سه گنبد؛ معرفی+راه های دسترسی

ارومیه به عنوان یکی از شهرهای شمالی غربی ایران دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی بیشماری است. این شهر به دلیل قرار داشتن بین شاهراه های قفقاز، میان رودان و آسیای صغیر از لحاظ اقتصادی از رونق خوبی برخوردار بوده به همین علت در دوره های مختلف حکومتی اهمیت زیادی برای پادشاهان داشته است.

بنابراین می توان بناهای تاریخ مختلفی را در آن مشاهده نمود. یکی از این آثار باستانی و دیدنی ترین آن ها برج سه گنبد می باشد که با معماری حیرت برانگیزی که دارد توجه تمامی توریست ها را به خود جلب می کند. در مجله مستر بلیط می توانید تمامی اطلاعات را که در مورد این بنای تاریخی احتیاج دارید مطالعه نمایید.

معرفی برج سه گنبد

همان طور که می دانید ارومیه آثار باستانی زیادی را در خود جای داده است که برج سه گنبد یکی از آن ها می باشد. این عمارت در خیابان زرگرها قرار گرفته و گردشگران زیادی هنگام مسافرت از این شهر دیدن می کنند، هنگام مسافرت به این شهر نباید از کنار این اثر تاریخی به راحتی گذشت. عمارت سه گنبد را در سال 1314 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده اند. این بنا را به دلیل اینکه سه گنبد در طبقات آن دیده می شود بدین گونه نام گذاری کرده اند.

اندره گدار از افرادی بوده که این اثر را در ردیف بناهای مراغه و گنبد کبود قرار می دهد و می گوید: با وجود این که در زمان حکومت سلجوقیان استفاده از کاشی رواج داشته، همچنین در مقبره مومنه خاتون که در سال 528 هجری فوت کرده اند تزئینات کاشی کاری به چشم می خورد در این مقبره هیچ اثری از رنگ آمیزی به چشم نمی خورد. نکته ای که در باب این مقبره می توان ذکر نمود این است که حروف و خطوط مهندسی را با سنگ ساخته اند.

تاریخچه برج سه گنبد

سه گنبد یکی از بناهای تاریخی ارومیه می باشد که در زمان حکومت سلجوقیان بنانهاده شده  و قدمت آن به سال 580 قمری باز می گردد، این بنا را در قسمت جنوب شرقی شهر ساخته بودند که با گسترش شهر در بین بافت قدیمی از ارومیه قرار گرفته و در اطراف آن حریمی را بنا نهاده اند تا معماری و تزئینات برج آسیب نبینند. با توجه به این که این اثر را در زمان سلجوقیان ساخته اند اما نحوه آجر کاری و نمای بیرونی آن مثل برج های دوره حکومت طغرل است با این وجود تعدادی از شواهدی که وجود دارد  قدمت این بنا را به قرن 6 نسبت می دهد که شامل عبارات زیر می شوند:

بر سر در ورودی بنا کتیبه ای را می توان دید که با زبان کوفی بر روی آن تاریخ 580 قمری را ذکر نموده اند بنابراین با توجه به نوشته هایی که بر روی این کتیبه وجود دارد مشخص می شود که آن را به دستور یکی از امرای سلجوقیان یعنی شیث قاطه المظفری آن را ساخته اند.

معماری عمارت را مثل مقبره های دیگر زمان سلوجقیان ساخته اند، به توجه به گفته هایی که وجود دارد مشخص می شود که قبل از ساخت عمارت بنایی دیگر که متعلق به زمان حکومت ساسانیان بود وجود داشته که بعد از حمله عرب ها ویران شد.

نقشه برج سه گنبد

ساختمان سه گنبد یکی از برج های دایره ای و استوانه ای شکل ارومیه می باشد که ارتفاع آن به 13 متر و قطر آن به 5 متر می رسد. در این برج دو در ورودی را تعبیه نموده اند، همچنین از یک شیون گاه و دو سرداب تشکیل شده است. این بنا را در دو طبقه ساخته اند که 4 دریچه را دارا می باشد، طبقه اول دارای سردابی هست که آن را با پوششی قوسی شکل از طبقه دوم جدا کرده اند و دری کوچک را به اندازه 170 سانتی متر برای آن تعبیه کرده اند، طبقه دوم به عنوان اتاق مقبره از آن یاد می شود و در ورود آن دارای  ارتفاع 250 سانتی متر می باشد.

در دو سمت بنا می توان نورگیری را مشاهده کرد که با قرار دادن 4 کانال با فضای های پوشیده و بسته طبقه اول و دوم ارتباط دارد، عده ای این روزنه هایی را که وجود دارد به عنوان نور گیر بر می شمرند اما با توجه به محل قرار گیری آن ها می توان علت ساخت آن ها را برودت هوا دانست.

طبقه ای که مقبره در آن قرار دارد دو درب ورود در طبقه بالا و پایین دارد، درب قسمت پایین را آهنی ساخته اند و در چند سال بعد از ساخت بنا آن را اضافه نموده اند اما طبقه بالا را با استفاده چوب ساخته اند و عکس های قدیمی که از این بنا موجود است نشان می دهد که آن را هم در دوره های بعد اضافه کرده اند.

این برج دخمه ای را دارا هست که بر روی آن اتاق مقبره را ساخته اند و ورودی آن را معماری بی نظیر و قطعه های سنگ و گچ و نقش های هندسی و کتیبه تزئین کرده اند. سقف اصلی گنبد و دیوارهای بنا تا به امروز کاملا سالم مانده اند. ورودی شمالی این بنا را بسیار حیرت انگیز تزئین کرده اند و سه کتیبه در این قسمت قابل مشاهده است.

اتاق مقبره را در درون برج استوانه ای به شکل مربع ساخته اند و بر روی آن گنبدی را قرار داده اند، درون اتاق مقبره را با قرینه های مقرنس و طاق های هلالی و کاربندی های بسیار زیبا طراحی کرده اند، کف اتاق مقبره که بر روی دخمه قرار دارد کاملا از بین رفته و تنها کناره هایی از آن را می توان  مشاهده نمود.

در داخل دخمه طاق هایی هلالی شکل را ساخته اند و پایه های طاق ها را در اطراف می توان دید، کف دخمه را با آجر و طرح هایی هندسی پوشش داده اند، بلندی دخمه به دلیل از بین رفتن سقف زیاد مشخص نیست اما حدودا به یک و نیم متر می رسد، مشخصاتی که باعث شده این اثر بسیار ارزشمند شود گنبد بزرگ و 9 متری آن و تزئینات بی نظری بنا است که جذابیت آن را به نحوی خیره کننده ای دو چندان کرده است.

اطراف این برج می توان شاهد قبر های تاریخی بیشماری بود که به دلیل اینکه مکانی مقدس به شمار می رفته در اطراف آن مرده های خود را دفن می کردند، این قبرها متعلق به افراد والا مقام جامعه بود و به مرور زمان از بین رفته اند. با وجود اینکه در آن زمان کاشی کاری رواج داشته اثری از تزئینات کاشی بر روی سردر آن دیده نمی شود، معمار این بنا برای این که مهارت خود را به رخ بکشد آجر و سنگ های قهوه ای را برای تزئینات به کار برده که امروزه قسمت زیادی از این تزئینات از بین رفته است.

توضیح دیگری هم برای  این گونه معماری وجود دارد آن هم این می باشد که آدمی می تواند بدون اینکه از رنگ ها استفاده کند به دنبال سادگی برود. کسی که برای پوشش دادن برج استوانه ای و مدور در آن شبستانی را به شکل مربع ساخته اند و برای ساخت گنبد، آن را به نحوی ساخته اند که هیچ گونه مشکلی پیش نیاید، می توانست شیوه های مدرن آن زمان را به کار ببرد و انگار هیچ تغییری رخ نداده است.

از طرفی دیگر هم نمای عمارت با تزئینات ظریف چشم هر کسی را به سوی خود خیره می کند و این نشان می دهد که در معماری می توان برخلاف اصول هم عمل نمود. زمانی که تصمیم گرفتید به ارومیه سفر کنید می توانید به راحتی با مراجعه به مستر بلیط در کمترین زمان ممکن اقدام به خرید بلیط هواپیما ارومیه کنید و سفری خاطره انگیز را برای خود رقم بزنید.

شرایط بازدید از عمارت سه گنبد

اگر از افرادی هستید که به آثار باستانی علاقه دارید بازدید ازعمارت سه گنبد می تواند گزینه مناسبی باشد بنابراین هنگام راهی شدن به سمت ارومیه می توانید این مکان تاریخی را هم ببینید. برای رفتن به این برج می توانید از ساعت 9 صبح تا 7 شب مراجعه کنید و بدون اینکه هزینه ای را پرداخت نمایید وارد این برج شوید.

امکانات مختلفی را برای این بنا در نظر گرفته اند که شامل استراحتگاه، سرویس بهداشتی، رستوران، دسترسی به اینترنت بوفه و … می شود بنابراین هنگام رفتن به این مکان با هیچ مشکلی مواجه نخواهید شد، حتی می توانید شب را در اقامتگاه هایی که در اطراف این مکان ساخته اند بمانید، بنابراین بازدید از این بنا خالی از لطف نمی باشد.

آدرس و راه های دسترسی به برج سه گنبد

هنگامی که با خودروهای شخصی راهی مسافرت می شوید به راحتی می توانید به تمامی مناطق آن شهر دست یابید. بنابراین زمانی که به ارومیه وارد می شوید باید به دنبال خیابان استاد برزگر باشید  و در کنار دروازه بازار قرار بگیرید در این جا می توانید برج را مشاهده کنید. اگر هم توسط وسیله نقلیه عمومی راهی مسافرت شده اید جای هیچ نگرانی نیست چرا که برای رفت و آمد به این مسیر ایستگاه های تاکسی و اتوبوس رانی هم وجود دارد.