کاروانسرای مزینان؛ معرفی + راه های دسترسی

در گذشته کاروانسرا ها از جمله خدماتی بودند که حکومت مرکزی برای کاروانیان و مسافران در نظر گرفته بود، البته در برخی موارد کاروانسراها توسط فردی خیر نیز ساخته می شدند. کاروانسراها به دو دسته کاروانسرای درون شهری و برون شهری تقسیم می شوند.

کاروانسراهای برون شهری را عمدتا در بیابان و دشت ها می ساختند و کاروان ها در بین سفرهای خود زمانی را در این اماکن به استراحت می پرداختند، وکاروانسراهای شهری به طور منظم به بازارها برای داد و ستد و معاملات منتهی می شدند.

بررسی اجمالی کاروانسراها از بدو پیدایش تا دوران شکوفایی، گویای این حقیقت است که این نوع بنا از ضروری ترین و کاربردی ترین آثار معماری این سرزمین بوده و اشکال و انواع آن در دوران تکامل و توسعه،کم تر متروک شده و این علتی جز نیازمندی جامعه سنتی به آن نداشته است.

در این بخش از مجله مستر بلیط یکی از کاروانسراهایی که در بین راه ساخته شده است و در شهرستان داورزن قرار دارد، کاروانسرای مزینان، را مورد بررسی قرار دادیم و اطلاعاتی چند در مورد آن برای شما رائه می دهیم.

معرفی کاروانسرای مزینان

این کاروانسرا در شهرستان داورزن روستای مزینان واقع شده است، و از لحاظ سال ساخت در دسته کاروانسرا های دوران  صفویه قرار می گیرد. این کاروانسرا در جاده ابریشم قرار داشت به همین خاطر از اهمیت زیادی برخوردار بود و سالیانه کاروان های زیادی در این مکان اطراق می کردند و به استراحت می پرداختند.

از این کاروانسرا با عنوان رباط شاه عباسی در بسیاری از سفرنامه ها یاد شده است. بر اساس مدارک تاریخی به جا مانده در سال 1064 هجری قمری، حاج محمد طالب برای افرادی که در راه مانده اند این کاروانسرا را بنا و آن را وقف کرد.

این بنا در دو مرحله یکی در سال 1283 هجری قمری توسط حاج علی تقی، تاجر کاشانی، و بار دیگر در سال 1318 هجری قمری به وسیله حاج محمد علی آقا ترمیم شد. البته درون این کاروانسرا از آجر های بزرگی استفاده شده که حدس زده می شود به دوران ساسانیان تعلق داشته باشد و در دوره بعد، کاروانسرایی در این منطقه قرار داشته است.

ساختار کاروانسرا

این کاروانسرا از بیرون دارای پلانی مستطیل شکل و دارای حیاط مرکزی است، اتاق ها یا همان حجره ها و دیگر قسمت های کاروانسرا در اطراف حیاط قرار دارند. دروازه ورودی در قسمت شمالی کاروانسرا قرار دارد و برای ورود باید به آن سمت مراجعه کرد. سردر ورودی دارای سه کتیبه است که دو عدد از آنها با سنگ مرمر سفید و یکی با سنگ خاکستری ساخته شده است.

جنس درب ورودی چوبی است که بر روی ایوانی بلند بنا کرده اند، که احتمالا از درخت افرا درست شده است. د ردو طرف ایوان مذکور، سه طبقه طاق نما واقع شده که طاق نمای وسطی و آخری به صورت مربع است. طاق نماهای طبقه اول و سوم به صورت مستطیل بوده که از طریق وروردی باریکی که این قوس هلالی روی آن زده شده به اتاقک انتهای آن راه دارد.

رو به روی هر حجره می توان ایوانچه ای همراه با طاق جناغی را مشاهده کرد، این الگو در تمام قسمت های کاروانسرا تکرار شده است. شبستانی در قسمت جنوبی این کاروانسرا در روبروی درب ورودی وجود دارد که این بخش نیز دارای طاق جناغی است. راهروهائی در پشت حجره ها وجود دارد که به عنوان اصطبل مورد استفاده بوده اند و در کناره های این راهروها سکوهایی ایجاد شده است.

نکته جالب توجه در مورد این سازه وجود حوض انباری در رو به رویی درب ورودی آن قرار دارد؛ این حوض انبار مسئولیت تامین آب کاروانسرا را بر عهده داشته است. این حوض انبار تمامی عناصر آب انبار های قدیمی را دارد و دو بادگیر نیز بر فراز آن قرار داده اند که کار تهویه فضا و خنک کردن آب را انجام می داد. برای ساخت کاروانسرا و حوض انبار رو به روی آن از مصالحی همچون آجر و ملات گل و گچ استفاده کرده اند.

سفر به داورزن را می توانید به روش های مختلفی اقدام کنید، یکی از این روش ها استفاده از اتوبوس است. مستر بلیط ارائه دهنده خدمات رزرو آنلاین بلیط است که می تواند برای خرید بلیط اتوبوس از آن کمک بگیرید و از مزایایی که در اختیار شما قرار می دهد بهره ببرید.

راه های دسترسی به کاروانسرای مزینان

برای اینکه از این مکان دیدن کنید باید به روستای تاریخی مزینان، زادگاه دکتر شریعتی، سفر کنید. این روستا در 6 کیلومتری شهر داورزن قرار دارد. لازم به توضیح است که قدمت روستای مزینان به دوره قاجار بر می گردد ولی کاروانسرا در دوران صفوی ساخته شده، که به احتمالا زیاد از دلایل تشکیل این روستا همین کاروانسرا است.

شرایط بازدید

برای دیدار از این مکا نیازی به پرداخت هزینه نیست و می توانید با ورود به این سازه از امکانات آن نیز استفاده کنید. علاوه بر این روستای مزینان دارای بافت تاریخی زیبائی است که می توانید هم زمان از روستا هم دیدن کنید.