قلعه سموران؛ معرفی + راه های دسترسی

جیرفت یکی از شهرستان های استان کرمان است که در قسمت جنوبی آن قرار دارد. جیرفت در دره نسبتا پهنی گسترده شده است و رشته کوه بارز، که مرز طبیعی شهرستان های جیرفت و بم است، به طول حدود 156 کیلومتر از شال غربی تا جنوب شرقی کشیده شده و کوهستان «بهرآسمان» در شمال شهرستان امتداد دارد.

در این شهر، که قدمت بالایی دارد، می توان آثار تاریخی و باستانی گوناگونی همچون بقایای انسان های پارینه سنگی و نو سنگی که در غارهایی در کوه های دلفارد، محوطه باستانی شهر دقیانوس، قلعه گبرها و … را نام برد. نام جیرفت متشکل از دو کلمه جیر به معنی پست و پایین و افت هم به معنای افتادن است.

نام شهر را به معنای «کنار رود» هم دانسته اند. از پیشینه قبل از اسلام این شهر اطلاعات چندانی در دست نیست و قدیمی ترین نامی که از این منطقه برده شده، جیرفت است. یکی از آثار تاریخی این شهر قلعه سموران است که در این قسمت از مجله مستر بلیط به تشریح آن می پپردازیم.

معرفی قلعه سموران

این قلعه در شهرستان جیرفت و در نزدیکی روستای رود فرق قرار دارد و تاریخ ساخت آن به دوران قبل از اسلام بر می گردد. قلعه سموران از غرب به رشته کوه های جبال بارز و از جنوب شرقی مشرف به  شهر جیرفت و بر فراز کوهی که 250 متر ارتفاع دارد ساخته شده است. این قلعه از جمله قلعه هایی است که در دوران اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار بود به همین خاطر آن را بر فراز کوهی ساخته اند.

این قلعه که به دوران قبل از اسلام متعلق است در دوران اسلامی بازسازی و ترمیم شد و در دوراه سلجوقی به یکی از مشهور ترین قلعه های آن زمان تبدیل شد. از آن جایی که این قلعه از استحکام بالایی برخوردار است بی شباهت به قلعه های اسماعیلیان نیست و احتمال می رود زمانی مورد استفاده این گروه قرار داشته است.

معماری قلعه سموران

این قلعه مساحتی برابر با 1000 متر مربع دارد که دیواره های آن از صخره و پرتگاه های طبیعی تشکیل شده است. در قسمت‌هایی که امکان نفوذ دشمن بود، دیواری بلند شامل دو دروازه در ضلع جنوبی با 12 برج دیده‌بانی احداث کرده اند. دروازه های این بنا در قسمت شمالی و جنوبی آن احداث شده بودند. طول بالای قلعه یک کیلومتر و عرض متوسط آن حدود 150 متر است.

آثار بناهای ویران قلعه با پایه ‌های سنگی و آجری در ابعاد و قطر 3 سانتی‌متر در آن منطقه دیده می شود. 200 متر بالاتر از قلعه، دیوار سنگی با ملات آهکی قرار دارد که دور تا دور قلعه به چشم می خورد. دیواره‌ درونی بالای قلعه، محل نگهداری اسب‌ها بوده که هنوز آخورهای آن قابل دیدن است.

چاه نسبتاً عمیق با دهانه ای به شکل V در قلعه وجود دارد که با وجود گذشت قرن‌ های متمادی و علی رغم آسیب‌های فراوان که دیده، هنوز عمق خود را حفظ کرده و طرز سنگ چینی اطراف آن بسیار جالب توجه است. در بالای قلعه دو حوض کوچک و بزرگ وجود دارد که آب باران را درون آنها جمع می کردند. حوض بزرگ 20 متر طول و 8 متر عرض و 3 متر عمق دارد و چهار ستون سنگی در داخل آن قرار گرفته که روی آن را برای  رفع آلودگی می‌پوشانده‌اند.

دیواره آجری حوض با روکش ظریفی از ماسه و آهک پوشش داده شده و حوض کوچکتر هم در فاصله نزدیک و بالاتر از حوض اصلی قرار گرفته است. برای جلوگیری از نفوذ مهاجمان، در معابر تنگ کوه و بالای قله کوه، دیواره های سنگ چین با سنگ لاشه و  ۱۲ برج چهار گوش، مدور و نیم دایره برای نگهابانی بنا کرده بودند.

برای سفر به شهر جیرفت انتخاب شما می تواند اتوبوس باشد، پس بلیط اتوبوس جیرفت را نیز می توانید از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید.

راه های دسترسی به قلعه سموران

برای اینکه بتوانید از این قلعه دیدن کنید باید به نزدیکی روستای رود فرق که در فاصله  80 کیلومتری از شهر جیرفت قرار دارد بروید. این سفر را می توانید هم با خودرو شخصی و هم با وسایل حمل و نقل عمومی درون استانی انجام دهید.

شرایط بازدید

دیدن این بنا بدون پراخت هزینه امکان پذیر  است، تنها نکته ای که باید زمان دیدن این بنا به یاد داشته باشید به همراه داشتن وسایل و لباس مناسب برای پیاده روی است. در زمان دیدن این بنا می توانید زمانی را نیز در طبیعت بگذرانید.