معتبرترین پاسپورت های جهان

پاسپورت هر کشور نمادی از هویت ملی و کلیدی برای دسترسی به جهان است. اعتبار یک پاسپورت براساس تعداد کشورهایی که دارنده آن می‌تواند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزا در بدو ورود به آن‌ها سفر کند، سنجیده می‌شود. این شاخص نشان‌دهندۀ روابط دیپلماتیک، ثبات سیاسی و اقتصادی و جایگاه بین‌المللی آن کشور است.

در سال‌های اخیر، کشورهای آسیایی و اروپایی در صدر فهرست معتبرترین پاسپورت ‌های جهان قرار گرفته‌اند. به‌عنوان‌مثال، پاسپورت ژاپن در سال ۲۰۲۴ امکان سفر به ۱۹۴ کشور را بدون نیاز به ویزا به شما می‌‌دهند. چنین اعتباری نشان‌دهندۀ روابط دیپلماتیک قوی و توافقات بین‌المللی مؤثر این کشور است.

ازسوی‌دیگر، پاسپورت‌های کشورهای درگیر جنگ یا با ثبات سیاسی کمتر از اعتبار کمتری برخوردارند. به‌عنوان نمونه، پاسپورت افغانستان در سال ۲۰۲۴ تنها امکان سفر به ۲۸ کشور را بدون ویزا را به دارنده آن می‌دهد که این موضوع محدودیت‌های جدی برای شهروندان این کشور ایجاد می‌کند.

داشتن یکی از معتبرترین پاسپورت‌های جهان به معنای توانایی سفر به ده‌ها یا حتی صدها کشور بدون نیاز به ویزا است. این آزادی بی‌نظیر، خرید بلیط هواپیما را نیز ساده‌تر می‌کند، زیرا دیگر نیازی به نگرانی درباره زمان‌بر بودن فرآیند اخذ ویزا ندارید. با چنین پاسپورتی، می‌توانید بلیط خود را در لحظه رزرو کرده و به سرعت عازم مقصد شوید، لذت بردن از سفرهای بدون محدودیت را تجربه کنید.

معیارهای رتبه بندی پاسپورت در جهان

رتبه‌بندی پاسپورت ‌های جهان معیاری برای سنجش میزان آزادی شهروندان برای سفر به هر کشور در نقاط مختلف دنیا بدون ویزاست. اعتبار پاسپورت یک کشور نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف است که هر یک به نحوی در تعیین رتبه آن مؤثر هستند. تعداد کشورهای قابل‌سفر بدون ویزا، روابط دیپلماتیک، ثبات سیاسی، قدرت اقتصادی، سیاست‌های مهاجرتی، تصویر جهانی، آزادی‌های شخصی، سیاست‌های مالیاتی، موقعیت جغرافیایی و امنیت داخلی همگی در این رتبه‌بندی نقش دارند. در ادامه معیارهای رتبه بندی پاسپورت های در جهان را بررسی می‌کنیم:

تعداد کشورهای قابل‌سفر بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی

مهم‌ترین معیار تعیین قدرت و اعتبار یک پاسپورت، تعداد کشورهایی است که دارنده آن می‌تواند بدون نیاز به ویزا با ویزای فرودگاهی یا ویزای الکترونیکی به آن‌ها سفر کند. هرچه این تعداد بیشتر باشد، پاسپورت قوی‌تر تلقی می‌شود.

روابط دیپلماتیک و توافقات بین‌المللی

روابط خارجی و توافقات دوجانبه و چندجانبه یک کشور با سایر کشورها نقش مهمی در تعیین اعتبار پاسپورت آن دارد. کشورهایی که روابط دیپلماتیک زیاد و مثبتی برقرار می‌کنند، معمولاً پاسپورت‌های قوی‌تری دارند. به‌عنوان‌مثال، امارات متحده عربی با توسعه روابط دیپلماتیک خود، پاسپورتش را به یکی از قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان تبدیل کرده است.

ثبات سیاسی و امنیت داخلی

کشورهایی که از ثبات سیاسی و امنیت داخلی بالایی برخوردارند، پاسپورت‌های معتبرتری دارند. ثبات داخلی نشان‌دهندۀ قابلیت اعتماد و اطمینان به سیستم حکومتی و قضایی آن کشور و در اعتبار پاسپورت تأثیرگذار است.

قدرت اقتصادی و توسعه انسانی

اقتصاد قوی و شاخص‌های بالای توسعه انسانی، مانند سطح آموزش و بهداشت، اعتبار پاسپورت یک کشور را بیشتر می‌کند. کشورهایی با اقتصاد پایدار و سطح زندگی بالا، معمولاً پاسپورت‌های قوی‌تری دارند.

سیاست‌های مهاجرتی و امکان تابعیت دوگانه

سیاست‌های مهاجرتی باز و امکان داشتن تابعیت دوگانه به افزایش اعتبار پاسپورت کمک می‌کند. کشورهایی که به شهروندان خود اجازه می‌دهند تابعیت کشور دیگری را نیز داشته باشند، معمولاً پاسپورت‌های قوی‌تری دارند.

تصویر جهانی و احترام بین‌المللی

تصویر مثبت یک کشور در جامعه جهانی و احترام بین‌المللی که به آن کشور قائل می‌شوند در اعتبار پاسپورت آن تأثیرگذار است. کشورهایی که در عرصه‌های بین‌المللی مورد احترام هستند، پاسپورت‌های معتبرتری دارند.

آزادی‌های شخصی و حقوق بشر

کشورهایی که به حقوق و آزادی‌های شهروندان احترام می‌گذارند و فضایی آزاد برای زندگی فراهم می‌کنند، معمولاً پاسپورت‌های قوی‌تری دارند. آزادی‌های شخصی و حقوق بشر در یک کشور نشان‌دهندۀ تعهد آن کشور به ارزش‌های انسانی است.

سیاست‌های مالیاتی و اقتصادی

سیاست‌های مالیاتی معقول و اقتصاد پایدار اعتبار پاسپورت یک کشور را افزایش می‌دهد. کشورهایی که مالیات کمتری از شهروندان خود می‌گیرند یا سیستم مالیاتی شفافی دارند، معمولاً پاسپورت‌های آن‌ها قوی‌تر خواهد بود.

موقعیت جغرافیایی و هم‌پیمانان منطقه‌ای

موقعیت جغرافیایی و روابط منطقه‌ای نیز بر قدرت پاسپورت تأثیرگذار هستند. کشورهایی که در مناطق استراتژیک قرار گرفته‌اند یا هم‌پیمانان قدرتمندی در منطقه خود دارند، ممکن است پاسپورت‌های قوی‌تری داشته باشند.

امنیت و نظام قضایی

کشورهایی که دارای نظام قضایی قوی و امنیت بالایی هستند، معمولاً پاسپورت‌های قدرتمندتری دارند؛ زیرا این ویژگی‌ها نشان‌دهندۀ قابلیت بالای کشور در حفاظت از شهروندان خود است.

کدام سازمان جهانی پاسپورت‌ها را رتبه بندی می‌کند؟

رتبه‌بندی پاسپورت‌های جهان توسط چندین مؤسسه و سازمان بین‌المللی انجام می‌شود که هر یک با استفاده از معیارهای خود، قدرت و اعتبار گذرنامه‌ها را ارزیابی می‌کنند.

یکی از معتبرترین این مؤسسات، شاخص پاسپورت هنلی (Henley Passport Index) است که توسط شرکت مشاوره مهاجرتی هنلی و شرکا (Henley & Partners) تهیه می‌شود. این شاخص براساس داده‌های انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) و تحلیل‌های تیم تحقیقاتی هنلی، تعداد کشورهایی را که دارندگان هر پاسپورت می‌توانند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزا در بدو ورود به آن‌ها سفر کنند، محاسبه و رتبه‌بندی می‌کند.

علاوه‌بر هنلی، وب‌سایت پاسپورت ایندکس (Passport Index) نیز یکی دیگر از منابع شناخته‌‌شده در این زمینه است. این وب‌سایت که توسط شرکت آرتون کپیتال (Arton Capital) مدیریت می‌شود، پاسپورت‌ها را براساس تعداد کشورهایی که می‌توان بدون ویزا با ویزای الکترونیکی یا ویزای فرودگاهی به آن‌ها سفر کرد، رتبه‌بندی می‌کند.

هر یک از این شاخص‌ها با توجه به روش و معیارهای خود، نتایج متفاوتی ارائه می‌دهند. به‌عنوان‌مثال در سال ۲۰۲۴، شاخص هنلی پاسپورت سنگاپور را به‌عنوان قدرتمندترین پاسپورت جهان معرفی کرده است، درحالی‌که پاسپورت ایندکس، امارات متحده عربی را در صدر فهرست خود قرار داد. این تفاوت‌ها ناشی از روش‌های مختلف جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، تعریف‌های متفاوت از «سفر بدون ویزا» و به‌روزرسانی‌های مستمر در سیاست‌های ویزایی کشورها است.

لیست معتبرترین پاسپورت های جهان

براساس آخرین گزارش‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۴، معتبرترین پاسپورت های جهان به‌شرح زیر هستند:

این رتبه‌بندی‌ها براساس شاخص هنلی (Henley Passport Index) تنظیم شده‌اند که تعداد کشورهایی را که دارندگان هر پاسپورت می‌توانند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزای بدو ورود به آن‌ها سفر کنند، محاسبه می‌کند. پاسپورت ایران در این فهرست در رتبه ۹۴ قرار دارد و امکان سفر به ۴۳ کشور بدون نیاز به ویزا یا با ویزای بدو ورود را به ایرانی‌ها می‌دهد.

قوی ترین پاسپورت جهان براساس Passport Index

براساس آخرین گزارش‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۴ توسط «پاسپورت ایندکس» (Passport Index)، معتبرترین پاسپورت های جهان به‌شرح زیر هستند:

این رتبه‌بندی‌ها براساس امتیاز جابه‌جایی (Mobility Score) هر کشور تعیین شده‌اند که نشان‌دهندۀ تعداد کشورهایی است که دارندگان هر پاسپورت می‌توانند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزای بدو ورود به آن‌ها سفر کنند. پاسپورت ایران در  فهرست معتبرترین پاسپورت های جهان با امتیاز جابه‌جایی ۵۷ در رتبه ۹۰ قرار دارد.

کدام کشور قوی ترین پاسپورت جهان را دارد؟

براساس آخرین گزارش شاخص پاسپورت هنلی در سال ۲۰۲۴، پاسپورت سنگاپور با امکان دسترسی به ۱۹۵ کشور بدون نیاز به ویزا یا با ویزای فرودگاهی، به‌عنوان قوی‌ و معتبرترین پاسپورت های جهان شناخته شده است. در رتبه‌های بعدی، کشورهای فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و اسپانیا با دسترسی به ۱۹۲ کشور بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی در جایگاه دوم قرار دارند.

کدام کشور ضعیف ترین پاسپورت جهان را دارد؟

براساس آخرین گزارش‌های موجود، پاسپورت افغانستان همچنان به‌عنوان ضعیف‌ترین پاسپورت جهان شناخته می‌شود. دارندگان این پاسپورت تنها امکان سفر بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به تعداد محدودی از کشورها را دارند. این محدودیت‌ها عمدتاً به‌دلیل ناآرامی‌های سیاسی، اقتصادی و روابط دیپلماتیک محدود افغانستان با سایر کشورها است.

در رتبه‌های بعدی، کشورهای سوریه و عراق قرار دارند که پاسپورت‌های آن‌ها نیز از اعتبار کمتری برخوردارند و دارندگان آن، دسترسی محدودی به کشورهای دیگر بدون نیاز ویزا خواهند داشت. این وضعیت نشان‌دهندۀ تأثیر مستقیم عوامل سیاسی و امنیتی بر قدرت پاسپورت‌ها در سطح بین‌المللی است.

سخن پایانی

پاسپورت هر کشور نمادی از هویت ملی و کلیدی برای دسترسی به جهان است. اعتبار یک پاسپورت براساس تعداد کشورهایی که دارنده آن می‌تواند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزا در بدو ورود به آن‌ها سفر کند، سنجیده می‌شود. این شاخص نشان‌دهندۀ روابط دیپلماتیک، ثبات سیاسی و اقتصادی و جایگاه بین‌المللی آن کشور است. در سال‌های اخیر، کشورهای آسیایی و اروپایی در صدر فهرست معتبرترین پاسپورت های جهان قرار گرفته‌اند. عوامل متعددی بر اعتبار پاسپورت تأثیر می‌گذارند که شامل سیاست‌های خارجی، توافقات دوجانبه و چندجانبه، ثبات داخلی و تعاملات اقتصادی هستند. کشورهایی که سیاست‌های باز و روابط دیپلماتیک گسترده‌تری دارند، معمولاً پاسپورت قوی‌تری دارند و شهروندان آن‌ها می‌توانند با آزادی بیشتری به نقاط مختلف جهان سفر کنند.