سواحل خلیج فارس

تقریبا در تمام دنیا، ساحل و دریا از مهم ترین جاذبه های هر کشوری محسوب می شوند. اگر سرزمینی به واسطه موقعیت جغرافیایی اش مرزهای آبی طولانی داشته باشد، رونق بالای صنعت توریسم در آن نیز بسیار اجتناب ناپذیر است. ایران درست در نقطه ای قرار گرفته است که از شمال و جنوب به همچین موهبتی ختم می شود. دریای خزر که سالانه هزاران نفر را از دور و نزدیک به استان های مازندران، گیلان و گلستان می کشاند. از این سو هم به نام دریای عمان و خلیج فارس بر می خوریم. خلیجی که همواره برای ما ایرانی ها با افتخار و غرور همراه بوده است. آبراهی استراتژیک که علاوه بر اهمیت سیاسی و اقتصادی خود، از لحاظ گسترش گردشگری نیز شرایط فوق العاده قابل توجهی دارد. اگر به ایرانگردی علاقه مند هستید یا روحیه ماجراجویی دارید؛ حتما باید یکی از همین روزها کوله بار سفر ببندید و راهی سواحل خلیج فارس شوید. اقلیم متفاوت جاذبه هایی پدید آورده که در نوع خود بی همتا محسوب می شوند. مناظر و چشم اندازهای طبیعی منحصر به فردی که قطعا شگفت زده تان خواهند کرد. در این بخش از مجله مستر بلیط به سراغ معرفی ساحل تماشایی خلیج فارس می رویم. هدیه ای از جانب طبیعت که در نهایت زیبایی از مهمانانش میزبانی می کند.

تاریخچه سواحل خلیج فارس

از لحاظ علم زمین شناسی، دانشمندان معتقد هستند که نخستین مرتبه، 500 هزار سال پیش بود که همچین گستره جغرافیایی عظیمی پدید آمد. به طور حتم در طی هزاران سال متمادی تغیرات بی شماری در شکل ظاهری و ساختار آن پیش آمده است تا به حالت امروزی مبدل گردد. بررسی ها نشان داده که حدود 70 هزار سال پیش، گونه انسان هوشمند در این محدوده زندگی می کرده و تمدن هایی را در آن جا به وجود آورده بودند. هرچند پس از وقوع عصر یخبندان، تقریبا حیات انسانی منطقه از بین رفت. درست از 11 هزار سال قبل بود که بالاخره خلیج، صورت نهایی خود را پیدا کرد؛ بسیار شبیه به چیزی که الان شاهدش هستیم.

نام کهن خلیج فارس

مناقشه بر سر نام خلیج فارس مسئله ای به شمار می رود که مدتی طولانی در جریان بوده است. کشورهای عربی خاورمیانه و ایران بارها بر سر همین موضوع با یکدیگر به مشکل برخورده اند. تقریبا از دهه 1330 شمسی سرزمین های عرب زبان ادعا کردند که خلیج عربی عنوان درست محسوب می شود. زمانی که رئیس جمهور وقت مصر، جمال عبدالناصر در صدد انتشار تفکرات ملی گرایانه و قوم پرستی خود در بین سایر ملل هم زبان خود بود؛ این نام هم با درگیری همراه شد. اندیشه ها و رهنمودهای ناسیونالیتی ای که قصد داشتند تا اعتبار تاریخ را زیر سوال ببرند اما هرگز به هدف خود دست پیدا نکردند. تا اواسط قرن بیست میلادی هیچ کشور عنوانی به غیر از خلیج فارس یا پارس به کار نمی برد. بعدها به سبب برتری جویی ها و کینه توزی های غیر قابل توضیح برخی سرزمین های عرب، تحریفاتی صورت پذیرفت. در تمامی اسناد و مدارک تاریخی، سفرنامه های معتبر و مشهور قدیمی مانند سفرنامه ابن بطوطه، صراحتا این آبراهه را به ایران متعلق دانسته اند و هرگز چیزی جز این نبوده است. در سال 1388 دکتر محمد عجم کتابی به نام «اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان» در این باره نوشت که جوایز بسیاری نیز دریافت کرد. از جالب توجه ترین بخش های کتاب باید به اظهارات پژوهشگران، تاریخ دانان و جغرافی دانان عرب اشاره کرد. در نقشه های ایرانی که از دوره امپراطوری هخامنشیان به بعد ترسیم شده هم، مطلبی جز این مشاهده نشده است. همچنین در نقشه ای که ابن حوقل، جغرافی دان مشهور قرن چهار پدید آورده نیز بر اسم پارس یا عجم تاکید ورزیده شده است. مابقی منابع جهانی از جمله تالیفات آناکسیماندروس و بطلیموس هم بر همین نظر تاکید داشته اند.

دریانوردی و دزدان دریایی سواحل خلیج فارس

دریا و دزدان پرسه زن در آن همیشه مفاهیمی جدایی ناپذیر از هم بوده اند. شاید نزدیک ترین تصوری که نسبت به آن ها دارید به فیلم معروف دزدان دریایی کارائیب مربوط بشود. به همین علت شاید جالب باشد بدانید که حداقل از دو هزار سال پیش کشتی ها در خلیج فارس حرکت می کردند و حتی در قرون 18 و 19 میلادی، «ساحل دزدان» نیز در کمال شگفتی یکی از بخش های این آبراه به شمار می رفت. هرچند در حال حاضر امنیت کامل و ملموسی در این حوزه حاکم است اما روزگاری خطرات زیادی در آن جا وجود داشت. اولین مرتبه بین سلسله های ایرانی، این هخامنشیان بودند که به سفر و کاوش و ماجراجویی در خطوط آبی جنوب دست زدند. پس از اینکه نیروهای بریتانیایی موفق شدند دزدان را شکست دهند، نام این کرانه به ساحل آشتی تغیر یافت. در حال حاضر نیز جزو پادشاهی فدرال امارات است و به صورت شیخ نشینی اداره می شود.

حیات در آب های خلیج فارس

خلیج فارس از نظر در اختیار داشتن انواع موجودات آبزی بسیار غنی است. ماهی های تزئینی، تجاری، لاک پشت ها، میگو، حلزون، عروس های دریایی، دلفین، کوسه، شقایق ها و اسفنج ها همگی زنجیره حیات در آن را تشکیل می دهند. شیرماهی، هامور، سنگسر، حلوای سفید، حلوای سیاه، زبیده، شوریده، قباد، خابور، صبور، سرخو و کفشک جزء دسته خوراکی و تجاری به شمار می روند. علاوه بر آن ها پنج گونه اصیل از لاکپشت ها نیز همین نقطه را برای زندگی انتخاب کرده اند. از آن جا که آن ها در قسمت های کم عمق به سر می برند و در ایام خاصی از سال به ساحل امده و تخم ریزی می کنند، شاید خوش شانس باشید و بتوانید از نزدیک البته با حفظ فاصله مجاز ببینید. دلفین ها، نهنگ ها و در نهایت کوسه ها نیز اعضای دیگر زیست بوم منطقه هستند. عبور مکرر نفت کش ها و رسیدگی اندک به این آبزیان ارزشمند سبب شده است تا چندان در شرایط مساعدی زندگی نکنند. خطر انقراض همواره مسئله ای است که باید جدا مورد توجه قرار گیرد. هم اکنون هفت گونه کوسه در خلیج فارس حضور دارند که سرچکشی و گورخری معروف ترین آن ها محسوب می شوند.

پری ها، از افسانه تا واقعیت

دنیای زیر آب همواره اسرارآمیز به نظر می رسد. بسیاری از ملت های دنیا از شرق تا غرب بی شمار در این زمینه داستان سرایی کرده اند. شهرهای گمشده ای چون شی چنگ چین، اولوئوس یونانی و حتی آتلانتیس موجب شده اند تا این گونه ماجراها هرگز از رونق نیفتند. در کنار همه این موارد، پری دریایی ها هم موضوعی بودند که با تب و تاب زیادی نقل می شدند. جدای از قصه ها و ادبیات، برخی از مردم جهان بلواقع وجود آن ها را باور دارند. خلیج فارس نیز بی بهره نمانده است و اگر کمی در ادبیات شفاهی منطقه و صحبت بزرگ ترها جست و جو کنید، به حرف های جالبی می رسید. حتی خانم منیرو روانی پور نویسنده برجسته ایرانی در کتاب اهل غرق داستانی درباره این موجودات افسانه ای نوشته است. ماجرا شاید جایی عجیب می شود که بدانید حمدالله مستوفی، مورخ و نویسنده و جغرافی دان سرشناس، در کتاب نزهه القلوب به وضوح از آدمیان بحری صحبت کرده است. استناد به تاریخدان بزرگی چون مستوفی این موضوع را در هاله ای از ابهام قرار می دهد که آیا باید پری ها را افسانه نامید یا واقعیت! هرچه که هست از همین دست مسائل علتی شده است تا خلیج پارسی، مرموز و دوست داشتنی تر دیده شود.

روز ملی خلیج فارس

در تیر ماه سال 1384 تصمیمی اتخاذ شد مبنی بر انتخاب روزی ملی به نام خلیج فارس، از آن پس 10 اردیبهشت ماه هر سال به همین عنوان گرامی داشته می شود. تحریفات و بحث و جدل های جهان عرب و ادعاهای بی اساس آن ها سبب شد تا در تقویم رسمی ایران، همچین مناسبتی به ثبت برسد.

جزایر خلیج فارس

این خلیج دیدنی گستردگی قابل توجهی دارد و چند استان را در بر می گیرد. خوزستان، هرمزگان و بوشهر به ترتیب با 5، 15 و 16 جزیره بخش اعظم آن را تشکیل می دهند. کیش، قشم و پس از آن ها هندورابی را باید توریستی ترین جزایر این آبراهه بین المللی نامید. هرساله جمعیت هزاران نفری از اقصی نقاط ایران سفر به این مناطق را انتخاب می کنند تا در جوار ساحل و دریا تعطیلات خود را بگذرانند. استراحت و سفری رویایی و خاطره انگیز که حال و هوایی به غایت دوست داشتنی برای تان به ارمغان خواهد آورد.

سواحل خلیج فارس

• شهرستان دیلم

مکانی عالی برای گذراندن تعطیلات عیدانه یا تابستانه! این شهرستان در استان بوشهر واقع شده است و سه ساحل فوق العاده به نام های بندر دیلم، حماد و امام حسن را شامل می شود. اگر روزی به بازدید بندر تاریخی حماد بروید، با تصویری رو به رو می شوید که گویی دانه های ماسه به شکل پارچه ای مخملی ساحل را پوشانده اند. منطقه ای با قدمت بالا که به عصر ساسانی بازمی گردد و هنوز هم ظاهری بدیع و تازه دارد. ماهی بومی چون دشلمبو و آبزیانی من جمله صدف ها و خرچنگ ها در آب های آن سکنا گزیده اند و با پوشش گیاهی چشم نوازش، فضایی خاطره انگیز را شکل خواهد داد. بندر دیلم و امام حسن در ضلع جنوبی شهر نیز یکی از بهترین پیشنهادات برای قایق سواری، پیداره روی و قدم زدن، اسب سواری و حتی خرید هستند. بازارچه هایی کوچک با قیمت های مناسب که دقایق لذت بخشی را در کنار خلیج همیشه فارس برای مسافران رقم می زنند.

• پارک ساحلی ریشهر

محققان اعتقاد دارند که قدمت شهر باستانی ریشهر به دوره تمدن ایلامی بازمی گردد و تا کنون شواهد و مدارک زیادی نیز این ادعا را به اثبات رسانده است. سال ها پیش گروهی از باستان شناسان فرانسوی اشیای خاصی را از زیر خاک های آن بیرون کشیدند. از آن زمان به بعد اهمیت منطقه بیش از پیش و نه تنها به واسطه گردشگری بودنش مطرح شد. در پارک ساحلی ریشهر می توانید یک برنامه عصرگاهی لذت بخش را تجربه کنید. کنار آب های شفاف و زیبای خلیج، چای بنوشید و به منظره تماشایی رو به رو چشم بدوزید. اسب سواری را هم حتما پیشنهاد می کنیم. علاوه بر این‌ها می توانید قایق سوار شوید و پس از یک گشت و گذار عالی در این پارک ساحلی، در یکی از رستوران ها و کافه های آن به استراحت بپردازید.

• خلیج نایبند

نخستین پارک ملی دریایی کشور یا خلیج نایبند بخش بزرگی از سواحل خلیج فارس را دربرمی گیرد. منطقه ای حفاظت شده، بکر و با قدمتی طولانی که برای گردشگرانی اهل محیط های آرام و بی هیاهو هستند، بسیار مناسب به نظر می رسد. تنها با یک بلیط هواپیما بوشهر می توانید به این منطقه خوش آب و هوا و دلپذیر دسترسی پیدا کنید. پرستو های دریایی، پلیکان ها و فلامینگو ها سبب شده اند تا جلوه خیره کننده ای به آن جا بخشیده شود. شنای دلفین ها در آب و پوشش گیاهی سرسبز و گل ها و درخت های زیبا، تبدیل به دلیلی واضح شده است تا نایبند در سال های اخیر با توجه گسترده ای از سوی توریست ها مواجه شود.

• عسلویه

ساحل بنود در شهر عسلویه از جمله امکانی است که به سادگی نمی توانید نظیرش را بیابید. صخره های سنگی چنان با ظرافت طبیعی و خاصی تراش خورده اند که گویی یکی از اثرهای هنری میکل آنژ معروف هستند. محیطی رویایی که بی شک محو شکوه و لطافت بی پرده اش خواهید شد. بنود تقریبا 35 کیلومتر از شهر فاصله دارد و آرامشی بی همتا را تقدیم مهمانانش خواهد کرد. اگر مایل باشید امکان این وجود دارد که کنار صخره و مقابل آب کمپ بزنید و شب را همان جا به صبح برسانید. تماشای منظره طلوع و غروب خورشید می تواند همان نقطه عطف فراموش نشدنی سفر شما به جنوب کشور به حساب بیاید.

• بندر گناوه

در استان جنوبی بوشهر، از طریق بندر گناوه هم امکان دسترسی به ساحل خلیج فارس فراهم است. هرچند از این شهر بیشتر به دلیل اهمیت تجاری و اقتصادی اش شهرت دارد اما نباید از موقعیت گردشگری آن غافل شد. همسایگی با دریا اقلیمی گرم و البته با رطوبت بالا به آن بخشیده است که باعث می شود برای تابستان مقصد چندان مناسبی برای سفر محسوب نشود. به همین علت اواخر زمستان و اوایل فصل بهار را برای این گشت و گذار شگفت انگیز توصیه می کنیم. اگر در انتخاب مکانی عالی برای مسافرتی عیدانه هستید، شاید بهتر باشد کمی بیشتر به این گزینه پیشنهادی مستر بلیط فکر کنید. جزیره خارگ یا خارک در همان حوالی، اوقات لذت بخشی را برای شما رقم می زند. محیطی با قدمت تاریخی بالا که هم علاقه مندان به آثار این چنینی را راضی می کند و هم دوست داران آرامش مناظر طبیعی از حضور در آن خشنود خواهند بود. علاوه بر سواحل تماشایی که در محدوده استان بوشهر جای گرفته اند از چند راه دیگر نیز می توانید خود را به جوار این پهنه دیدنی برسانید. جزایر کیش و قشم محبوب ترین ها به شمار می روند که چشم پوشی از آن ها ساده نیست، نام هایی که با خلیج گره خورده اند.

• جزیره کیش

جزیره کیش از مهم ترین قطب های گردشگری ایران است که در محدوده استان هرمزگان قرار دارد. آمارها نشان داده است که در هر سال حدودا نزدیک به دو میلیون نفر از آن بازدید می کنند؛ عددی شگفت انگیز که نشان از اهمیت ویژه این منطقه دارد. آرامش محیطی، مراکز خرید متنوع، پاکیزگی ملموس معابر و البته جاذبه های تاریخی، تفریحی و طبیعی سبب شده است استقبال زیادی از آن جا صورت گیرد. سفر به کیش راهکاری عالی برای ماندن در کنار آب های نیلگون خلیج به شمار می رود. همچنین پیشنهاد می کنیم از شهر حریره و کاریز، کشتی یونانی، اسکله تفریحی و مجموعه درخت سبز دیدن فرمایید.

• جزیره قشم

بازهم استان هرمزگان و یکی دیگر از محیط های فوق العاده برای گشت و گذار در کنار این آبراهه تماشایی! جزیره قشم با شامل شدن جاذبه ای همچون جنگل های تماشایی حرا، بخش زیادی از مسافران جنوب کشور را میزبانی می کند. این جنگل ها با ظاهر منحصر به فرد خود و درختانی که از درون آب سربرآورده اند؛ زیبایی خارق العاده ای دارند. به همین سبب شهرت زیادی نیز نصیب منطقه کرده اند. دره ستاره ها، غارهای خربس و نمکدان و همچنین دره استثنایی چاهکوه از دیدنی های شاخص آن هستند. طویل ترین ساحل بین همه جزایر، به همین مورد تعلق دارد؛ به همین علت تعلل جایز نیست! سواحل شنی ای که زیر افتاب برق می زنند و آب های تمیز و روشن قطعا یکی از به یادماندنی ترین چشم اندازهای سفر خواهند بود. احتمالا موفق شوید لاک پشت ها و دلفین های دوست داشتنی را هم ببینید.

بهترین زمان سفر به سواحل خلیج فارس

اگر قصد سفر به استان بوشهر و یا دیگر نواحی سواحل خلیج فارس را دارید؛ همان طور که قابل درک است به هیچ عنوان تابستان را توصیه نمی کنیم. طاقت آوردن در رطوبت شدید و گرمای هوا تا اندازه زیادی سخت خواهد بود. هرچند تعطیلات تابستان طولانی و مناسب است اما بهتر است اگر از شروع بهمن تا پایان اردیبهشت سری به این مناطق بزنید. اواسط پاییز احتمالا با وزش بادهای تندی رو به رو شوید؛ به همین علت ایام نوروز انتخاب هوشمندانه تری برای گردشگران به نظر می رسد.

آدرس و راه های دسترسی به سواحل خلیج فارس

اگر در نیمه مرکزی یا جنوبی تر کشور سکونت دارید؛ تهیه یک بلیط اتوبوس بوشهر، راهی مقرون به صرفه و عالی برای شما است. همچنین سفر هوایی هم آسودگی و صرفه جویی در وقت و زمان را به دنبال خواهد داشت. با توجه به همین نکات روش مناسب خود را انتخاب کنید. در حالی که جا به جایی با هواپیما، آن هم با فرض مبدا قرار دادن تهران و فاصله 1050 کیلومتری، کم و بیش یک ساعت و 15 دقیقه به طول می انجامد؛ استفاده از خودروی شخصی تقریبا بیش از 12 ساعت زمان نیاز دارد. همچنین اگر مایل باشید لذت ماندن در قطار را هم تجربه کنید؛ باید شهر شیراز یا بندرعباس را به عنوان مقصد اولیه قرار دهید. سپس بعد از توقفی کوتاه در آن جا، مابقی راه را با اتوبوس بپیمایید. برنامه ای کمی طولانی تر اما جامع تر که از چندین شهر می گذرد.