، در ساختمان های ایلامی بریده شده بود است.

آن قسمت های دیوار که از خشت خام است، و از زیر خاک بیرون آورده شده، و از سمت شمال شرقی متوجه جنوب غربی است، و در زیر آپادانا ناپدید می گردد، گوئی مربوط به پایان دوره دوم یعنی آغاز نخستین هزاره پیش از میلاد مسیح است.

در سمت شرقی در عمق بسیار پایین قسمتی از یک ساختمان ایلامی که مربوط به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد پیدا شده است که حدود 45 متر طول دارد. میان حاشیه شمال شرقی آپادانا که بر فراز ساختمان های ایلامی بنیاد یافته بود و محله هایی که دارای همان تمدن بوده اند، و در نزدیکی دیوار حصار شهر، زمینی خالی با وسعت قریب 50 متر وجود داشته است.

سنگ های ستون های کاخ آپادانا، طبق نوشته های داریوش، از دهکده هایی به نام ابیراد واقع در ایلام آورده شده بود. این دهکده در یکی از قسمت های کوهساران بختیاری، نزدیک کرانه های رود کارون قرار داشت. توده های عظیم و شگرف سنگ، که بی تردید به صورت الوار تراشیده و بریده شده بودند، قطعا به وسیله طراده هایی (کشتی تندرو) حمل  نقل می شده اند که گاوهای کوهی تنومند آنها را می کشیده اند.

پایه های ستون های تالار مرکزی مربع شکل بود، و پایه های ستون های سه ایوان آن مدور و هرکدام نقش و نگار و زیب و زیوری ویژه داشت. بدین ترتیب:

الف) پایه های ایوان های شمال باختری از نقش غنچه ها و گل های سدر تزئین یافته بوده اند.

ب) بر پایه های ایوان های شمال خاوری تاجی با نقوش بیضی شکل نقش شده بود.

ج) پایه های ایوان های جنوب شرقی از نقش برگ های نخل آراسته شده بوده است.

برای اینکه به دیدن این کاخ فوق العاده بروید باید خود را به شوش برسانید بنابراین می توانید بلیط اتوبوس شوش را به صورت آنلاین خریداری کنید.

راه های دسترسی به کاخ آپادانا

این کاخ در قسمت شرقی شهر شوش واقع شده است. می توانید با تاکسی و یا خودرو شخصی خود را به این قسمت برسانید و از دیدار آن لذت ببرید.

شرایط بازدید

برای دیدار از این بنا باید هزینه ورودی پرداخت کنید که این هزینه برای توریست های خارجی و ایرانی متفاوت است. گردشگران خارجی باید 50 هزارتومان و گردشگران داخلی 5 هزار تومان بپردازند.