سد شاه عباسی؛ معرفی + راه های دسترسی

سد شاه عباسی کجاست؟ ایران باستان دارای سازه هایی بس هنرمندانه و مهندسی شده بود که برخی از این سازه هنوز پابرجا هستند. از آنجایی که بخشی از فلات ایران در ناحیه های گرم و خشک قرار دارد، مردمان گذشته نیاز به راه کارهایی برای استفاده بهینه از آب، این نعمت خدادادی، داشتند، یکی از این راه کارها ایجاد سد بوده است.

سد مانعی است که در جلوی آب می گذارند تا برای اهداف دیگر از آبی که در پشت آن جمع شده است استفاده کنند. سدها علاوه بر استفاده از آبی که در پشت آن جمع شده می توانند راهی برای جلوگیری از طغیان آب در زمان بارندگی زیاد باشند.

در گذشته از آب پشت سد بدین گونه استفاده می کردند که با تغییر مسیر جریان آب، آن را به سمت زمین های کشاورزی هدایت می کردند و یا آنها را به سمت شهر می بردند تا به عنوان آب شهری از آن استفاده کنند. در این بخش از مجله مستر بلیط یکی از سدهای تاریخی ایران به نام سد شاه عباسی در شهر طبس را معرفی می کنیم.

معرفی سد شاه عباسی

این سد را بزرگترین سد قوسی جهان می دانند که تاریخ ساخت آن به طور دقیق مشخص نیست ولی همانطور که از نام آن مشخص است تاریخ آن را به زمان شاه عباس نسبت دادند و قدمتی 700 سال برای آن می دانند.

سد شاه عباسی در شهر طبس و در نزدیکی روستای خرو و چشمه آب گرم مرتضی علی قرار دارد. این سد به مدت 550 سال به عنوان بلندترین سد در جهان شناخته می شد و سدی بلندتر از آن ساخته نشده بود. این سد نام های مختلفی از جمله طاق شاه عباسی و سد تاخیری دارد.

نحوه کار سد شاه عباسی

این سد را در بین دو صخره ساخته و در قسمت پائینی آن خروجی ایجاد کرده اند. این خروجی برای جلوگیری از فشار بیش از حد به سد تعبیه شده است. در زمان هایی که سیلاب های قوی وارد این تنگه می شدند این سد با نحوه ساخت متفاوت خود از حرکت سیل با فشار شدید به شهر جلوگیری می کرد.

سد شاه عباسی به گونه ای طراحی شده است که رسوبی در پشت آن باقی نمی ماند همین موضوع سبب تداوم این سد شده است، بدون اینکه آسیب جدی به آن وارد شود.

معماری سد شاه عباسی

این سد در بین دو صخره ایجاد شده است که می توان آن را عملی هوشمندانه از ایرانیان آن دوره دانست که برای ساخت آن از آجر استفاده و در قسمت بالایی آن سنگ به کار برده شده است.

پایه های این پل را صخره های تنگه تشکیل می دهند که بیشترین مقاومت را برای آن به همراه آورده اند. در قسمت پائینی می توانید دهانه ای را مشاهده کنید که دارای طاق جناغی با ارتفاع 30 متر است.

در این قسمت از پل می توانید نشانه هایی از دو تکه بودن سازه را مشاهده کنید که مشخص می کند، در دو مرحله زمانی احداث شده است. ارتفاع کلی سد حدود 60 متر است و در قسمت تاج آن، که با تکه های سنگ ساخته شده، دارای عرضی برابر با 1 متر است که این موضوع لقب نازک ترین سد جهان را برای این سد به ارمغان آورده است.

در کنار سد نیز چند بز کوهی حکاکی شده است که به احتمال زیاد برای خوش یمنی و بر اساس اعتقاداتشان آن ها را ترسیم کرده اند. بز کوهی در ایران نماد آب خواهی، زایندگی، فراوانی نعمت و محافظت است. برخی دیگر آن را نمادی از یك فرشته كه در مواقع سختی ها از آن كمك خواسته می‌شد می دانند که ریشه این باور به یكی از اسطوره های ایران باستان برمی‌گردد.

یکی از روش های سفر به طبس استفاده از قطار است، اگر قصد خرید بلیط قطار طبس را دارید می توانید از مستر بلیط برای این کار کمک بگیرید.

راه های دسترسی به سد شاه عباسی

همانطور که قبلا اشاره شد این سازه در شهرستان طبس و در نزدیکی روستای خرو قرار دارد، بنابراین اگر قصد دیدار از آن را دارید باید به روستای خرو که در فاصله 30 کیلومتری از شهر طبس قرار دارد بروید. برای دیدن این اثر تاریخی باید قسمتی از راه را پیاده روی کنید.

شرایط بازدید

برای بازدید از آن نیازی به پرداخت هزینه ندارید ولی باید این نکته را مد نظر داشته باشید قسمتی از مسیر رسیدن به آن را باید پیاده طی کنید پس وسایل مورد نیاز برای این پیاده روی را باید به همراه داشته باشید. موقع سفر به این منطقه علاوه بر این مکان می توانید از قلعه طبس و چشمه آب گرم علی مرتضی نیز دیدن گنید و لحظات خوشی را در این منطقه بگذرانید. حفاظت از محیط زیست را نیز از خاطر نبرید.