یکی از جاذبه های گردشگری که امروزه در بین بسیاری از افراد طرفدار دارد، مسجد است. مسجد در قلب معماری اسلامی جای دارد و نمادی مناسب برای اعتقادات مربوط به آن است. مسلمانان این نقش نمادین را در همان مرحله آغازین دریافتند و همان بود که سبب ایجاد نشانه های بصری مناسبی شد. از دیدگاه هنرمندان و معماران مسلمان، جهان هستی آفریدۀ خداوند منان و مسجد آفریدۀ بشر و تمثیلی از حیات و هستی است. شباهت انسان، جهان و معماری رازی است که حکما و معماران مسلمان توانسته اند تا حدودی پرده از آن بردارند. آنان از طریق دل خود به عالم هستی نقاب زده اند و سپس براساس طرح الهی، به آفرینش جهان معنوی کوچکتری در دل آن دست یافته و مسجد را ساخته اند. اصلی ترین کارکرد مسجد عبادت است ولی به حکم ضرورت، مسجد ایفاگر نقش های گوناگون در مقاطع زمانی مختلف بوده است. مسجد در طول زمان نه تنها جایگاه اصلی اجتماع مؤمنان برای برگزاری مراسم عبادی، بلکه کانون معارف و احکام اسلامی، مرکز جهاد تبلیغاتی و ارشادی، قرارگاه سیاسی و ادارۀ دولت نیز بوده است. مساجدی که از گذشته به جای مانده اند، امروزه نیز علاوه بر اینکه هنوز کاربری خود را به عنوان محل عبادت حفظ کرده اند، به عنوان جاذبه ای گردشگری نیز شناخته می شوند و یکی از آنها مسجد جامع قدیم دوحصاران نام دارد.
معرفی مسجد جامع قدیم دوحصاران
شهرستان سرایان یکی از شهرستان های استان خراسان جنوبی به حساب می آید که از قدمتی بالا برخوردار است. این شهرستان در حاشیه کویر لوت و مرکزی و در دستی هموار و در دامنه جنوب غربی رشته کوه زابری معروف به شتران قرار دارد و دارای طول جغرافیایی 31 دقیقه و 58 درجه و 39 دقیقه و 5 ثانیه و عرض جغرافیایی 51 دقیقه و 33 درجه و 34 دقیقه و 15 ثانیه عرض شمالی است. سرایان از شمال و شمال غربی به شهرستان فردوس و بخش کاخک شهرستان گناباد، از غرب به بخش دیهوک شهرستان طبس، از شرق و جنوب شرقی به بخش آرین شهر شهرستان قائنات و از جنوب و جنوب شرقی به شهرستان خوسف و شهرستان بیرجند محدود می شود. این شهرستان دارای جاذبه های گردشگری متعددی است که یکی از آنها مسجد جامع قدیم دوحصاران به شمار می رود. این مسجد در بافت تاریخی روستا واقع شده و از زمان قاجار در این روستا بر جای مانده است. براساس کتیبه موجود در شبستان مسجد، این بنا توسط شخصی به نام کربلایی حسن خان ساخته و سال 1232 به همت دخترش تعمیر شده است. این بنا، براساس قدمتی که دارد در لیست آثار تاریخی ایران جای گرفته است.
معماری بنای مسجد جامع
این بنا از بخش های مختلفی مثل سردر ورودی، صحن، ایوان ها و شبستان تشکیل شده است. ورودی مسجد در ضلع شمال غرب بنا قرار گرفته است و طاقی جناغی دارد که پوشش آن به کمک تویزه اجرا شده است و پس از آن صحن مسجد دیده می شود. در ضلع جنوب غرب صحن یعنی جهت قبله ایوان اصلی وجود دارد، که 8/7 متر ارتفاع، 5/4 متر عرض و 8/5 متر عمق دارد و به صورت طاق جناغی و با آجر ساخته شده است. سقف ایوان با دو تویزه و پوشش گنبدی حد فاصل آن ها پوشیده شده است. در انتهای ایوان محراب بنا با تزئینات مختلف گچ بری قابل مشاهده است. در مقابل این ایوان یعنی در ضلع شمال شرق صحن، ایوان کوچک تری قرار دارد. این ایوان که با خشت بنا شده نیز طاقی جناغی دارد. ارتفاع این ایوان 7.5 متر، عرض آن 6.4 متر و عمق آن 8.2 متر است. در ضلع شمال غرب صحن، شبستان بنا قرار دارد که از یک ستون چهارضلعی در مرکز و چهارگنبد چهارترک تشکیل شده است. لازم به ذکر است که در محل ورودی مسجد فضاهای دیگری مانند آب انبار و حمام نیز وجود دارد و یک مجموعه کامل محسوب می شود ولی بخش های زیادی از آن تخریب شده است.
راه های دسترسی به مسجد جامع
برای اینکه از این بنا دیدن کنید باید خود را به شهرستان سرایان برسانید و پس از آن به سمت روستا حرکت کنید. برای رفتن به سرایان بهترین روش خرید بلیط اتوبوس سرایان از مستر بلیط به صورت آنلاین است.
بازدید از مسجد جامع قدیم دوحصاران
برای دیدار از این مسجد شرایط خاصی وجود ندارد و می توانید هر زمان که تمایل داشتید به این محل بروید و پس از دیدار از مسجد از دیگر بخش های روستا دیدن کنید. پیشنهاد مجله مستر بلیط به شما این است که در صورت سفر به این منطقه این روستا و مسجد آن را فراموش نکنید.
دیدگاهتان را بنویسید