آرامگاه بوعلی سینا؛ تاریخچه + راه های دسترسی

آیا تاکنون از آرامگاه بوعلی سینا بازدید کرده اید؟ ایران از دیرباز تا کنون مهد پرورش بزرگ مردان و شیر زنانی بوده که نامشان به پاکی و نیکی بر تارک تاریخ می درخشد. عارفان، شاعران، فیلسوفان و دانشمندان بی شماری در این کشور به دنیا آمدند و زندگی خود را وقف سربلندی و پیشرفت این مرز و بوم کردند.

اکنون آرامگاه بسیاری از آنان در سرزمین مادریشان واقع شده و همانند گنجینه‌ ای بی بدیل به دل خاک سپرده شده اند. ابوعلی حسین بن عبدالله ملقب به شیخ‌ الرئیس ابوعلی سینا از دانشمندان صاحب نام ایرانی بود که شهرت و آوازه نام او نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان پیچیده است.

مقبره این دانشمند بزرگ و مشهور در شهر همدان و در خیابانی با همین عنوان قرار دارد و جزء اصلی ترین و حائز اهمیت ترین بناهای تاریخی این شهر بشمار می رود. این آرامگاه تنها یک مقبره ساده نیست بلکه به نوعی نماد همدان محسوب می شود. در این مکان موزه ای تاسیس شده تا گردشگرانی که به دیدن مقبره می آیند، تا حدی از خود شیخ‌ الرئیس و علم طب اطلاعات کسب کنند.

در مجاورت این بنا یک فضای سبز وسیع دیده می شود که هدف از احداث آن بهره وری گردشگران بوده تا ساعات خوشی را در آن سپری نمایند. سالانه بازدیدکنندگان زیادی به بهانه دیدن بنای شیخ الرئیس که در واقع بیانگر فرهنگ، دانش و علم در کشور ماست، روانه شهر تاریخی همدان می شوند. چنانچه تصمیم دارید از مقبره بوعلی سینا در شهر همدان بازدید نمایید، توصیه می کنیم با مجله مستر بلیط همراه باشید تا اطلاعات کامل تری در خصوص آن بدست آورید.

تاریخچه آرامگاه بوعلی سینا

ابوعلی سینا این طبیب و فیلسوف بزرگ ایرانی آن هنگام که در شهر بخارا به دلیل هرج و مرج های پیش آمده در سال 416 هجری علیه شاه، خانه نشین شده بود، از دنیا می رود و در حیاط خانه یکی از دوستانش به نام ابوسعید دخوک دفن می گردد.

همان دوستش نیز پس از مدتی کوتاهی فوت می کند و او نیز در جوار شیخ الرئیس در همان حیاط به دل خاک سپرده می شود. این خانه در پشت قلعه  جنوبی شهر واقع شده بود و تا سال های پایانی سده سیزدهم یک چهارطاق محقر به عنوان یادبود روی مقبره او قرار گرفت که گذر زمان دست به تخریب آن می زند.

در زمان استقرار حکومت قاجاریه این آرامگاه به فرمان نوه فتحعلی شاه قاجار، نگار، مرمت شد. یک گنبد آجری جای چهارطاق ویران شده را گرفت و سنگ های این مقبره نیز از نو گذاشته شدند. بعد از گذشت چند سال یک دیوار به صورت حصار دورتا دور آرامگاه کشیده اند و در آن تالارهایی جهت نگهداری کتب علمی و قدیمی احداث گردید.

با روی کار آمدن حکومت پهلوی دوم آرامگاه مجددا در دست تعمیر و مرمت قرار گرفت. در سال 1322 محمدرضا شاه مبلغ 100 هزار تومان به ساخت بنای جدید اختصاص داد و مهندسین و معماران ایرانی عهده دار طراحی و ساخت مقبره شدند.

آقای هوشنگ سیحون معماری آرامگاه را مانند معماری دوره ای که خود شیخ ابوعلی سینا در آن حیات داشت طراحی کرد و برای این کار از کهن ترین سازه قدمت دار اسلامی در ایران که همان برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس است، الهام گرفت.

انجمن آثار ملی برای اینکه بتواند الباقی هزینه ساخت و سازه مقبره را تهیه کند، شروع به جذب کمک مالی از سوی دیگران و حتی فروش تمبر کرد. این کار به کرات انجام شد و تا سال 1330 مبلغ یک میلیون و دویست هزار تومان برای این سازه خرج شد و در ادامه وزارت فرهنگ موفق شد مبلغ 300 هزار تومان از بودجه سال را برای این بنا دریافت نماید تا آن را تکمیل نمایند.

سرانجام با پشیتیبانی ارگان هایی مانند: شیر و خورشید سرخ، سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، شهرداری همدان و پارسیان هند احداث آرامگاه ابوعلی سینا در سال ۱۳۳۳ خاتمه یافت.

در یکی از غرفه های مربوط به این فیلسوف بزرگ، عکسی از جمجمه وی که در هنگام جابجایی ها گرفته شده، به نمایش درآمده است. آرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا در بیست و یکمین روز از اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

هوشنگ سیحون در ساخت آرامگاه بوعلی از دو سبک معماری ایران کهن و ایران پس از اسلام کمک گرفته است. هر بخشی از این آرامگاه از یک نوع معماری سنتی در ایران قدیم الهام گرفته برای مثال: برج الگو گرفته از برج گنبد قابوس، باغچه‌ ها از باغ های قدیمی کشور، آب ‌نماها از حوض خانه‌ های سنتی و در نهایت تزیین ظاهر بنا با استفاده از سنگ های گرانیت کوهستان الوند از عمارت های قدیمی کشورمان تبعیت می کنند.

طراح این بنا درباره آرامگاه چنین می گوید: «ده ستون موجود در این سازه، بیانگر ده قرن قبل از شیخ الرئیس (این مقبره به مناسبت بزرگداشت هزاره بوعلی احداث شد) و دوازده ستون برج نشان دهنده 12 علمی بود که بوعلی سینا در آنها تبحر داشته است»؛ از طرفی مردم همدان بر این باورند که این دوازده ستون نشانگر شیعه دوازده امامی بودن شیخ الرئیس است.

این آرامگاه از بخش های مختلفی ساخته شده برای مثال: در تالار جنوبی تعداد قابل توجه ای سکه، سفال، برنز و دیگر اشیاء ارزشمند یافت شده، نگهداری می شود و در واقع موزه آرامگاه بشمار می رود.

قدمت این آثار به هزاره‌ های پیش از مسیح و دوران اسلامی بر می گردد. تالار شمالی به مخزن ۸۰۰۰ جلد کتاب ارزشمند اختصاص داده شده که بیشتر آنها نسخه های خطی و چاپی گرانبهای داخلی و بین المللی هستند. همچنین در همین مکان غرفه هایی وجود دارد که آثار بوعلی و دیگر شاعران و نویسندگان این شهر در آن به معرض نمایش گذاشته می شوند.

پیش از این هم اشاره کردیم که در حوالی آرامگاه یک فضای سبز وجود دارد که به صورت نیم دایره طراحی شده است. مجسمه ای از این فیلسوف بزرگ ایرانی در قسمت شرقی میدان دیده می شود که یک کتاب را در دست دارد.

این مجسمه را روی یک پایه از جنس سنگ مرمر قم با ارتفاع سه متر نهاده اند؛ و روی آن ابیاتی با خط نستعلیق دیده می شود. محیط این بنا به صورت مربعی ساخته شده و روی دیوارهای آن از ناحیه داخلی، بیت هایی از قصیده‌ی عینیه، از شعرهای بسیار مشهور بوعلی، نوشته شده است.

بلندای این سازه 28 متر و ستون های موجود از سطح زیرزمین تا گنبد آن 23 متر است. علاوه بر بوعلی سینا، دوست صمیمی وی ابوسعید دخدوک نیز در سمت چپ این آرامگاه قرار دارد. در ضمن در حیاط شرقی بنا و در حوالی در ورودی و روبه روی  بلوار بوعلی، آرامگاه ابوالقاسم عارف قزوینی یکی دیگر از بزرگان شعر فارسی به چشم می خورد.

شرایط بازدید

اگر می خواهید به دیدن آرامگاه بوعلی سینا در استان همدان بروید می توانید از وسایل نقلیه متفاوتی استفاده کنید. برای تهیه بلیط نیز به جای اینکه به آژانس های مسافرتی یا تعاونی ها به صورت حضوری سر بزنید، به یکی از وب سایت های قابل اعتماد مثل مستر بلیط، مراجعه کرده و در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون واسطه بلیط را به نام خودتان به ثبت برسانید. با سفارش بلیط به صورت آنلاین می توانید از تخفیفات سایت بهره ببرید. از طرفی امکان دریافت بلیط چارتر و ارزان را نیز دارید.

بازدیدکنندگان می توانند در تمام ایام هفته به غیر از ایام عزاداری رسمی به دیدن این آرامگاه بروند. ساعات کاری در فصل بهار و تابستان از ۸:۳۰ صبح تا ۸ عصر بوده و در فصل های پاییز و زمستان از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۵ عصر است.

این بنا ورودی دارد یعنی اینکه برای داخل شدن به آن باید یک مبلغ مشخص پرداخت نمایید. گردشگران این فرصت را دارند که بعد از بازدید این اثر مهم به دیدن سایر جاذبه های تاریخی که در نزدیکی این بنا قرار دارند بروند مثل: آرامگاه باباطاهر، موزه هگمتانه، موزه مفاخر و مجموعه گنجنامه.

این خود شما هستید که تصمیم می گیرید با توجه به نیازتان چه وسیله نقلیه ای را برای سفر انتخاب کنید. درصورتی که برای رسیدن به مقصد عجله دارید و می خواهید در اولین فرصت خود را به آنجا برسانید، یک بلیط قطار همدان خریداری نمایید. چنانچه می خواهید هزینه ها را مدیریت کنید، بلیط اتوبوس را به شما پیشنهاد می کنیم.

راه های دسترسی به آرامگاه بوعلی سینا

جهت رفتن به آرامگاه بوعلی سینا در شهر همدان وسایل حمل و نقل عمومی مانند تاکسی و اتوبوس در اختیار شما قرار می گیرد و خود را با این وسایل نقلیه به ایستگاه میدان بوعلی سینا برسانید.

ابوعلی سینا کیست؟

ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، که بیشتر با لقب ابوعلی سینا و شیخ الرئیس شناخته می شود، یکی از بزرگترین و مشهورترین دانشمند کشورمان در عصر ساسانیان بود که در بخارا زندگی می کرد.

او در زمینه های زیادی از جمله: ریاضی، نجوم، فیزیک، شیمی، روانشناسی، زمین شناسی و جغرافیا، شعر و ادبیات، فلسفه و منطق و پزشکی تبحر داشت. این همه حرفه و خبرگی باعث شد که او را با نام “همه‌ چیزدان” نیز بشناسند. کتب و دست یافته های این دانشمند در علم فلسفه و پزشکی بسیار حائز اهمیت است.

کمتر کسی پیدا می شود که نام کتاب قانون و شفا بوعلی سینا را نشنیده باشد. زادروز این فیلسوف بزرگ در تقویم به نام روز پزشک شناخته می شود. شیخ الرئیس در سال 416 هجری در شهر همدان چشم از جهان گشود.