حمام قلندر آباد؛ معرفی + راه های دسترسی

قلندر آباد یکی از شهرهای تاریخی شهرستان فریمان در استان خراسان رضوی و از آثار تاریخی با ارزشی برخوردار است. قلندر در لغت به معنای درویش بی قید در پوشاک و خوراک و طاعات و عبادات است و آباد نیز بر سر نام مکان می آید. این شهر دارای مکان های تاریخی مختلفی است که یکی از آنها حمام قلندر آباد است.

این حمام داخل شهر قلندر آباد و در بافت مرکزی آن قرار دارد. حمام های عمومی، بناهای عام المنفعه ای هستند که در زندگی انسانها نقش اساسی داشته و دارند.

آثار و شواهد برجای مانده از گذشتگان و نیز وجود فضا و مکانی برای شستشو در مجموعه‌ی تاریخی تخت جمشید، همگی دال بر ارزش بالای تطهیر در ایران باستان است؛ همچنین با ظهور اسلام و گسترش آن در شهرها و روستاها و قرارگرفتنِ اساس بسیاری از فرایض دینی بر تطهیر و تغسیل، حمام های عمومی و خصوصی در سراسر قلمرو اسلامی شکل گرفتند. امروزه بسیاری از این بناها به دست فراموشی سپرده شده و متروک گشته اند.

دوراهیِ تخریب و تغییر کاربری باعث از بین رفتن تعداد بسیاری از این بناها و تبدیل تعداد اندک و شاخصی از آنها به موزه و رستوران و چایخانه شده اند و ماهیّت اصلی خود را به عنوان حمام از دست داده اند.

تغییر کاربری حمام های سنّتی و تاریخی، هرچند به دوام و بقای فیزیکی می انجامد، امّا موجب از بین رفتن جنبه های غیرملموس و ارزشهای مردم شناسانه‌ی این مکان تاریخی  سنّتی می شود. در ادامه این بخش از مجله مستر بلیط اطلاعاتی چند در مورد حمام قلندر آباد در اختیار شما قرار می دهیم.

معرفی حمام قلندر آباد

حمام های تاریخی به خاطر نوع معماری و ایجاد روابط اجتماعی بین مردم در گذشته، از اهمیتی زیادی برخوردار هستند. با مطالعه در مورد آنها می توان به شرایط زمانه آنها پی برد.

با توجه به دقت معماران ایرانی در انتخاب محل مناسب به منظور ایجاد هر بنا و بهره گرفتن از دانش سازه ای و مصالح مناسب برای ساخت آن به یقین کاربری پیشین آن بهترین کاربری بنا بوده است؛ می دانیم که از حمام هاي قدیمی، آثار چندانی باقی نمانده است زیرا بنا به دلایل گوناگون و متعدد، حمام ها از آسیب پذیر ترین گونه هاي معماري به شمار می روند که همواره مورد تغییرات اساسی یا تخریب کامل قرار گرفته اند. به همین دلیل، اطلاعات و اسناد مکتوب درباره این گونه معماري اهمیتی دوچندان می یابند؛

حمام قلندر آباد در شهر قلندر آباد و در بافت تاریخی و قدیمی شهر قرار دارد و قدمت آن به دوران قاجار بر می گردد. این بنا از معماری خاصی بهره می برد و علاوه بر این در فرهنگ و رسوم مردم منطقه از جایگاه ویژه ای بر خودار است.

این حمام جزء حمام هایی است که در چندین سال اخیر نیز مورد استفاده قرار می گرفت و تا سال 1386 نیز کابرد داشته است. این حمام تاریخی به خاطر اهمیت ویژه ای که دارد در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری حمام

حمام های سنتی ایران از بخش های مختلفی تشکیل می شدند که هر یک از آنها در عملکرد بهتر حمام نقش موثری ایفا می کردند. فضاهاي یک گرمابه ایرانی را می توان چنین دسته بندي کرد:

1) فضاهاي اصلی حمام: شامل بینه (رختکن) و شاه نشین ها، گرمخانه و خلوت ها، خزینه (خزانه)، و چالحوض.

2) فضاهاي ورودي و ارتباطی: شامل سردر، هشتی، دالان، و می اندر.

3) فضاهاي خدماتی: شامل دهلیز، آبریزگاه ها، نوره کش خانه، بام حمام، و برف انداز.

4) فضاهاي تأسیساتی: شامل تون، انبار سوخت، گاورو، چاه و منبع، و گنداب.

برخی از حمام ها کلیه این بخش ها را داشتند و برخی دیگر بخشی از آنها را شامل می شدند. حمام قلندر آباد نیز قسمت هایی از این ها را دارا بود شامل بینه، گرمخانه، سردر و تون می شد. این قسمت ها همگی در کنار هم باعث بهتر شدن کارایی حمام شده بود به طوری که تا چندین سال پیش هنوز هم مورد استفاده قرار داشت.

راه های دسترسی به حمام قلندر آباد

هانطور که متوجه شدید این حمام در شهر قلندر آباد قرار دارد به همین خاطر اگر تصمیم گرفتید از این بنا دیدن کنید باید به این شهر که در  18 کیلومتری شهر فریمان قرار دارد سفر کنید. استفاده از هر وسیله نقلیه ای اعم از خودرو شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی برای سفر در این مسیر امکان پذیر است.

شرایط بازدید

برای بازدد از این محل نیازی به پرداخت هزینه وجود ندارد. این نیا به تازگی تبدیل به خانه فرهنگ و هنر شده است به همین خاطر به آسانی می توانید از آن دیدن کنید.