شهر دهدشت در جنوب غربی استان کهگیلویه و بویراحمد و به عنوان مرکز شهرستان کهگیلویه فعلی و در بخش گرمسیری استان واقع شده است. دهدشت یکی از شهر های مهم دوره‌ی صفویه و قاجاریه در جنوب غربی ایران بود که در برخی متون تاریخی از آن به عنوان حاکم نشین کهگیلویه یاد نموده اند. بافت تاریخی این شهر در بخش شرق و جنوب شرقی شهر قرار دارد. بر اساس متون تاریخی، این شهر، به عنوان مرکز بلاد شاپور، از توابع کوره ارجان حداقل از عصر سلجوقی تا پایان دورة صفوی به شمار می رفت. در عصر صفوی تا قاجاریه این شهر به عنوان مرکزی برای داد و ستد منطقه ای و همچنین شهری واسطه ای میان بنادر جنوب و پایتخت دولت های یاد شده یعنی اصفهان و تهران ایفای نقش می کرد. براساس متون تاریخی معاصر، دهدشت در حمله طوایف چهار بنیچه ویران و تقریباً خالی از سکنه شد و اهالی این شهر بنا به موقعیّت تجاری خود در اقصی نقاط بنادر جنوبی ایران با نام دهدشتی پراکنده شدند. در سال 1330 شهر جدید دهدشت در کنار بافت تاریخی آن بنا و مراکز مختلفی در این شهر احداث شد. از آنجایی که این شهر دارای تاریخ غنی است، آثار مختلفی مربوط به دوره های تاریخی متفاوت در این شهر دیده می شود. یکی از این آثار تاریخی یعنی کاروانسرای بلاد شاپور ، موضوع این بخش از مجله مستر بلیط، است. پس اگر احساس می کنید به مباحث این چنینی علاقه مند هستید ادامه این مطلب را از دست ندهید.
معرفی کاروانسرای بلاد شاپور
دلیل ساخت کاروانسراها، ایجاد بناهایی جهت رفاه مسافران بود. یکی از مهم ترین و با ارزش ترین یادگارهای معماری ایران کاروانسرا است که موجودیت آن از ایران باستان آغاز شد و طی قرون متمادی به دلایل مختلفی چون نظامی، تجاری و مذهبی توسعه و تکامل یافت. کشور ایران به دلیل قرار گرفتن در شاهراه تجارتی شرقی – غربی یعنی از چین تا دریای مدیترانه و وسعت خاک از دیرباز در ایجاد و ساخت راه های نظامی، تجارتی و ساختمان های وابسته به آن نقش بارزی ایفا می کرد. سالانه تعداد زیادی از مسافران به این سرزمین سفر می کردند، همین موضوع باعث شد که تعداد زیادی سازه با نام کاروانسرا در ایران احداث شود که کارشان خدمت رسانی به مسافران بود و بخش های متعدد و متفاوتی داشتند. ساخت و ساز کاروانسرا در دوران اسلامی بخش مهمی از معماری ایران را شامل می شد و در این دوران کاروانسراهای متعدد با سبک و ویژگی های متفاوتی در شهرها، جاده های کوهستانی و حاشیه کویر احداث گردید. یکی از این کاروانسرا ها که در دوران صفوی ساخته شد، کاروانسرای بلاد شاپور است. این کاروانسرا در شهر دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه، استان کهگیلویه بویر احمد قرار دارد و از معماری خاص و زیبایی برخوردار است. این کاروانسرا یکی از صدها کاروانسرایی است که در دوران صفویه ساخته شده اند. این دوران، حکومت صفویه، اوج هنر معماری کاروانسرا ها در ایران به شمار می آید. این کاروانسرا در ضلع غربی شهر و در کنار حمام کهیار، امامزاده ابراهیم و امامزاده جابر قرار دارد. این سازه بخاطر اهمیت و ارزشی که در این شهر دارد در سال 1379 به لیست آثار ملی ایران اضافه شد.
معماری کاروانسرای بلاد شاپور
معماری کاروانسرا ها بر اساس اقلیم سرزمینی که در آن قرار داشتند طراحی می شد. انواع مختلف کاروانسرا شامل کاروانسرای کاملا پوشیده، کاروانسراهای کرانه پست خلیج فارس و کاروانسرای حیاط دار می شود. این کاروانسرا از نوع آخر یعنی حیاط دار است، که حیاط در قسمت مرکزی آن قرار دارد و دیگر بخش ها در اطراف آن چیده شده اند. پلان آن به صورت یک ساختمان چهار گوش است و مساحتی برابر با 1600 متر مربع دارد و حجره ها و اتاق ها، که تعداد آنها مجموعا 37 عدد می شود، به همراه 30 عدد ایوان دور تا دور قرار دارند. برای ساخت آن از مصالحی مانند سنگ، ملاط و آجر استفاده کرده اند، که از جمله مصالحی هستند که در این محل یافت می شود و اکثر سازه های منطقه نیز با این مصالح ساخته شده اند. علاوه بر این در نزدیکی این بنا، بازار، میدان بزرگی در ضلع غربی و اصطبل در ضلع شرقی قرار دارد که از دیگر عناصر تشکیل دهنده آن هستند.
برخی از حجره به یکدیگر راه دارند و می توان در بین آنها رفت و آمد کرد. حجره‌ها با طاق‌های جناغی پوشش داده شده اند و همگی یک ایوان کوچک در جلوی خود دارند، این طاق های جناغی تنها تزئینات این کاروانسرا به شمار می آیند. در داخل ایوان ها طاقچه هایی برای گذاشتن اشیاء و نیز دودکش تعبیه شده است. کف حیاط با سنگ های لاشه ای بزرگ سنگ فرش شده است و سطح آن را اندکی پایین تر از کف حجره ها ساخته اند. در حیاط چاه آبی به چشم می خورد که مطمئنا برای تامین آب مورد نیاز کاروانیان بوده است. برای دسترسی به پشت بام راه پله مارپیچ و باریکی در ضلع شمالی آن قرار دارد.
هر زمانی که قصد سفر ارزان قیمت و به صرفه به دهدشت را داشتید می توانید از مستر بلیط برای خرید بلیط اتوبوس دهدشت استفاده کنید و خریدی امن، سریع و آسان را برای خود و همراهانتان به ارمغان بیاورید.
راه های دسترسی به کاروانسرا
همانطور که قبلا گفتیم این سازه در بافت تاریخی شهر دهدشت قرار دارد، پس اگر قصد دیدن این بنا را دارید باید به این مکان سفری داشته باشید. از آنجایی که این اثر در حاشیه شهر دهدشت قرار گرفته است به آسانی و با کلیه وسایل حمل و نقل عمومی و یا خودرو شخصی می توانید به این قسمت از شهر بروید.
بازدید از کاروانسرا بلاد شاپور
برای دیدن این بنا نیازی نیست هزینه ای پرداخت شود و تماشای آن رایگان است. مدت زمانی که باید برای تماشای کامل این اثر تاریخی صرف کنید، 1 تا 1.5 ساعت است. ضمن بازدید از این بنا می توانید از آثار تاریخی دیگر این شهر، که در نزدیکی این بنا قرار دارند، هم دیدن کنید. بهترین زمان سفر به کهگیلویه فصول خنک سال است زیرا این منطقه آب و هوائی گرم دارد. سفر به این شهر با وجود آثار تاریخی متعدد و رنگارنگی که دارد می تواند بسیار لذت بخش و سرگرم کننده باشد. پس حتما در سفرهایتان این منطقه را جزء گزینه ها و مقاصد برای سفرتان قرار دهید.
دیدگاهتان را بنویسید