روستای قلعه بالا یکی از روستاهای تاریخی استان سمنان، شهرستان شاهرود از بخش بیارجمند است. این دهکده جزء مراکز دیدنی شهرستان شاهرود بشمار می رود و قرار گیری آن در حوالی پارک ملی خارتوران باعث شده است، بیش از پیش مورد توجه واقع شود. فاصله روستای نام برده تا منطقه بیارجمند تقریبا 24 کیلومتر بوده است و از جنوب شاهرود نیز 140 کیلومتر فاصله دارد. موقعیت جغرافیایی روستا قلعه بالا بر نحوه ساخت خانه ها تاثیر گذاشته، به این صورت که این دهکده در ناحیه ای کوهپایه ای واقع شده است و همه منازل موجود در آن نیز از معماری پلکانی پیروی می کنند. قول می دهیم اگر از دور به روستا، نگاهی اجمالی بیندازید، محو زیبایی ساخت و ساز این خانه ها در دل کویر شوید. فارغ از خود روستا که به اندازه کافی جذابیت محصور کننده دارد، وجود پارک حفاظت شده توران نیز باعث جذب مسافر و گردشگر به این منطقه شده است. شاید دانستن این نکته جالب باشد که به قلعه بالا لقب «نگین سبز توران» داده اند. علت انتخاب چنین عنوانی این است که، روستا مذکور نسبت به دیگر روستاهای اطراف از ارتفاع بیشتری برخوردار بوده و همین امر موجب شده است بر دشت بیارجمند تسلط کاملی پیدا کند. درنتیجه چشم انداز فوق العادی از دشت پیش روی شما خود نمایی می کند. این روستا که نگینی بر انگشتر کویر است، مقصد توریستی بخش بیارجمند محسوب می شود. این منطقه هم مانند دیگر مناطق کویری، با حفر قنات توانسته منابع آبی خود را تامین کند. با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص روستای قلعه بالا در شاهرود کسب کنید.
تاریخچه
پیشینه دهکده قلعه بالا با روستای بیارجمند مرتبط است و گویا قدمت آن به قرن چهارم بر می گردد. در یک نسخه کتاب به نگارش مقدسی که قدمت آن مربوط به قرن چهارم است، نام این روستا دیده می شود. در آن اشاره شده که این دهکده غنی از تاکستان، اراضی کشاورزی، دژ و بارو بوده است. داستان جالبی در خصوص روستای قلعه بالا وجود دارد. گفته شده که گروهی از طایفه اسماعیلیه، تحت نفوذ حسن صباح، به منظور نجات جان خود از دست دشمنان به این روستا فرار کردند. آنها در غاری که در بلندی های جنوب آبادی قرار داشت، پنهان شدند. این غار پس از گذشت سال ها به غار ملاحدین شهرت یافت و اهالی آن را با نام غار ملحدو می شناسند. قسمت هایی از این مکان هنوز پا برجاست. اگر تصمیم دارید شهر کویری شاهرود را برای سفر و تفریح انتخاب کنید، پیشنهاد می کنیم که بلیط خود را به صورت اینترنتی از سایت مستر بلیط خریداری نمایید.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
پیش از این هم اشاره کردیم که خانه های این روستا پیرو معماری پلکانی هستند. مطمئناً با دیدن تصاویر این روستا اولین چیزی که در ذهن تان تداعی می شود، روستای فوق العاده زیبای ماسوله در استان گیلان است. نقطه اشتراک هر دو روستا در ساختار پلکانی آنها بوده و وجه تمایزشان در منطقه جغرافیایی است، یکی در دل طبیعت سرسبز و دیگری در دل کویر. منازل در دامنه کوه ایجاد شده اند و این موضوع باعث شده حیاط هر خانه، سقف خانه پایینی باشد. ناشناخته ماندن قلعه بالا یک نکته مثبت همراه دارد و آن این است که به دلیل مراجعه کمتر به آن، بافت سالمتری داشته است و تا حد زیادی توانسته بافت خود را حفظ کند. همجواری روستا با کویر کمک می کند با اقامت در آن، شبی زیبا و پر ستاره را تجربه کنید. روستای مورد نظر ما، در حوالی پارک ملی و حفاظت شده توران قرار دارد، از این رو آن را با عنوان دروازه حیات وحش نیز می شناسند. در پارک توران یا خارتوران انواع مختلفی از جانداران زندگی می کنند. این زیست بوم، خیلی وسیع بوده و مساحت آن تقریبا ۱،۴۷۰،۰۰۰ هکتار برآورد شده است و وسیع ترین زیست بوم حیوانات زنده کشور و دومین پس از سرگنتی واقع در تانزانیا، در سطح بین المللی محسوب می شود. خارتوران که به آفریقای ایران لقب دارد، بالغ بر ۲۵۰ گونه حیوان از نوع پرندگان، پستانداران، دوزیستان و خزندگان در آن به حیات خود ادامه می دهند.
در بین این جانداران، یوزپلنگ آسیایی، زاغ بور و گورخر ایرانی از شهرت بیشتری برخوردارند. سال ها پیش این حیوانات، هم در کشور ما و هم در کشورهای همجوار زندگی می کردند و طبق اسناد جمعیت آنها در سال ۵۶، دو هزار راس بود در حالی که تا سال ۸۹ تعداد آنها به ۱۴۹ راس کاهش یافت. در این زیست بوم بیشترین یوزپلنگ ها، نسبت به دیگر نقاط کشور یافت می شود. از جمله حیواناتی که در این پارک زندگی می کنند، می توانیم مواردی همچون گوسفند وحشی، غزال ایرانی (آهو)، کل و بز، سیاه گوش، جبیر، گربه دشتی، کفتار راه راه، پلنگ ایرانی، گربه پالاس (از نادرترین گربه ها در کشور ما)، گرگ، شغال زرد، گربه شنی، روباه قرمز و شاه روباه را نام ببریم. سازمان محیط زیست در سال ۵۱ تصمیم گرفت، این ناحیه را تحت حمایت و حفاظت خود قرار دهد. چهار سال بعد قسمتی از آن را پناهگاه حیات وحش خواندند و همچنین بخش دیگری از آن توسط سازمان یونسکو، ثبت شد. دو دشت به نام های انگر و دلبر، قسمتی از پارک خارتوران بشمار می روند و به روستا قلعه بالا نزدیک هستند. در این دو دشت نیز حیواناتی کم یاب و روبه انقراض زیست می کنند. اگر به این روستای پلکانی زیبا در دل کویر سفر کردید، این فرصت را دارید که از این منطقه حفاظت شده نیز بازدید به عمل بیاورید. یکی دیگر از زیبایی های این دهکده، کوه های با ارتفاع کم همراه با سطحی صاف است. زیبایی های کویر و شب های پر از ستاره آن طرفداران خاص خود را دارد. چنانچه می خواهید سفری ایمن و به صرفه به این شهر داشته باشید، خرید بلیط اتوبوس شاهرود را به شما پیشنهاد می کنیم.
شرایط بازدید
همیشه افرادی پیدا می شوند که کیلومترها از خانه هایشان دور می شوند تا خود را به بیابان های کویر برسانند. شاهرود در استان سمنان از جذابیت های بی نظیری برخوردار است. از این رو پیشنهاد می کنیم در فصل بهار یا پاییز که هوا مساعدتر می شود، عازم این شهر شوید و باعث رقم خوردن خاطرات خوش در این روستا برای خودتان باشید. با تهیه بلیط قطار شاهرود از سایت های معتبر، لذت سفری شیرین و راحت را دو چندان کنید. بازدید از این جاذبه گردشگری، رایگان بوده و مدت زمان گردش در آن تقریبا یک روز کامل است.
آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف
برای رفتن به روستای قلعه بالا، می توانید از خودرو شخصی یا ماشین های عبوری استفاده کنید.
آدرس: استان سمنان، شهرستان شاهرود، ۱۴۰ کلیومتری جنوب شرقی شاهرود و ۲۴ کیلومتری شهر بیارجمند.
صنایع دستی روستای قلعه بالا
مثل اغلب روستاهای ایران، روستا قلعه بالا نیز دارای صنایع دستی منحصر به فرد است. زنان در اینجا همانند مردان تلاش می کنند تا در تامین مخارج خانواده شریک باشند. آنها معمولا در قالی بافی مهارت دارند. معروفترین صنایع دستی مردم به تانه بافی بر می گردد که نوعی پارچه بافی است و به این آبادی اختصاص دارد. از دیگر صنایع دستی آنها می توان به دوخت لباس های محلی و سوزن دوزی اشاره کرد.
حرفه مردم قلعه بالا
مردم روستا به شغل دامداری و کشاورزی مشغول هستند، هر چند در سال های اخیر به دلیل مهاجرت هایی که به شهر صورت گرفته است، این مشاغل کم رنگ شده اند. روستا، پتانسیل لازم رای جذب گردشگر را دارد و می توان از همین راه برای مردم و حتی افرادی که از روستا رفته اند، اشتغال زایی کرد. لازم است که در این منطقه اقداماتی همچون: تبلیغات هدفمند، آموزش میزبانی، احداث جاده، احداث اقامتگاه برای توریست ها و جذب سرمایه گذار صورت گیرد. یکی دیگر از حرفه هایی که اهالی به آن مشغولند، پروش کرم ابریشم و تولید نخ ابریشم است.
سوغاتی های روستا قلعه بالا
بی شک هر شهر و روستایی سوغاتی خاص خود را دارد، روستای قلعه بالا در شهرستان شاهرود استان سمنان دارای سوغاتی های زیر است.
- تخمه آفتاب گردان
- زیره سبز
- کنجد
- فلفل
دیدگاهتان را بنویسید