اردستان یکی از شهرستان های استان اصفهان است که در شمال شرق این استان قرار دارد و مرکز آن شهر اردستان نامیده می شود. این منطقه از قدمت بالایی برخوردار است و در دوران های مختلف تاریخی اهمیت زیادی داشت و از شمال به استان سمنان و گرمسار، از باختر به شهرستان‌های کاشان ، نطنز و برخوار و میمه، از خاور به شهرستان نائین و از جنوب به شهرستان‌های اصفهان و نائین می رسد. این ناحیه از آب و هوایی گرم و خشک برخوردار است و در صورتی که تصمیم دارید به این شهرستان سفر کنید باید در فصول خنک سال مثل اواخر زمستان و اوایل بهار این کار را انجام دهید زیرا در این دوران آب و هوایی بسیار مطلوب و مناسب دارد. در مورد وجه تسمیه این شهرستان گفته می شود که از دو بخش اربیه به معنی مقدس و فرشته موکل بر آن و پسوند ستان به معنای مکان تشکیل شده است. زیرا قبل از ظهور اسلام آتشکده های متعددی در این شهر قرار داشته که از جمله آن ها می توان به آتشکده معروف مهر اردشیر اشاره کرد. با توجه به قدمتی که این شهرستان دارد آثار تاریخی متنوعی نیز در آن دیده می شود که یکی از آنها مسجد جامع زواره نام دارد.
همه چیز درمورد مسجد جامع زواره
شهر زواره 15 کیلومتری شمال شهرستان اردستان، 133 کیلومتری شمال شرقی اصفهان و در مجاورت کویر مرکزی ایران، بر سر راه قدیمی طبس، خور، بیابانک و انارک به کاشان و اصفهان و در مسیر راه آهن کاشان به یزد و در موقعیـت 52 درجه و 29 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 27 عرض شمالی، در بستر حاشیه ای کویر واقع شده است. زواره از شمال و شرق به کویر نمک و از جنوب غربی به اردستان محدود می شود. مسجد جامع زواره در مرکز شهر، بين بازار و بازارچه اي قرار دارد و نمای خارجی آن را دیواری آجری تشکیل می دهد. مکان فعلی مسجد جامع زواره در عهد باستان، آتشکده ای بوده که در زمان ظهور اسلام تبدیل به مسجد گردیده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر از این اثر تاریخی به ادامه این مطلب از مجله مستر بلیط رجوع کنید.
تاریخچه مسجد
درمورد تاریخ ساخت بنا نقل قول های مختلفی وجود دارد، از آن جمله که محمد ابن ابراهیم زواره ای در قرن اول و یا دوم ه.ق بانی مسجد بوده است. اما برخی دیگر متعقدند که مسجد جامع زواره به وسیله‌ی مجیرالدوله از آل بویه یا عمربن عبدالعزیز از آل ابی دلف در قرن سوم ه.ق بنا شده است. در مورد این بنا گفته می شود که اولین مسجد چهار ایوانی ایران است ولی استاد پیرنیا مسجد جامع زواره، کهن ترین مسجدی نیست که از آغاز به گونه ی چهار ایوانی بنیان شده است، و دلیل ایشان سردابه ای است کهن که در زیر راسته‌ی درآیگاه آن است و بسیار به سردابه‌ی مسجدِ سرِ کوچه ی محمدیه‌ی نایین شباهت دارد، بنابراین این احتمال هست که مسجد جامع زواره از ابتدا شبستانی بوده و در قرن های بعد چهار ایوانی شده است. هم چنین به نظر عده ای از محققان، مسجد فعلی در قرن ششم هجری قمری، مستقلاً و یا بر روی بقایای مسجدی شبستانی، احداث و بخش هایی از آن با گچ بری و آجرکاری تزئین شده است. استفاده از آجر لعاب دار در شبستان ها و گچ بری های رنگین در ایوان ها از آثار دوره های بعد است.با مقایسه ای که بین مسجد جامع اردستان و مسجد جامع زواره انجام گرفت، وجود کلمه‌ی «احمد» بعد از « امرببناء» ایجاب می نماید که بانی مساجد فوق در قرن ششم ه.ق، ابوطاهر حسین بن غالی بن احمد بوده و معمار آن نیز احتمالا استاد محمود اصفهانی معروف به غازی است. اما کتیبه ای که تاریخ ساختمان جامع زواره را به درستی مشخص می کند در قسمت بالای نمای روبه صحن قرار گرفته است. گدار در مورد تاریخ بنای مسجد می نویسد: «تصور می کنم تاریخ بنا رقم 530 ه.ق است».
معماری مسجد جامع زواره
مساحت مسجد 1350 متر مربع است، در گنبدخانه‌ی آن محرابی بسیار زیبا دیده می شود، که با گچ بری های هنرمندانه و آیاتی از قرآن، کار دست استادان زمان سلجوقی تزیین شده است. خطوط مختلفی از قبیل خط کوفی، خط نسخ و ثلث در محراب و ایوان مسجد به کار رفته است. این محراب به ابعاد تقریبی 30.7 در 20.4 متر به صورت مستطیل قائم الزاویه ای متشکل از دو حاشیه و دو قوس تیزه دار بر روی هم است. هرکدام از قوس ها بر پیلک هایی قرار گرفته اند. در زیر گنبد اصلی نقوش و خطوط هنری زیبایی به کار رفته است و در طرفین شبستان اصلی دو شبستان دیگر وجود دارد که شبستان غربی متصل به یک شبستان زمستانی دیگر است و با پنج پله به کف آن می رسد و در اطراف آن غرفه های کوچک و بزرگی وجود دارد که در سایر مساجد دیده نمی شود.
راه های دسترسی به مسجد جامع
در صورتی که می خواهید از این بنا دیدن کنید باید به شهرستان اردستان و شهر زواره سفر کنید. برای سفر به این منطقه می توانید از خودرو شخصی استفاده کنید و در صورتی که می خواهید با وسایل حمل و نقل عمومی بهره ببرید می توانید بلیط اتوبوس را خریداری کنید و به این منطقه سفر کنید.
بازدید از مسجد جامع زواره
تماشای این مسجد بدون هزینه است و قبل از ورود نیازی به تهیه بلیط ورودی نداید و می توانید به صورت رایگان از آن دیدن کنید. در زمان دیدار از این ساختمان می توانید از دیگر آثار تاریخی شهرستان اردستان نیز دیدن کنید و همچنین می توانید در شهر زواره به گردش بپردازید و در کوچه پس کوچه های بافت قدیمی و تاریخی آن قدم بزنید.
دیدگاهتان را بنویسید