در گذشته حمام ها از جمله بناهایی بودند که نه تنها مکانی برای شستشو و نظافت محسوب می شدند بلکه مردم در این اماکن زمانی را به مراوده با یکدیگر می گذراندند. این موضوع برای زنان که از اجتماعات دور بودند بیشتر صدق می کرد و در برخی اوقات یک نصف روز را در حمام می گذرانند و به صحبت با همسایگان و آشنایان می پرداختند.
در حمام انواع مختلفی از مراسم را بر گذار می کردند؛ حنابندان، حمام زایمان و بیرون آوردن رخت عزا، این ها نمونه هایی از مراسماتی هستند که در حمام اتفاق می افتادند. همین مسائل بود که حمام ها را به مکانی برای روابط اجتماعی تبدیل کردند. اکثر افراد برای حمام رفتن با دوستان و اقوام برنامه ریزی می کردند و به طور دسته جمعی به حمام می رفتند تا لحظاتی شاد را در کنار هم بگذرانند.
بدین صورت بود که حمام کردن از یک امر معمولی به تفریحی برای گذشتگان تبدیل شده بود. حمام ها اصولا در دو سانس زنانه و مردانه فعالیت می کردند و به ندرت حمامی وجود داشت که هم بخش مردانه داشته باشد و هم بخش زنانه. برای مطلع شدن افراد از عوض شدن سانس بوقی به صدا در می آمد که این موضوع را به اطلاع همگان می رساند. در این بخش از مجله مستر بلیط به سراغ یکی از حمام های تاریخی شهرستان قروه به نام حمام قصلان رفته ایم تا شما را بیشتر با حال و هوای آن آشنا کنیم.
معرفی حمام قصلان
این حمام تاریخی در شهر قصلان از توابع شهرستان قروه استان کردستان قرار دارد و تاریخی که برای آن گفته می شود اواخر حکومت زندیه و اوایل قاجار است. این حمام را در زمان حکومت خسرو خان، والی کردستان، ساخته اند که خود قسمتی از یک مجموعه بزرگ بود که شامل ارگ، بازار، مسجد و بناهای باشكوه دیگر می شد.
از دیگر بناهای مجموعه جز خرابه هایی باقی نمانده که آنها هم به درستی مشخص نیست مربوط به کدام یک از آنها بوده است. کتیبه ای که در سر در این حمام وجود داشت تاریخ 1255 هجری قمری که مصادف با 1218 هجری شمسی است که احتمال می رود در این تاریخ این بنا مورد بازسازی قرار گرفته باشد. لازم به گفتن است که این بنا متعلق به خانواده آصف کردستانی بود. اهمیت تاریخی این بنا باعث شد تا در تاریخ 25 اسفند 1379 در لیست آثار ملی ایران به ثبت برسد.
معماری حمام
حمام های سنتی ایران همگی دارای یک معماری واحد بودند و از قسمت های مختلفی تشکیل می شدند که هر یک از آنها برای کار خاص و مشخصی ساخته شده بودند و جهت بالا بردن بهره وری حمام تلاش می کردند. البته برخی از حمام ها همه قسمت ها را نداشتند و تنها به ساخت قسمت های اصلی بسنده می کردند.
حمام قصلان نیز از قسمت های مانند هشتی، حمام سرد، ميان در، حمام گرم، خلوتی خصوصی و عمومی، خزينه و تون و سه گنبد اصلی تشکیل می شد. با ورود به حمام اولین قسمتی که دیده می شود هستی حمام است پس از آن رختکن قرار دارد که در اطراف آن سکوهایی جهت نشستن افراد و تعویض لباس ایجاد کرده اند. برای ورودی به حمام باید از حمام سرد می گذشتند که اتاقی بود که حوض های آب و هوای گرمی داشت که بر اثر لوله های سفالی داخل دیوار ایجاد می شد.
بعد از خروج از این قسمت راهرویی پر پیچ و خم می رسیدند که میاندر نامیده می شد و جهت جلوگیری از خروج هوای گرم و رود هواد سرد دارای سقفی کوتاه و پر پیچ و خم بود. حمام گرم که قسمت اصلی به حساب می آید و خزینه های در آن قرار داشتند بعد از این راهرو دیده می شد، که به آن گرمخانه هم می گفتند و عمل شست و شو در این قسمت انجام می گرفت.
راه های دسترسی به حمام قصلان
برای اینکه بتوانید این بنا را ببینید باید به شهر قصلان در فاصله 20 کیلومتری از قروه بروید، خودرو شخصی و خودروهای حمل و نقل عمومی هردو گزینه های مناسبی برای این سفر هستند.
شرایط بازدید
زمان بازدید از این حمام می توانید زمانی را نیز در طبیعت اطراف شهر بگذرانید و از آب و هوای مناسب آن نیز لذت ببرید. اگر سفری به این منطقه داشتید دیدن این حمام می تواند لحظات خوبی را بای شما رقم بزند پس دیدار از آن را فراموش نکنید.
دیدگاهتان را بنویسید