قلعه لاجورد؛ معرفی+راه های دسترسی

قلعه لاجورد کجاست؟ شهرستان فیروزکوه از جمله مناطقی است که دارای جاذبه های گردشگری متفاوت از جمله طبیعی و تاریخی است. اگر قصد سفر به این مکان را داشته باشید می توانید زمان زیادی را در این منطقه بگذرانید زیرا دارای آب و هوایی معتدل و کوهستانی است.

شما به هر قسمتی از آن سفر کنید می توانید هم گردشگری تاریخی و هم گردشگری طبیعی را به صورت توأمان تجربه کنید. اگر قصد سفر به فیروزکوه را دارید بهتر است با این قسمت از مجله مستر بلیط همراه شوید و در مورد یکی از آثار تاریخی معروف اطلاعاتی کسب کنید.

معرفی قلعه لاجورد

اگر بخواهیم در مورد موقعیت این قلعه صحبت کنیم می توانیم بگوییم این قلعه در سمت چپ جاده فیروزکوه به سمنان قرار گرفته است. در این قسمت تپه خاکی منفردی موجود است که در ارتفاع 2487 متری از سطح دریا واقع شده است. ارتفاع آن از سطح زمین های اطرافش 300 متر است.

پوشش سطح این تپه صخره سنگی از نوع رسوبی با ارتفاع 5 تا 20 متر است. بر بالای آن قلعه ای خودنمایی می کند که با توجه به اکتشافاتی که در آن انجام شده قدمتش به سه هزار سال پیش بر می گردد و تا دوره تیموری های مورد استفاده بوده است.

طبق روایات تاریخی که وجود دارد این قلعه از جمله قلعه هائی است که در اختیار فرقه اسماعیلیه قرار داشته اند، بوده است که پس از شکست آنها از مغول این قلعه متروک شده و بعد از آن به در اختیار خاندان مرعشی قرار گرفته است.

این قلعه بر تمامی کوه ها و گذرگاه های اطراف اشراف کامل داشته و تا فاصله 20 کیلومتری اطراف آن را می توانستند به صورت مستقیم ببینند. در شرق قلعه و در فاصله 200 متری آن، کوه و منطقه ای وجود دارد که به نام قیصر یا قیصریه خوانده می شود که این نام گذاری را می توان دلیل بر اهمیت آن و همچنین قلعه دانست.

نام قلعه لاجورد در شاهنامه فردوسی، ضمن بیان ماجرای یزد گرد که موقع عقب نشینی دستور نگهداری چند قلعه را برای حفظ بار و بنه می دهد، چنین آمده است:

دژ گنبدان و دژ چرمنه      دژ لاجوردی برای بنه

قلعه لاجورد در تاریخ 5/09/1380 با شماره 4410 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

قسمت های مختلف قلعه لاجورد

مساحت قلعه در قسمت غربی 13،200 متر مربع و از قسمت شرقی که دروازه در آن قرار داشته برابر با 9600 متر مربع بوده است. با توجه به مساحت آن و بقایایی که از خانه ها در آن وجود دارد می توان حدس زد که حدود 500 نفر در آن زندگی می کردند.

مصالحی که برای ساخت این قلعه به کار برده شده شامل سنگ لاشه و در برخی قسمت ها خشت های پخته که در آنها از کاه برای استحکام بیشتر استفاده شده است. ابعاد خشت ها 20×20×4 سانتی متر بوده است. سنگ های موجود در قلعه سنگ هائی است که از محل جمع آوری شده است ولی با جنس خود کوه متفاوت است.

تنها راه دسترسی به این قلعه از سمت شرق آن بوده که دروازه هایی در آنجا ایجاد کرده بودند و دو طرف آن دارای برج مراقبت و نگهبانی بوده و اکنون بقایای دیوار آنها با ارتفاع حدود دو متر همچنان باقی مانده است. بقیه قسمت های پیرامون قلعه صخره ای بوده و امکان صعود از آنها وجود نداشته و اگر برخی نقاط آن ضعف هائی داشته با احداث دیواری بلند آنجا را غیر قابل دسترسی نموده بودند. امروزه در سمت شمال و جنوب شرقی این قلعه، برج ها و دیوارهای استحکام بخش قلعه همچنان به جای مانده است.

روی تمامی سطوح بالای تپه یا داخل قلعه دیوارهائی وجود دارد که نشان دهنده وجود فضاهای متعدد و اطاق هائی در ابعاد مختلف و انبارهایی برای نگهداری و ذخیره آب و مواد غذائی است. که متاسفانه بخش اعظم آن تخریب شده و یا حفاری های غیر مجاز در آن صورت گرفته و تنها قسمت هائی از گوشه اطاق ها و بقایایی از پی سنگ ها در آنجا را می توان دید.

آثار تاریخی اطراف قلعه لاجورد

تپه های باستانی گور سفید

روستای گور سفید با فاصله 8 کیلومتری از قلعه لاجورد و در شرق فیروزکوه واقع شده است. این روستا در کنار چمن گور سفید که سرچشمه یکی از شاخه های اصلی رودخانه حبله رود است، قرار دارد. در شرق این روستا و در جائی که پس از آن جاده فیروزکوه – سمنان به سمت راست می پیچد تا به سمت گردنه بشم برسد، سه تپه مهم و باستانی قرار دارد به نظر می رسد متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد باشد.

دو تپه اول به فاصله 100 متری جاده و در سمت راست آن و در جهت شرق به غرب قرار دارند. تپه سوم در قسمت جنوب شرقی دو تپه قبلی قرار دارد. در این تپه ها کاوش های فراوانی انجام شده است که در آنها سفال های قرمز رنگ و اسکلت انسان پیدا شده است. متاسفانه بر روی دو تپه اول اهالی منطقه اقدام به ساخت خانه کرده اند.

راه های دسترسی به قلعه لاجورد

برای رسیدن به این قلعه باید خود را به روستای کلارخان برسانید. برای این کار بهترین روش استفاده از خودرو شخصی است.

بازدید از قلعه لاجورد

برای دیدار از این قلعه کفش مناسب را فراموش نکنید. همچنین این به علت قرار گرفتن قلعه در نزدیکی روستا حتما از صنایع دستی اهالی روستا خرید کنید.