مه ولات یکی از شهرستان های استان خراسان رضوی به شمار می رود که از قدمت بالایی برخوردار است، به همین خاطر آثار تاریخی بسیاری در آن پیدا می شود. وجود این آثار تاریخی باعث شده است که این شهرستان مقصد مناسبی برای دوستداران تاریخ و سفر به آنجا برای این دسته از افراد از جذابی ویژه ای برخوردار باشد. این آثار تاریخی هر یک از دوره ای از تاریخ ایران به جای مانده اند و در انواع مختلف دسته بندی می شوند. سفری که با هدف دیدار آثار تاریخی برنامه ریزی می شود با نام گردشگری تاریخی شهرت پیدا کرده است. دیدار از آثار تاریخی می تواند ما را با فرهنگ و رسومی که در آن منطقه جاری بوده است آشنا کند. گاهی هنوز مردم این منطقه هنوز هم از همان رسم و رسوم پیروی می کنند، که این نوع گردشگری باعث آشنایی و نزدیکی به مردم آن خطه می شود. امروزه آثار باستانی، تاریخی و جاذبه های فرهنگی، عوامل مهمی در جذب گردشگری است، چرا که آثار باستانی و کهن هر جامعه ای معرف فرهنگ خاص همان کشور و دارای ویژگی ها و ارزش هایی درخور توجه همان مملکت و مرز و بوم است. این آثار دارای ارزش های معنوی بسیار زیاد برای آن قوم و جاذبه ای برای دیگران است و در نتیجه باعث جلب و جذب دیگران برای بازدید و شناخت آن جاذبه ها و آثار می شود. یکی از آثار تاریخی که در شهرستان مه ولات قرار دارد خانه اعتمادی مه ولات است.
معرفی خانه اعتمادی مه ولات
خانه های تاریخی اهمیت فرهنگی بسیاری در مقابل دیگر آثار تاریخی دارند، زیرا این آثار باعث می شوند که از نحوه زندگی و آداب و رسوم مردم عادی و عامه در گذشته آگاه شویم. البته اکثر خانه های تاریخی که در ایران وجود دارد مربوط به خانواده های متول است. به این خاطر که این خانه ها از معماری خاص و ویژه ای برخوردار هستند و استحکام بیشتری دارند. یکی از این نوع خانه ها در شهرستان مه ولات و روستای عبدل آباد قرار دارد و با نام خانه اعتمادی مشهور است. این خانه توسط رضا خان که از تجار بزرگ منطقه بوده در سال 1305 ساخته شده و معمار آن همان معمار مزار زیبای سید مرتضی کاشمر بوده است. این خانه از صاحب اصلی آن در سال 1356 خریداری شده است. گفته می شود این خانه در مدت دو سال توسط یک معمار و چهل کارگر ساخته شده است. با توجه به معماری زیبای آن در فهرست آثار ملی به شماره ۱۳۹۹۹ در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ به ثبت رسیده است. اگر به دانستن اطلاعات بیشتری در مورد این بنا علاقه مند هستید ادامه این مطلب در مجله مستر بلیط را از دست ندهید.
معماری خانه اعتمادی مه ولات
این خانه که در زمان قاجار ساخته شده است از سبک معماری خانه ها در آن زمان پیروی می کند و همانند بسیاری از همتایان خود ساخته شده است. پلان آن به صورت مستطیلی است و ابعادی برابر با 27 در 28 متر دارد و مساحت ساختمان آن حدود 700 متر است و آن را در مرکز حیاط ساخته اند و بنایی یک طبقه است. در ضلع های شرقی و غربی خانه دو انبار و دستشویی وجود دارد که در زیرزمین خانه قرار دارند. ساختمان چهارورودی دارد که بنابر گفته اهالی خانه هر یک از ورودی ها به فصل خاصی از سال تعلق داشته است و همین موضوع باعث می شد ساختمان به دو قسمت تابستان نشین و زمستان نشین تقسیم شود. ورودی اصلی خانه در ضلع جنوبی قرار دارد که دارای تزئینات بسیار زیبا و در نوع خود بی نظیر است. در دو طرف این ورودی دو پنجره کوچک وجود دیده می شود که نور را به سمت رواق داخلی هدایت می کند. همچنین پنجره ای در بالای ورودی قرار دارد که این امر را تسهیل می کند. تزئینات و آجر کاری های بالای ورودی به صورت تاجی جلب توجه می کند که از ویژگی های این ساختمان به شمار می رود. تزئینات با استفاده از آجرچینی و نیز کاشی کاری های به رنگ آبی و زرد و سبز و نیز سنگ های ساده انجام شده است. در قسمت های بالا و کناره های درب ورودی طومارهایی به صورت قرینه وجود دارد و درب ورودی ضلع شرقی خانه با ۵ پله افراد را به ایوان هدایت می کند.
سقف ایوان بر روی ستون هایی بی نظیر نگه داشته می شود. درب اصلی در این قسمت قرار دارد و دو درب دیگر در کناره های ایوان هستند. همچنین چهار درب که دارای ارتفاع ۴۰ سانتیمتری از زمین ساخته شده اند که امروزه به عنوان پنجره کاربرد دارند. در بالای ۷ ستون روی ایوان تزئیناتی با استفاده از کاشی آبی رنگ انجام داده اند. در سقف ایوان تیرهایی به ستون ها دوخته شده است که به گفته صاحب خانه برای استحکام ستون ها و بناست و این تیرها نقش مهاربند برای سقف را ایفا می کنند. ورودی قسمت شمالی از دیگر ورودی ها ساده تر است زیرا این ورودی ساکنان را به سمت حیاط پشتی خانه هدایت می کند. در این سمت به جزء درب اصلی، درب دیگری نیز وجود دارد که با چهار پله به داخل ذغال دان یا همان محل نگهداری چوب ها و از آن جا به آشپزخانه راه دارد. این درب برای رفت و آمد خدمتکاران بوده است. همچنین دو پنجره طولی نیز در این بخش از خانه مشاهده می شود البته چهار پنجره کوچک نیز دیده می شود که جدیدا آنها را اضافه کرده اند.
ورودی ضلع غربی مثل ضلع شرقی خانه است که با ۵ پله از حیاط به ایوانی می رسد و دو پنجره طولی نیز در این بخش وجود دارد. اما این ورودی به زیبایی ورودی شرقی نیست و دلیل آن به خاطر استفاده از این ورودی در زمستان است که ایوان عرض کمتری را دارد. این خانه در کل دارای سیزده اتاق دارد که ۸ اتاق در ضلع شرقی و ۵ اتاق در ضلع غربی قرار دارند. اتاق ها با توجه به ادازه آنها کاربری متفاوتی دارند و بزرگترین اتاق این خانه که به مهمان خانه معروف است ابعادی در حدود ۵۰ مترمربع دارد. تمامی اتاق ها در هر ضلع با هم در ارتباط دارند و به وسیله درب هایی از هم جدا می شوند و به ایوان ها راه دارند. از ویژگی های قابل توجه و منحصر به فرد در اتاق ها وجود سه بخاری بزرگ در اتاق ها قرار دارد که بین دو اتاق قرار گرفته و عملا شش اتاق را گرم می کنند. این بخاری ها که با سوخت چوب روشن می شدند امروزه دیگر کاربردی ندارد. حیاط خانه حدود 3200 متر مربع مساحت دارد و دور تا دور آن را دیوارهای گلی احاطه کرده اند. در ضلع شرقی آن به تازگی ساختمانی بنا کرده اند و در حیاط تعدادی درخت وجود دارد که برخی تازه کاشته شده اند و بعضی دیگر از گذشته به جای مانده اند. قبلا حوضی در جلوی ساختمان وجود داشت که آب جوی هایی که در حیاط جریان داشتند به داخل آن ریخته می شدند ولی امروزه دیگر به طور کامل تخریب شده است و اثری از آن وجود ندارد. در بنای اصلی ساختمان از ملات ساروج و خشت پخته و برای ساخت پنجره ها و درب ها از چوب و شیشه استفاده شده است و نمای خانه و تزئینات آن شامل آجرکاری می شود.
راه های دسترسی به خانه اعتمادی
این خانه در روستای عبدل آباد قرار دارد که در فاصله 6 کیلومتری از فیض آباد، مرکز شهرستان مه ولات واقع شده است. برای رفتن به روستا می توانید از وسایل نقلیه عمومی که از مرکز شهرستان به این سمت حرکت می کنند اتفاده کنید. اگر دوست دارید هم می توانید با خودرو شخصی به این روستا بروید که راحت تر و سریع تر هم هست.
بازدید از خانه اعتمادی مه ولات
برای دیدن این بنا بهتر است در طول روز اقدام کنید. در زمان این کار می توانید از طبیعت زیبای روستا نیز استفاده کنید و زمانی را فارغ از شلوغی شهر بگذرانید. اگر می خواهید به فیض آباد سفر کنید اتوبوس می تواند یکی از وسایل حمل و نقل مطمئن و کم هزینه باشد و خرید بلیط اتوبوس از طریق مستر بلیط به صورت آنلاین یکی از روش های سریع خرید است.
دیدگاهتان را بنویسید