شهرستان گمیشان در استان گلستان قرار دارد و یکی از شهرستان های قدیمی و با پیشینه بالای این استان به شمار می آید. مرکز این شهرستان شهر گمیش تپه است و در شمالی ترین قسمت حاشیه شرقی دریای خزر قرار دارد و از طرف شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به بندرترکمن، از شرق به آق قلا و از طرف غرب به دریای خزر ختم می‌شود. این شهر با بندر ترکمن حدود ۱۹٫۵ کیلومتر فاصله دارد. در زبان محلی به این شهر کوموش تپه می گویند که به معنی «تپه نقره ای» است و دلیل این نام گذاری پیدا شدن ظروف نقره از گذشته در این منطقه است. البته می توان گفت به نمکزار بودن تپه در دوران نزدیکی به آب دریا و بازتاب نور آفتاب و ماه به صورت نقره‌ای از مسافت دور نیز اشاره دارد. این شهرستان آب و هوایی معتدل دارد که البته در زمستان ها سرد و در تابستان ها شرجی می شود. با وجود قدمتی که این منطقه دارد دارای آثار تاریخی متعددی است، که این موضوع در کنار طبیعت بی نظیر آن می تواند دلیل بسیار خوبی برای سفر به این منطقه باشد. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد یکی از جاذبه های تاریخی آن یعنی خانه های قدیمی گمیشان اطلاعاتی را در اختیارتان قرار می دهیم.
معرفی خانه های قدیمی گمیشان
یکی از آثار تاریخی که در بین گردشگران بسیار پر طرفدارند، خانه های تاریخی به شمار می روند. خانه های تاریخی بخش عمده ای از بافت شهرهای تاریخی را در بر می گیرند که نشانه ای از هویت آن جامعه هستند. دورۀ قاجار در معماری خانه های تاریخی ایران نقش تأثیر گذاری داشته است. معماری و خانه سازی در دورۀ قاجار با توجه به تأثیرپذیری برون مرزی در مواردی به تقلید صرف از آثار غربی منجر می شد که بعضاً تزئینات و عناصر سازه ای را تحت الشعاع قرار می داده است. در بسیاری از شهر های ایران می توانید تعداد زیادی از این خانه های تاریخی پیدا کنید. یکی از شهرهای ایران که از این حیث دارای منابع غنی است، شهرستان گمیشان استان گلستان نام دارد. در شهر گمیش تپه، مرکز شهرستان، خانه های قدیمی وجود دارد که از حیث معماری و ارزش تاریخی بسیار با اهمیت هستند. اکثر خانه های به جای مانده در این شهر مربوط به دوران قاجار می شوند. این خانه های تاریخی در شهرستان گمیشان پراکنده شده اند و باید خیابان های متعددی را طی کرد تا آن ها را پیدا کرد. برخی از آنها که در تملک متمولان قرار داردند، سه طبقه ساخته شده اند. این خانه های قدیمی از جاذبه های دیدنی گمیشان به شمار می آیند. بافت قديم شهر گميشان در محله‌‌‌هايی چون محله خوزينی ها، مظفری ها، شيرمحمدی ها، شيروانی ها و محله مصطفايی ها قرار دارند، كه در حال حاضر تنها تعداد کمی خانه روسی ثبت شده در فهرست ملی در شهرستان گميشان باقی مانده است.
ساختار خانه های قدیمی
این خانه ها از چوب ساخته شده اند و نقشه ها به صورت دو طبقه طراحی شده است. خانه قدیمی در این منطقه اکثرا بالا تر از سطح زمین ساخته می شدند و دلیل این امر هم رطوبت موجود در زمین است، با این کار رطوبت کمتر موجب آزار افراد ساکن در خانه ها می شد. خانه ها یه صورت عمارتی در مرکز حیاط ساخته می شدند و بر عکس ساختار خانه ها در مرکز کشور، حیاط دور تا دور ساختمان خانه قرار داشت. با استفاده از پلکانی چوبی خانه به حیاط ارتباط پیدا می کرد و پلکان ابتدا به ایوانی در طبقه دوم می رسید سپس از ایوان می توان وارد اتاق ها و دیگر فضای خانه شد. خانه های قدیمی این شهر را با چوب هایی ساخته اند که از روسیه وارد کشور می شد و در ساخت آنها از معماری روسی الگو برداری شده است. سقف خانه ها را به صورت شیروانی می ساختند تا از باقی ماندن آب باران و فشار مضاعف بر سقف بکاهند.
برای سفر به شهر گمیش تپه می توانید از اتوبوس که وسیله ای امن و ارزان قیمت است استفاده کنید، بهتر است بلیط اتوبوس خود را از مستر بلیط و به صورت آنلاین تهیه کنید تا از مزایای آن برخوردار شوید.
راه های دسترسی به خانه های قدیمی
همانطور که در قسمت های قبل توضویح دادیم این خانه ها در یک منطقه قرار ندارند و در قسمت های مختلف شهر واقع شده اند، بنابراین اگر می خواهید که از این خانه ها دیدن کنید باید به محله های مختلف شهر سر بزنید. این کار را هم می توانید با خودرو شخصی و هم وسایل حمل و نقل عمومی موجود در شهر انجام دهید.
بازدید از خانه های قدیمی گمیشان
بازدید از این خانه های رایگان است ولی این نکته را به خاطر داشته باشید برای دیدن بیشتر آنها باید از بیرون به تماشا بنشینید و اجازه ندارید وارد خانه شوید. از میان این خانه ها، خانه تاریخی سلیم تبدیل به موزه مردم شناسی شده است و شما با پرداخت هزینه اندکی می توانید از داخل خانه بازدید کنید و همچنین با رسم و رسوم مردم این منطقه بیشتر آشنا شوید.
دیدگاهتان را بنویسید