مسجد مولانا تایباد

تایباد یکی از شهرستان های استان خراسان رضوی به شمار می رود که از تاریخی طولانی برخوردار است. تایباد یکی از شهرستان های مرزی ایران محسوب می شود که به دلیل هم‌مرز بودن با کشور افغانستان در مرز دوقارون از اهمیت بسیاری برای مبادلات کالا برخوردار است. این شهرستان در تابستان تحت تأثیر بادهای ۱۲۰ روزهٔ سیستان قرار می‌گیرد که باعث افزایش گرد و غبار هوا و وارد شدن خسارت به مزارع صیفی‌کاری می‌گردد. تایباد از جمله مناطق گرم ایران به شمار می رود که اواخر زمستان و اوایل بهار بهترین زمان برای سفر به این منطقه است. این شهرستان به خاطر قدمتی که دارد در آن می توان آثار تاریخی متعددی را دید که از میان آنها می توان به گورستان تاریخی سوران، محوطه آسیاباد، محوطه کرات، مجموعه تاریخی عباس‌آباد، تپه کهجه، تپه قادرآباد، تپه شاه عباس، آسیاب‌آبی حسینی، قلعه کهنه نادری و … اشاره کرد. البته علی رغم وجود این حجم از آثار تاریخی در این شهرستان، چندان در بین مسافران و گردشگران شناخته شده نیست و افراد زیادی از آثار تاریخی آن خبر ندارند. مسجد مولانا تایباد یکی از آثار تاریخی زیبا و منحصر به فرد این شهرستان به حساب می آید.

معرفی مسجد مولانا تایباد

در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد این اثر تاریخی شهرستان تایباد اطلاعاتی را برای شما ارائه می دهیم تا شما را با آن بیشتر آشنا کنیم. اگر مایلید زمانی به این منطقه سفر کنید بهتر است این مطلب را تا انتها مطالعه کنید تا اطلاعاتتان در مورد این اثر تاریخی خاص بیشتر شود. این مسجد در شهر تایباد استان خراسان رضوی و در کنار قبرستان قدیمی شهر قرار گرفته است. این بنا آرامگاه عارف و عالم بنام منطقه، مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی است. این بنا به دستور غیاث ‌الدین پیر احمد خوافی، وزیر شاهرخ پسر تیمور، و توسط معمارانی همچون برادران غیاث الدین و قوام شیرازی احداث شده است. این بنا در دوران سلسله تیموریان ایجاد شده و قدمت آن به سال سال ۸۴۸ ه.ق بر می گردد. این بنا از چندین ساختمان مختلف تشکیل شده است که مجموعه مسجد مولانا تایباد را تشکیل می دهند. این مکان در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شماره ثبت ۳۰۹ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. کتیبه های موجود در این بنا از جمله معروف ترین کتیبه های به جای مانده از گذشته در استان خراسان رضوی به شمار می رود.

تاریخچه مسجد مولانا تایباد

خواجه غیاث الدین پیر احمد در سال 820 هجری قمری مورد توجه دربار قرار گرفت و به اتفاق خواجه احمد داوود موفق به انجام کاراهای مهم شایان توجه ای در کشور گردید. بعد از آن که خواجه احمد در گذشت، غیاث الدین به تنهایی موفق به انجام کارهای مهمی شد و پس از او سی سال زندگی کرد و در این مدت بناهای مختلفی ساخت و در نواحی مختلف کشور تاسیساتی بنیان گذاشت و چندین دهکده و اموال غیر منقول وقف کرد. از جمله ساختمان هایی که بنا نهاد می توان به مدرسه غیاثیه خرگرد و عمارت تایباد که به آرامگاه و مسجد مولانا مشهور است اشاره کرد. علاوه بر این در هرات هم بناهایی نیز ساخته است که در ایران چندان شهرت ندارند.

معماری مسجد مولانا تایباد

بنای مسجد و آرامگاه

مسجد مولانا شامل یک رواق بزرگ گنبد دار است که قبل از آن ایوان وسیعی قرار دارد و دو رواق کوچک مقرنس کاری شبیه رواق ایوان ها ضمیمه آن است. در جلو این تشکیلات صحنی است که می توان گفت از سنگ های قبر پر شده است. نزدیک دیوارهای این صحن، که حکم یک قبرستان خارجی را دارد، بنای کوچکی دیده می شود که می گویند مقبره مولانا زین الدین است. این بنا از یک صحن مربع شکل که دور آن در یک ضلع یک ایوان نسبتا مهم و در اضلاع دیگر در ورودی چندی خجره کوچک وجود دارد که نظر بینندگان را به خود جلب می کند. در وسط صحن گنبدی وجود دارد که رویش یک ستون مرمر بالا رفته است.

کتیبه های مجموعه

روی نواری که دور جبهه‌ی ایوان بزرگ می چرخد، کتیبه‌ی عریض و زیبایی به خط ثلث روی گچ با رنگ زرد مایل به قرمز که زمینه آن کاشی معرق به رنگ آبی فیروزه ای است دیده می شود. روی این کتیبه یازده آیه اول سوره کهف نوشته شده است. داخل ایوان، کتیبه بزرگ دیگری وجود دارد که در روی سه جدار آن می چرخد و قسمت میانی این کتیبه بالاتر رفته است. این کتیبه بدین ترتیب شروع می شود:«الحمدالله علی ما اوصل البناء بمحبة الاولیاء و الصلوة علی حبیبه احمد المحمود و آله الاتقیاء و بعد فان المنجی بعد الکشف و ایقین من وسائل النجاة یوم الدین حب العلماء الراسخة و …». دو کتیبه چهار گوش مربع شکل مثل بقیه با کاشی های معرق ساخته شده و روی دیوراهای اطراف ایوان در پائین نواری که قبلا در مورد آن گفتیم، قرار دارد. کتیبه ها به خط ثلث نوشته شده است و کمی نزدیک امتداد کتیبه ای قبلا گفته شد روی دیوار راست قرار دارد.

راه های دسترسی به مسجد

این مسجد در حاشیه جنوبی شهر تایباد قرار دارد بنابراین برای دیدار از آن باید به شهر تایباد سفر کنید. اگر می خواهید از وسایل نقلیه عمومی برای رفتن به این شهر استفاده کنید باید در ابتدا بلیط اتوبوس تایباد را از مستر بلیط و به صورت آنلاین تهیه کنید و به تایباد سفر کنید. از آنجایی که این مسجد در این داخل شهر قرار دارد به راحتی با وسایل نقلیه عمومی می توانید به این مجموعه بروید.

بازدید از مسجد مولانا

برای دیدار از این مجموعه باید هزینه ای را به عنوان ورودی پرداخت کنید که این هزینه برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است. پس از دیدن این محل بهتر است از دیگر آثار تاریخی شهر هم دیدن کنید همچنین می توانید زمانی را به گردش در داخل شهر بپردازید و از سوغاتی های این شهر به عنوان یادگاری خرید کنید.