مقبره چهل دختران؛ معرفی+راه های دسترسی

مقبره چهل دختران کجاست؟ چهل دختران عنوانی است که به جمعی از مقبره ها در ایران اشاره دارد. در مورد وجه تسمیه آنها می توان به این باور مردم قدیم اشاره کرد که ناپدید شدن دختران از چشم نا محرمان در این مکان ها اتفاق می افتد.

چهل دختران از دو کلمه چهل و دختران ترکیب شده است، که در آن چهل عدد مقدس است و دختر نیز نماد زنانگی و تانیث است. در شهرهای مختلف ایران می توانید شاهد مقبره های چهل دختران باشید. از آن جمله می توان به مقبره چهل دختران دامغان اشاره کرد. در ادامه این مطلب در مجله مستر بلیط اطلاعات کاملی از مقبره چهل دختران دامغان برای شما ارائه می شود.

معرفی مقبره چهل دختران

قدمت مقبره چهل دختران، که در مرکز شهر دامغان قرار دارد، به سده پنج هجری قمری برمی گردد و به دستور ابو شجاع اصفهانی ساخته شد. بقعه آجری چهل دختران که بر طبق کتیبه کوفی موجود در آن به سال 466 ساخته شده از عمران و توجه به آبادی دامغان در این دوره حکایت دارد. مقبره چهل دختران به عنوان یک بنای با شکوه در شهری که دارای تاریخی با ارزش و پر از حوادث مهم است، شناخته می شود.

از لحاظ زیبایی، مهمترین واحد این مقبره، برج و گنبد آن است. وقار و قدرت به یاد ماندنی گنبد، مربوط به ابعادش نمی شود، بلکه ناشی از طراحی آن است. این بنا در محوطه امامزاده جعفر قرار دارد و دارای ارتفاعی به طول80/7 و عرض8/14 متر است و شکلی شبیه به بقعه پیر علمدار دارد.

معماری مقبره چهل دختران

از لحاظ زیبایی، مهمترین واحد این مقبره، برج وگنبد آن است. وقار و قدرت به یاد ماندنی گنبد، مربوط به ابعادش نمی شود، بلکه ناشی از طراحی آن است. همه قسمت ها با دقت طرح ریزی شده اند که نتیجه آن ساخت گنبدی متوازن و اصولی است.

این گنبد تک جداره قریب به نهصد سال بدون ترک خوردگی در کشوری زلزله خیز دوام آورده و شاهدی است بر ریاضیات دقیق و مکانیک بی عیب معماری قرون پنجم و ششم، و می توان گفت این گنبد نیز همانند گنبد قابوس به قصد جاودانگی بنا شده است. توسعه تصوف یا صوفی گرائی در این دوران بر توسعه معماری تاثیر بسیاری گذاشت که یکی از این تاثیرات از حرکت صوفی گرائی ناشی می شد، توسعه رو به رشد مقابر و زیارتگاه‌ها بود که بهانه ای برای زیارتها و عبادتها بود.

عمده مصالح به کار رفته در این بنا خشت، گل و آجر است. ساختن آجرهای مقاوم در برابر آب، فشار و رنگ های مختلف، حاصل تجربه ای آگاهانه و متکی بر شناخت جنس خاک و مواد آن است. چیدن آجر در بنا به منظور عرضه نماهای تزئینی متناسب با شکل و هیئت کلی بنا، آجر کاری نام دارد. آجر کاری در این بنا برای تزئینات از جمله نکات مهمی است که باید به آن اشاره کرد.

این تکنیک مخصوص این دوره است و در بیشتر بناهائی که در این زمان ساخته شده اند قابل مشاهده است، در حقیقت این دوران زمان گسترش و تکامل هنر آجر کاری می دانند. کاربرد حاشیه ها، نوارهای تزئینی متناسب با حجم و شکل بدنه و گنبد در این بنا، معرف هماهنگی و پرداخت استادانه ای است که در آثار هنری ایران از جایگاه و شأنی ممتاز برخوردار هستند و آن را می توان بهترین نمونه در میان آنها دانست.

این بنا با الگوهای آجری پیچیده اش همان نسبت و تکنیکی را که در سایر ساختمان های قدیمی دامغان دیده می شود و از قرون پنجم و ششم به جای مانده اند بازگو می کند.

یکی از ویژگی های این اثر تاریخی این است که در نمای خارجی و گنبد، که بخش های متعدد با تزئینات آجری متفاوت دارد، با نقوش هندسی همانند کثیر الاضلاع، مستطیل، مربع، ذوزنقه، لوزیها، زیگزاگها، صلیبیها، مشبک ها و ریزه کاری های فوق العاده جالب و چشمگیر که با آجرها در اندازه و حالت های متفاوت ایجاد شده تزیین یافته است.

کتیبه مقبره چهل دختران

نوار کتیبه ای زیر قرنیس های آجری، به زعم اندازه وسیعش، کاملا مشخص و خوانا نیست. اما با مقایسه انواع دیگر از کتیبه ها قسمت هائی از آن بازخوانی شد. کتیبه با این جمله آغاز می شود: «امر بنای این گنبد». این جمله، جمله‌ی شاخص همه متن های پایه ای است که در صدر همه جملات قرار می گیرد. این جمله در این بقعه با «امیر متعالی» و چند کلمه دیگر در جهت دعای آمرزش گناهان ادامه می یابد.

با اسامی «ابوشجاع» و «اسفربن شیراویه» و سه کلمه دیگر که معنای گدائی یا گدا دارد و دو کلمه دیگر که به دنبال هم می آیند می بایستی قسمتی از اسم و مشخصات باشد. کلمه آخری به روشنی اصفهان خوانده می شود. «ابوشجاع اسفربیگی»، پیر اصفهان که نام این حامی و مشوق با دعائی زاهدانه در درگاه مقبره چهل دختران که می گوید: سلطنت و حکمفرمایی مخصوص خداست همراه می شود.

جمله ای که به دنبال این نیایش می آید بیان می کند که چرا حامی این گنبد را برپا کرده است. مقبره ای برای خواب ابدی خود و پسرانش آماده کرده، به امید این که خدا آنها را ببخشاید و به پیامبر گرامی ملحق کند. به طور وضوح روشن است که در اغلب موارد هدف از ساخت بنا هم در کتیبه آمده است که اغلب برای جلب توجه رضایت خداوند و در جستجوی بازیابی عوض آن از خداوند، برای در امان ماندن از عذابش و شفاعت از انتقام جوئی اش بوده است.

اگر مشتاقید که از این بنا دیدن کنید می توانید بلیط قطار دامغان را از مستر بلیط تهیه کنید و خود را به این مکان برسانید.

راه های دسترسی به مقبره چهل دختران

این بنا در خیابان قمر بنی هاشم دامغان، که قسمت جنوب غربی شهر است، قرار دارد. برای حرکت به سوی این بنا می توانید از وسایل نقلیه عمومی که درون شهر در دسترس هستند استفاده کنید.

بازدید از مقبره چهل دختران

برای بازدید از این بنا باید در ساعات اداری مراجعه کنید، همچنین نیاز نیست هزینه ای برای مشاهده آن پرداخت کنید.