میدان امیر چخماق؛ تاریخچه+راه های دسترسی

اگر از افرادی هستید که به دیدن شهرهای کویری علاقه دارید بهتر است یزد را برای مسافرت خود در تعطیلات انتخاب نمایید چرا که جاذبه های تاریخی بی نظیری را هم در خود جای داده و هنگام آشنا شدن با این بناها متوجه قدمت تاریخی این شهر خواهید شد. یکی از میدان هایی که در یزد واقع شده امیر چخماق نام دارد که در زمان تیموریان بنای آن را نهاده اند. تکیه، مسجد، بازار، آب انبار همگی در مجموعه میدان امیر چخماق قرار دارند.

از همان اوایل که مشغول به ساخت این مجموعه شدند آن را به عنوان یکی از اصلی ترین میدان های یزد به شمار آوردند و در هنگام مراسمات در آن جا جمع می شدند و بعد از انقلاب اسلامی هم به جایی برای تجمعات مردمی در راهپیمایی ها، تشیع شهدا، تظاهرات، تشیع علما و … تبدیل شده است، به همین علت این سازه را به عنوان یکی از میدان های حماسه ای یزدی ها می شناسند.

میدان امیرچخماق و بناهایی که در این مجموعه قرار گرفته اند از معروف ترین بناهای تاریخی و گردشگری یزد به شمار می روند. هنگام مسافرت به هر شهری باید اطلاعاتی را در مورد جاذبه های گردشگری و تاریخی آن منطقه به دست آورید، با مراجعه به مجله مستر بلیط می توانید آن چه را در هنگام سفر احتیاج دارید مطالعه نمایید.

تاریخچه میدان امیر چخماق

میدان امیر چخماق یا میر چخماق در زمان حکومت تیموریان یعنی در قرن هشتم هجری ساخته شده است میر چخماق که یکی از سرداران شاهرخ تیموری بود بعد از اینکه مقام حاکمیت را از آن خود کرد با همکاری ستی فاطمه خاتون همسر خود این مجموعه را برای توسعه شهر یزد احداث نمود. بناهایی که در مجموعه امیر چخماق قرار داشت شامل: میدان، تکیه، حمام عمومی، کاروانسراها، خانقاه، چاه آب سرد، آب انبار، بازار و … می شود که همگی آن ها را در کنار بنای مذکور احداث نمودند؛ بنابراین به علت ارزشمند بودن بناهای تاریخی این مجموعه در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفتند.

یکی از نماد های یزد همین میدان می باشد که در ادامه خیابان سلمان فارسی واقع شده است و مسیر دسترسی به آن از طریق ماشین امکان پذیر است اما امروزه در حال تلاش هستند که این مجموعه بی نظیر را به پیاده رو تبدیل نمایند. در چند سال گذشته نمای این میدان را با مجسمه های مسی و حوض بسیار با شکوه جذاب کرده اند.

در زمان حکومت صفویان میدان امیر چخماق را با همین نام می شناختند، سپس در زمان حکومت شاه عباس بازسازی و تغییراتی را بر روی این مجموعه تاریخی انجام دادند که یکی از این تغییرات ساختن چهارسوقی بر روی کاروانسرا بود، در قرن سیزدهم هجری میدان جلوی مسجد و سردر بازار را به حسینیه تبدیل نمودند، اما کاربری آن به عنوان جایی برای عزاداری نبود زیرا در آن زمان هنوز استفاده از این اماکن رواج نداشت و ساخت آن ها از زمان حکومت صفویان به بعد رواج پیدا کرد. زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار فردی به اسم حاج حسین عطار قسمتی را به شبستان مسجد اضافه نمود و بخش های دیگری از مسجد را مرمت کرد.

تا قبل از اینکه پادشاهان پهلوی بر روی کار آیند میدان امیر چخماق به جایی برای آرامگاه مردگان تبدیل شده بود و بعضی از افراد جامعه به دلیل ساخت حسینیه اقوام خود را در آن جا دفن می کردند. بعد از اینکه زمان حکومت پهلوی ها فرا رسید از همان ابتدای حکومت خود قبرستان را تخریب کردند و میدان حالت اولیه خود را به دست آورد. در این زمان تغییرات زیادی را در میدان ایجاد کردند که بیشتر آن ها به زمان حکومت رضا شاه مربوط می شود.

خیابان کشی هایی را که در اطراف این بنا انجام دادند باعث شد کناره های آن را ویران کنند، در نتیجه این کارها باعث کوچی شدن بنا شدند و میدان مقابل حسینه و امیر چخماق و مسجد آن با هم ادغام شدند. در طی گذر زمان بعد از تحولاتی که گذراند قسمت بدنه جنوب شرقی که تنها باقی مانده از میدان بود به بدنه اصلی تکیه آن تبدیل شد.

نقشه میدان امیر چخماق

در گوشه ای از میدان امیر چخماق درخت نخلی را مشاهده می کنید که از زمان حاکمیت صفویان آن را در این محل کاشته اند و از آن برای مراسمات محرم بهره می برند. این نخل را به اسم نخل حیدری می شناسند. بعضی از مورخان آن را قدیمی ترین نخل در کل جهان می دانند، بلندی آن به حدود 8 متر می رسد و اضلاع آن 8 در 8 می باشد، آن را با ترکیبی از چوب های تراشیده و گره های چینی مانند درخت سرو ساخته اند. مسجد امیر چخماق یکی از بناهایی است که در این مجموعه واقع شده و آن را در سال 841 هجری احداث نموده اند.

این مسجد زیبایی بی نظیری را ازان خود کرده به نحوی که بعد از مسجد جامع یزد می توان گفت دومین مسجد مهم این شهر به شمار می رود. گنبد این بنای تاریخی را با کاشی های سبز رنگ پوشش داده اند و در اطراف آن می توان کتیبه هایی را با خط کوفی مشاهده نمود. از دیگر بناهایی که در این مجموعه قرار دارد آب انبار امیر چخماق می باشد که بیشینه آن به زمان حکومت صفویان باز می گردد و آن را در کنار بازارچه حاجی قنبر ساخته اند و در سال 1385 به ثبت آثار ملی رسیده است. در گذشته های دور سه آب انبار را در این میدان ساخته اند اما امروزه فقط دو تای آن باقی مانده که برای ذخیره آب از آن استفاده می کنند.

تکیه امیر چخماق از دیگر آثار باستانی موجود در این مجموعه است، این بنا را در شرق میدان بنا نهاده اند. تکیه به محلی می گویند که غرفه های بزرگی را دارد و مردم در هنگام مراسم های عزا داری در آن ها جمع می شوند. سال ساخت این تکیه به قرن سیزدهم باز می گردد. بازار حاجی قنبر از دیگر سازه هایی است که در مجموعه میدان امیر چخماق قرار دارد، در زمان حکومت پادشاهان پهلوی با ساختن خیابان شاه باعث شدند که بازار حاجی قنبر به دو قسمت تقسیم شود و بعضی از قسمت های آن به ویرانه ای تبدیل شد.

با ورود به این بازار با پارچه فروشی، طلا فروشی، فرش و شیرینی فروشی های آن رو به رو خواهید شد همچنین متوجه رونق قسمت شمالی آن نسب به دیگر بخش ها خواهید شد. معماری میدان امیر چخماق را شخصی به نام استاد محمد علی فلاحتی مرویست بر عهده داشته که متاسفانه هیچ نامی از وی بر روی این بنا به چشم نمی خورد. زمانی که تصمیم می گیرید به شهر یزد بروید می توانید از وسیله نقلیه های مختلفی استفاده نمایید اما اگر از کسانی هستید که به سفرهای هوایی علاقه دارید می توانید از طریق سایت مستر بلیط اقدام به خرید بلیط هواپیما یزد نمایید و راهی سفری بی نظیر شوید.

شرایط بازدید از میدان امیر چخماق

با توجه به مطالبی که در مورد این بنای تاریخی گفتیم می توانید هنگام مسافرت به یزد در همه ی روزها و در تمامی 24 ساعت به دیدن این اثر باستانی بروید و نهایت لذت از بازدید از این مجموعه را ببرید. هنگام ورود به این میدان نیازی نیست که هیچ گونه وجهی را پرداخت نمایید و به راحتی می توانید به مکان های مختلف موجود در این میدان بروید، البته ناگفته نماند برای ورود به تکیه امیر چخماق باید هزینه ای را هم پرداخت نمایید، این مبلغ برای گردشگران خارجی متفاوت می باشد.

آدرس و راه های دسترسی

 هنگام رفتن به این مجموعه تاریخی باید از ماشین های شخصی یا تاکسی استفاده نمایید چرا که ایستگاه مترو در نزدیک میدان امیر چخماق موجود نمی باشد بنابراین با استفاده از تاکسی های دربستی می توانید هر کجا از شهر باشید خود را به این مکان برسانید.