تپه چغاگاوانه

اسلام آباد غرب یکی از شهرستان های استان کرمانشاه به شمار می رود که بنابر آثار باستانی و شواهدی که در آن پیدا کرده اند، این شهرستان همیشه دارای ساکنانی دائمی بوده است. این شهرستان دارای آب و هوای مناسبی برای سفرهای بهاره و تابستانی محسوب می شود زیرا در این فصل دمای هوا نسبت به بسیاری از دیگر شهرهای ایران پائین تر است. علاوه بر این آثار تاریخی متنوعی در آن وجود دارد که متعلق به ادوار تاریخی گوناگون هستند و هر یک رمز و رازی از یک دوره تاریخی را در خود نهفته دارند. اسلام آباد غرب به پایتخت جنگل های بلوط شهرت دارد و از اطراف با شهرستان هایی مثل جوانرود، کرمانشاه، سیروان، دالاهو و گیلان غرب همسایه است. بر اساس پژوهش هایی که در این ششهرستان انجام گرفته، مشخص شده، که این شهرستان از دوران پارینه سنگی همیشه دارای ساکنانی بوده است. در این بخش از مجله مستر بلیط در مورد یکی از آثار باستانی این شهرستان اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهیم. این اثر که تپه چغاگاوانه نام دارد تاریخی بسیار قدیمی دارد و از شاهدان پیشینه غنی این شهرستان به شمار می رود. اگر تصمیم دارید زمانی به این شهرستان سفری داشته باشید پس این بخش را به هیچ عنوان از دست ندهید.

معرفی تپه چغاگاوانه

آثار تاریخی انواع مختلفی دارند که هر یک از آنها بنا بر نوعی که دارند ما را با گوشه ای از سرزمینی که در آن قرار گرفته اند آشنا می کنند. یکی از انواع آثار تاریخی که می توان آن ها را قدیمی ترین نوع ها نامید تپه های باستانی هستند. این تپه ها که زمانی شهر، روستا یا مجموعه ای بوده اند در گذر زمان و بر اثر حادثه ای طبیعی یا بلایای انسانی خراب شده اند و با گذشت زمان به تلی از خاک تبدیل شده اند. یکی از این تپه ها در شهر اسلام آباد غرب دارد و با نام تپه چغاگاوانه شهرت دارد. این تپه تاریخی 9 هزار ساله را به دوش می کشد و یکی از قدیمی ترین سکونت گاه های انسانی در ایران و جهان به شمار می رود. با تحقیقاتی که در این تپه صورت گرفته، لایه های مختلف از اعصار مختلف پیدا شده که حتی تا پس از اسلام نیز ادامه داشته است. یکی از جذابیت های تپه قرار گیری آن در مرکز شهر است که نشان از زندگی همیشگی در این شهر دارد. به خاطر ارزش تاریخی که این اثر باستانی دارد در لیست آثار ملی ایران جای گرفته است.

ساختار تپه چغاگاوانه

همانطور که قبلا اشاره شد این تپه در مرکز شهر اسلام آباد غرب قرار دارد و ارتفاعی حدوداً  25 متر دارد. در گذشته این تپه بزرگ تر از اندازه کنونی بود که بخش اعظمی از آن بر اثر خانه سازی و خیابان کشی از بین رفته است. در حال این تپه مساحتی حدود 10 هزار متر مربع دارد و بر اثر کاوش هایی که در آن انجام گرفته است خانه های مربوط به دوره های متفاوت در آن پیدا کرده اند.

آثار  و ساختمان های مکشوفه در تپه

در اولین تحقیقاتی که در سال 1346 در این تپه انجام شد آثار مختلفی مانند ۵۶ لوح گلی سالم و ۲۸ لوح گلی شکسته‌ منقوش به خط میخی دوره بابل قدیم کشف شد، که این لوح های گلی بسیار قدیمی تر از دوره هخامنشی، منشور کوروش هستند. از دیگر آثاری که در این محل پیدا شده است می توان مجسمه‌ حیوانی شبیه به گرگ، مجسمه‌ سفالی، پیکان مفرغی، آویز طلا، مهر استوانه‌ای با متنی به خط میخی بابلی را نام برد. در مهر استوانه‌ای که متعلق به هزاره‌ دوم پیش از میلاد است، چهره‌ زنی با لباسی چین‌دار و بلند حک شده  که مقابل یکی از خدایان ایستاده است و کلاهی مدور بر سر دارد. باستان شناسان متن نوشته شده بر روی لوح را چنین ترجمه کرده اند، «سامی توم دختر تالری خدمتگزار خدای اداد». یکی دیگر از آثاری که در این مکان پیدا شده است تیغه ای مفرغی است که با خط میخی بر روی آن کاخ دای نوشته شده است که نشان می دهد کاخی که در این محل وجود داشته، متعلق به فردی به نام دای بوده است. علاوه بر اشیا و لوح هایی که در این محوطه پیدا کردند، بقایای ساختمان هایی نیز در این مکان پیدا شده است که شامل مجموعه‌ای از اتاق‌ها است که احتمالاً بخش شرقی آن محل سکونت حاکم و بخش غربی آن به عنوان مرکزی برای کارهای اداری و صنعتی به کار برده می شد.

در داخل برخی از اتاق‌ها، کوره ‌های سفالگری شناسایی شد. همچنین در داخل یکی از اتاق‌ها تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی به دست آمد. برخی از این لوح‌ها خام و برخی دیگر حرارت دیده بودند. در پای دیوار شمالی این اتاق، سه اجاق در یک ردیف قرار داشت. احتمالاً این اجاق‌ها برای پختن لوح‌ها ساخته شده بودند. در کاوشهای انجام شده در تپه دو طبقه مختلف را پیدا کرده اند که حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال با هم اختلاف زمانی دارند. در ساخت هر دو طبقه از خشت خام استفاده شده ‌است و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاق‌ها و پلکان ها استفاده کرده‌اند. اتاق های طبقه اول به طبقه پائینی وابسته بود. ظاهراً ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاق های طبقه بالا استفاده کرده‌اند. از نظر اصول فنی ساختمان، طبقه دوم پیشرفته تر از طبقه اول است. ساختمان با ۴۵ درجه انحراف در جهت شمالی – جنوبی کشیده شده، دیوار های آن‌ها دارای روکشی از گچ  است ولی در طبقه دوم در برخی از دیوار ها به جای گچ، رنگ قرمز را با ترکیبی از گل اّخرا به کار برده اند. در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با پنج دوازه ورودی دیده می شود، اما در اتاق های طبقه اول یک درگاه بیشتر وجود ندارد.

با خرید بلیط اتوبوس اسلام آباد غرب از مستر بلیط به صورت آنلاین می توانید به این شهر سفری داشته باشید.

بررسی های انجام شده در تپه

در این تپه بررسی های مختلفی انجام شده است که از هر کدام در دوره ای خاص بوده است. در سال ۱۹۳۶ م، اریش فریدریش اشمیت طی بررسی غرب ایران عکس هوایی از این محوطه تاریخی تهیه کرد. پس از آن در سال ۱۳۴۶ خورشیدی گروهی از مرکز باستان‌شناسی ایران مامور انجام گمانه زنی این تپه شدند. که نتیجه این گمانه زنی کشف آثاری از دوره مس و سنگ تا عصر آهن بود. بار دیگر در سال ۱۳۴۹ خورشیدی هیأتی به سرپرستی محمود کردوانی اقدام به تحقیقاتی در این محوطه نمود. با انجام این کاوش‌ها، مجموعه بنایی از عصر آهن II (حدود ۹۰۰ – ۸۰۰ ق. م) شناسایی و پیدا شد. به تازگی این مجموعه چهار هزار ساله توسط کامیار عبدی مورد بازنگری و مطالعه قرار گرفته و نتایج آن را به همراه ترجمه لوح های کشف شده توسط گری بکمن، متخصص زبان‌های باستانی منتشر کرده ‌است.

راه های دسترسی به تپه

راه دسترسی به این ساختمان چندان سخت نیست و شما می توانید به راحتی به این تپه بروید. در قسمت های قبلی به این موضوع اشاره شد که این بنا در مرکز شهر اسلام آباد غرب قرار دارد به همین خاطر  می توانید با کلیه وسایل حمل و نقل عمومی درون شهری به این قسمت از شهر بروید و از این تپه دیدار به عمل آورید.

بازدید از تپه چغاگاوانه

دیدن این تپه رایگان است و بدون پرداخت هزینه ای می توانید برای دیدن آن بروید. بهتر است کفش مناسب به پا داشته باشید تا در هنگام بالا رفتن از تپه دچار مشکلی نشوید. زمانی که برای این بازدید نیازی دارید حدود یک تا دو ساعت است، همچین می توانید در شهر هم به گردش بپردازید و از فضای شهر نیز دیدن کنید.