آیا تاکنون از سردر عالی قاپو قزوین بازدید کرده اید؟ قزوین یکی از استان های کهن ایران است که آثار تاریخی زیبا و با اصالتی را در قلب خود نگه می دارد، آثاری که نظر هر بازدیدکننده ای را به خود جلب می کند. دیرینگی برخی از آنها موجب شده تقریبا ویران شوند، البته تعدادی دیگر در دست مرمت هستند.
یکی از زیباترین آثار کهن این شهر، سردر عالی قاپو نام دارد که طراحی و تزیینات به کار برده شده در آن بسیار چشم نواز است. بی شک با شنیدن نام این سردر اولین چیزی که به ذهنتان می آید، بنای میدان نقش جهان اصفهان است.
زمانی که شاه طهماسب، قزوین را به عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد، دستور ساخت عمارت ها و ساختمان های زیادی را داد که باغ صفوی یکی از آنها بود. این باغ دارای هفت در بود که سردر عالی قاپو یکی از آنها بشمار می رفت.
گذر زمان باعث شده همه آن سردرها به جز سردر عالی قاپو تخریب شوند. این سردر حوالی خیابان سپه، اولین خیابان احداث شده در ایران، واقع شده است. چنانچه تصمیم دارید از سردر عالی قاپو در قزوین بازدید نمایید، توصیه می کنیم با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات کامل تری در خصوص آن بدست آورید.
تاریخچه سردر عالی قاپو قزوین
دیرینگی سردر عالی قاپو به سال 923 هجری شمسی و دوران حکومت شاه طهماسب بر می گردد. در دوران حکومت شاه عباس اول اصلاحاتی در باغ صفوی صورت گرفت که منجر به شکل گیری آن به حالت کنونی شد.
این در که جز هفت در باغ به شمار می رفت به سمت خیابان شهدای قزوین (خیابان سپه قدیم) و میدان شاه بود. زمان حکومت ناصر الدین شاه قاجار، این بنا دستخوش مرمت و نوسازی قرار گرفت و موجب گردید به رشد و تکامل برسد.
هنگام روی کار آمدن حکومت رضا شاه این مکان برای استقرار نیروی پلیس به خدمت گرفته شد و به خط عبدالعلی پزشکیان، نخست عبارت «نظمیه» و پس از آن «شهربانی» در کتیبه بالای سردر، نوشته شد. در زمان حکومت محمدرضا شاه بخش اضافی بالای سردر را برداشتند.
به منظور زیباسازی این سردر از تزیینات و گچ بری های خاص مانند ترنجی استفاده شده که در قسمت فوقانی سردر قرار گرفته است. سردر عالی قاپو قزوین از حیث اهمیت تاریخی که داشته در سال 1313 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
بلندای سردر عالی قاپو به 17 متر می رسد و سنگ نبشته ای که به خط ثلث و کاشی معرق مزین شده، در قسمت پیشانی آن دیده می شود. خط روی سنگ نبشته، متعلق به علی رضا عباسی خوشنویس نامدار عصر صفویه است.
در بخش فوقانی این کتیبه یک پنجره مشبک وجود دارد که با کاشی های زیبا تزیین شده است. دو سوی سردر عالی قاپو، چند گوشواره با ارتفاع تقریبا زیاد قرار گرفته که متصل کننده این سازه با دیگر ساختمان های مجاور هستند. یک هشتی به ایوان اتصال دارد که در دو سمت آن دو اتاق به عنوان اتاق نگهبانی وجود دارد.
در همین هشتی راه پله ای تعبیه شده که، شما را به طبقه بالاتر که محلی برای نقاره زنان بود، می رساند. در ضلع غربی آن 3 اتاق کنار هم قرار گرفته اند که بنابر یافته ها، محلی برای نگهبانان و محافظان بوده، و با روی کار آمدن حکومت قاجاری به قرائت خانه و چای خانه تغییر کردند.
در قسمتی از این سردر مثل ازاره ها از کاشی های بسیار زیبا و چشمگیر استفاده شده و در بخشی دیگر از گچ بری برای زیبا سازی کمک گرفته اند. دو پنجره موجود در این سردر یکی به سمت خیابان شهدا (خیابان سپه) و دومی به سمت حیاط شهربانی دید دارد.
در واقع این سردر، مهمترین راه ورودی به دولتخانه در زمان حکومت صفویان بود. در اطراف آن ایوان های بلند ورودی با انحنا تیزه دار و سه رج نمای طاق دار در دو سوی آن دیده می شود. در دو طبقه این بنا، گوشواره هایی وجود دارد که با ستون نماهای آجری تزیین شده و هشتی که با درگاه ارتباط دارد، از یک فرم هشت ضلعی برخوردار است.
در زمان مشروطه، یک رختشویخانه در ضلع شرقی بنا وجود داشت که در سال 1320 مدرسه ای تحت عنوان «امید» در محل آن احداث شد و جز نخستین مدارس پیش رفته کشور محسوب می شد.
در حال حاضر این بنا تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی قرار دارد تا دولتخانه صفوی آن ترمیم و مرمت گردد. در سال 1391 مرمت قسمت هایی مانند: کف فرش هشتی، رنگ برداری و رنگ آمیزی درهای ورودی، ترمیم آجرهای مستعمل و تخریب شده، بندکشی توخالی هشتی و تعبیه درب های چوبی در دست کار قرار گرفت.
شرایط بازدید
برای بازدید از سردر عالی قاپو در استان قزوین وسایل نقلیه مختلفی در دسترس است. می توانید با مراجعه به یکی از وب سایت های قابل اعتماد مثل مستر بلیط، بلیط مقصد خود را قبل از شروع سفر رزرو و خریداری نمایید. چنانچه بلیط را به صورت آنلاین سفارش دهید، مزایایی همچون تخفیف شامل حالتان می شود، حتی ممکن است که با تورهای تفریحی نیز مواجه شوید.
از آنجایی که قزوین در دامنه کوه های البرز واقع شده، در فصل گرم دارای شرایط جوی مطلوب و دلپذیری است، بنابراین توصیه می کنیم که در اواخر فصل بهار که کل باغ شاه طهماسب از زیبایی وصف ناپذیری برخوردار می شود، به آن سفر کنید و این سردر و دیگر قسمت های باغ را ببینید.
مدت زمان بازدید از این جاذبه کمتر از یک ساعت خواهد بود. انتخاب نوع وسیله نقلیه در سفر به خود شما بستگی دارد، اگر برای رسیدن به مقصد عجله دارید و می خواهید در کوتاه ترین زمان ممکن خود را به آنجا برسانید، یک بلیط هواپیما خریداری نمایید و در صورتی که قصد دارید در هزینه ها صرفه جویی کنید و یا از مسیر سفر لذت ببرید، بلیط اتوبوس قزوین را به شما پیشنهاد می کنیم.
راه های دسترسی به سردر عالی قاپو قزوین
برای اینکه به دیدن سردر عالی قاپو این اثر به جای مانده از عصر صفویه در قزوین بروید، می توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید