موزه ها یکی از برترین مکان های گردشگری و تاریخی هستند، با بازدید از موزه های مختلف و وسایلی که درونشان قرار دارد، می توانیم تا حد زیادی با پیشینه کشورمان آشنا شویم و زندگی در سال های گذشته و دوران های مختلف را تصور کنیم. در این بخش از مجله مستر بلیط قرار است درباره یکی از معروف ترین موزه های کشور، موزه آذربایجان، آشنا شویم. این موزه که در مرکز آذربایجان شرقی، یعنی شهر زیبای تبریز، قرار دارد هر سال از جای جای کشور، مسافرانی را به خود جذب می کند.
معرفی موزه آذربایجان
تبریز را می توان با داشتن تعداد زیادی موزه و مکان تاریخی، شهر موزه ها نامید، حدود ١٧ موزه با موضوعات مختلفی مانند ورزش، هنر، تاریخ طبیعی و… دارد، این تعداد موزه تبریز را به یک شهر غنی از فرهنگ و تاریخ گذشته ایران تبدیل کرده است. میان این تعداد زیاد موزه ای که در تبریز وجود دارد، موزه آذربایجان جایگاه ویژه ای دارد و به عنوان برترین موزه از آن یاد می شود.
این موزه به صورت کلی موضوع باستان شناسی دارد اما در بخش هایی از آن نیز می توان آثار هنری مختلف را مشاهده کرد. در واقع با بازدید از این موزه، شما هم با دوران قبل از اسلام یا بعد از اسلام ایران و آذربایجان آشنا می شوید و هم وسایل هنری مربوط به دوران مختلف را می بینید. با مستر بلیط همراه باشید تا به صورت کامل با این موزه گرانقدر آشنا شویم.
بسیاری از مردم تصور می کنند وقتی وارد یک موزه باستان شناسی می شوند، تنها سنگ نبشته ها و یا وسایل سنگی بسیار قدیمی را می بینند، اما موزه آذربایجان کاملا با تصورات سایر مردم متفاوت است. درست است که نوعی موزه باستان شناسی است اما وسایل مختلفی اعم از سکه های کهن متعلق به دوران گذشته، چند هزار جلد کتاب، مجسمه های گوناگون و حتی بشقاب های نقره ای متعلق به دوران هخامنشی در آن یافت می شود.
شاید بیشتر موزه هایی که تا به حال از آن ها دیدن کرده باشید ساختمانی کوچک داشته و تنها دارای یک یا چندین قسمت مختلف برای انواع آثار تاریخی یا فرهنگی بوده باشند، اما نکته جالب توجه این است که وسعت موزه آذربایجان به ۲۴۰۰ متر مربع می رسد و می توان به راحتی آن را یکی از بزرگ ترین و غنی ترین موزه کشور دانست.
آثاری که در این موزه وجود دارد تنها یک یا دو دسته محدود نمی شود، همانطور که در راهروهای آن قدم بر می داریم، مجسمه های بزرگی را می بینیم که بیانگر زندگی مردم پیشین هستند و حتی در قسمت هایی از آن، جواهرات مختص به دوران دور و دراز گذشته قرار دارد، گردنبند هایی ساخته شده از چوب یا سنگ که با ظرافت و زیبایی تمام و در رنگ های متنوع و بسیار چشم نواز ساخته شده اند.
ظروف سفالی یا سنگی مختلف که نقش و نگار های با معنی اصیل ایرانی روی آن ها ترسیم شده است نیز در بخش دیگری از این موزه قرار گرفته اند. این آثار مختلف، مهارت و طبع لطیف و هنرمندانه ایرانیان را از همان سال های خیلی دور، به خوبی نشان می دهد. هر سال بسیاری از پژوهشگران و تاریخ شناسان ایرانی یا خارجی، برای بازدید از این موزه، به تبریز سفر می کنند و با دیدن آن همه زیبایی، حیرت زده می شوند.
تاریخچه
ایده اولیه برای شکل گیری و تاسیس این مکان فوق العاده، به حدود ۹۰ سال قبل بر می گردد حال اینکه موزه آذربایجان به صورت رسمی در سال ۱۳۴۱ شمسی ساخته و تاسیس شد. داستان شکل گیری این موزه از این قرار است که در سال های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ نمایشگاهی مخصوص سکه های قدیمی و کهن در تبریز برگزار شد.
در این نمایشگاه حدود ۱۰۰ سکه نقره و طلا به نمایش گذاشته شد و بعد از آن بود که اولین ایده ها برای ساختن موزه ای جهت نگهداری از آن سکه های عتیقه، به وجود آمد. اگرچه مدت زمان زیادی طول کشید تا این ایده عملی شود و بعد از آن نمایشگاه سکه، چندین نمایشگاه دیگر نیز برپا شدند اما وجود یک موزه ثابت برای بازدید همه مردم بسیار ضروری بود، چرا که این نمایشگاه ها تنها در زمان های مشخصی از سال برگزار می شدند.
بسیاری از علاقه مندان تاریخ و باستان، از بازدید آن ها محروم می شدند، لذا مسئولین تلاش می کردند تا مکانی همیشگی برا نگهداری و به نمایش گذاشتن آثار تاریخی و فرهنگی در تبریز بسازند.
طبق سند و مدارک موجود، نقشه و طراحی ساختمان این موزه، بر عهده آندره گدار، معمار فرانسوی بود. آندره گدار در دوران پهلوی وارد ایران شده بود و آثار و بناهای تاریخی مختلفی را طراحی و پی ریزی کرده بود، برخی از این بناها عبارتند از موزه ایران باستان که اولین موزه ساخته شده در کشور است، آرامگاه حافظ یا همان حافظیه که در شیراز قرار دارد و… .
بعد از آن که موزه ساخته شد، نوبت آن بود که آثار تاریخی و فرهنگی در آن برای بازدید عموم مردم قرار بگیرد، بدیهی است که ممکن نبود آن مساحت بزرگ تنها با چندین سکه افتتاح شود، همین موضوع سبب شد تا مدیر کل فرهنگ آذربایجان شرقی، از وزیر فرهنگ و هنر در آن زمان درخواست کند تا تعدادی از آثار تاریخی که در موزه ایران باستان قرار داشتند، به موزه آذربایجان منتقل شود.
چند سال گذشت و آثار باستانی مختلفی که از جای جای تبریز یا استان آذربایجان، یافت می شد، به این موزه منتقل و غرفه های مختلف باستانی، مشروطه و… تکمیل می شد تا سرانجام امروز، به دومین موزه برتر کشور تبدیل شود.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
این موزه ساختمانی سه طبقه با ۲۴۰۰ متر مربع مساحت دارد. هر طبقه از آن غرفه های مختلف با آثار منحصر به فرد خود را شامل می شود. در ابتدا برای ورود باید از پله های سنگی بالا بروید تا به درب چوبی بزرگ آن برسید، در دو طرف در مجسمه دو قوچ سنگی وجود دارد و بنظر می آید که به مهمانان و بازدید کنندگان خوش آمد می گویند.
روی درب چوبی ورودی نیز کنده کاری های زیبای بسیاری وجود دارد و از همان ابتدا چشم بینندگان را به شکوه خود، خیره می کند. کمی بالاتر از درب چوبی نیز پنجره ای نیم دایره مانند وجود دارد، پنجره های این چنینی ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و اگر خانه ها و بناهای تاریخی مختلف دیگری را نیز ببینید، حتما شاهد وجود چنین پنجره هایی خواهید بود.
بعد از اینکه وارد طبقه همکف شدید، حفاظ های شیشه ای مکعب مانند زیادی را می بینید که با فاصله های یکسان از یکدیگر قرار گرفته اند. در این طبقه آثار تاریخی دوره پیش از اسلام قرار گرفته است. آثاری مانند بشقاب های نقره ای که روی آن ها نقش و نگارهای مربوط به دوران هخامنشی ترسیم شده است، ظروف سفالی مربوط به دوره اشکانیان و حتی دستبند و گردنبند های سنگی یا طلا مربوط به دوره هخامنشی.
یکی دیگر از آثار جذابی که در طبقه همکف می توان دید، ریتون های ۲ یا ۳ هزار ساله هستند. ریتون در واقع یک ظرف سنگی است که ترکیبی از بدن یک حیوان و جام شربت خوری است. این ظروف نمادی برای قدرت در ایران باستان بوده اند.
حیوانات مختلفی می تواند در ساخت ریتون وجود داشته باشد اما پر کاربرد ترین آنها، بز است. با قدم زدن در این طبقه و دیدن هنرمندی مردمان گذشته، روح انسان دچار شعف و خوشی می شود، تصور کردن این همه زیبایی در آن زمان ها به بسیار دلچسب است.
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، چندین جلد کتاب و سکه های عتیقه نیز در این مکان نگهداری می شود، این آثار به همراه برخی از عتیقه های دوره اسلام، در طبقه اول ساختمان قرار گرفته اند. به جرات می توان گفت مجموعه سکه های موجود در این موزه، کامل ترین کلکسیون در تمام کشور است، سکه های دوره هخامنشی تا قاجار در محفظه های شیشه ای نگهداری می شوند. بسیاری از علاقمندان به تاریخ و پژوهشگران برای بازدید از کتاب های کهن به این موزه می آیند.
بیش از ۳ هزار جلو کتاب در موزه آذربایجان وجود دارد که در قفسه های مختلف کتابخانه با نظم و ترتیب قرار گرفته اند. یکی از خوبی هایی که این کتابخانه نسبت به سایر غرفه ها دارد این است که اگر راهنما اجازه دهد، می توان برخی از کتاب ها را برداشت، ورق زد و کمی از آن ها را خواند، بدیهی است که بعد از دیدن کتاب ها، باید آن ها را حتما در جایشان قرار دهیم.
طبقه زیرزمین شامل مجسمه های مختلفی است که دوره های مختلف زندگی انسان را به تصویر می کشد. این مجسمه ها گذر زندگی انسان، از نخست تا حال را نمایش می دهد و مفهوم زندگی انسان و مشکلاتی که پشت سر گذاشته است تا به این تمدن و پیشرفت برسد را به خوبی توضیح می دهد.
شرایط بازدید
شما می توانید همه روزه، به جز روزهای تعطیل رسمی مانند تاسوعا و عاشورا، از این موزه دیدن کنید. توجه کنید که بازدید از این موزه رایگان نیست و مبلغی را باید هزینه کنید. گردشگران داخلی که از شهرهای مختلف کشور و یا همان تبریز می خواهند از این مکان دیدن کنید ۵ هزار تومان و مسافران خارجی و توریست ها مبلغ ۵۰ هزار تومان را باید پرداخت کنند.
ساعت کار این موزه در نیمه اول و دوم سال کمی با هم تفاوت دارد، در نیمه اول یعنی فصل های بهار و تابستان از ۹ صبح تا ۱۸:۳۰ بعد از ظهر و در نیمه دوم از ۹ صبح تا ۱۷:۳۰ بعد از ظهر می توانید از این موزه دیدن کنید. البته لازم به ذکر است که قبل از حرکت، با موزه تماس بگیرید و پرس و جو کنید که روز مورد نظر شما، تعطیل است یا خیر.
راه های دسترسی به موزه آذربایجان
موزه آذربایجان در شهر تبریز قرار دارد بنابراین اگر از شهرهای دیگر کشور قصد بازدید از این مکان را دارید می توانید با خرید بلیط هواپیما تبریز خود را به آن جا برسانید و سپس با مترو یا سایر وسایل نقلیه به راحتی به موزه بروید.
اکثر تورهای تفریحی، بازدید از این مکان را در برنامه سفر خود دارند اما اگر خودتان به تنهایی می خواهید بروید اصلا جای نگرانی وجود ندارد چون با کمی پرس و جو می توانید به راحتی به مقصد مورد نظرتان برسید. نا گفته نماند که مردمان ترک و به خصوص تبریزی ها، بسیار خون گرم بوده و با روی خوش شما را برای یافتن مقصد خود راهنمایی می کنند.
دیدگاهتان را بنویسید