قلعه دزک؛ تاریخچه + راه های دسترسی

در شهر سراوان واقع در استان سیستان و بلوچستان بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری متعددی وجود دارد که از معروف ترین آن ها می توان به قلعه دزک اشاره نمود. سالانه گردشگران فراوانی برای بازدید ازاین بنای تاریخی و سایر جاذبه های گردشگری سراوان به این شهر سفر می کنند. اگر می خواهید با قلعه دزک که از بناهای به جای مانده از دوره قاجاریه است بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

تاریخچه قلعه دزک

قلعه دزک یا بلقیس یک ارگ بزرگ حکومتی است که اطلاعات دقیقی در مورد زمان ساخت آن وجود ندارد. اما بر اساس آثار و شواهد موجود باستان شناسان و مورخان معتقد هستند که مربوط به اوایل دوره قاجاریه است.

اولین حاکم این ارگ حکومتی  شخصی به نام بلقیس بوده و این بنا به عنوان پایتخت حکمرانی بلوچستان مورد استفاده قرار می گرفته است. در دوره صفویه میر خسرو شاه بزرگ زاده حاکم وقت بلوچستان به دنبال نارضایتی هایی که از شاه صفوی داشت به کمک قبایل شرق ایران اتحادیه ای را راه اندازی می کند و مرکز آن را ارگ دزک قرار می دهد.

همزمان با این اتفاق لشکریان بلوچ و افغانی به اصفهان حمله می کنند و این حمله موجب می شود دوران حکومتی صفویان پایان یابد. قلعه دزک به دلیل آسیب های فراوانی که طی این جنگ ها دیده بارها مورد مرمت و باز سازی قرار گرفته است.

در زمان رضا شاه که دولت مرکزی به بلوچستان حمله کردند میر دوست محمد خان بار کزهی در قلعه بود و در جریان این جنگ تعداد زیادی از اهالی بلوچستان کشته شدند. به همین دلیل میر دوست محمد خان بار کزهی تصمیم گرفت که خود را تسلیم دشمن نماید و به این جنگ پایان دهد.

این قلعه که محل زندگی و حکمرانی علی محمد خان پدر دوست محمد خان بار کزهی بود در جریان این جنگ به تصرف نیروهای دولتی در آمد و چون پس از این ماجرا  سرهنگ باقر آقا خان داور پناه توسط یکی از اسرا کشته شد این محل به داورپناه تغییر نام پیدا کرد.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

قلعه دزک سراوان یکی از مهم ترین بناهای خشتی بلوچستان است که در ساخت آن از مصالحی مانند خشت و گل و تنه و شاخه های درخت خرما استفاده شده است. این مکان تا سال 1310  قابل سکونت بود و مورد استفاده قرار می گرفت. این قلعه از دو بخش تشکیل شده که یک بخش آن به شاه و درباریان و بخش دیگر به مردم عادی اختصاص داشت.

برای محافظت از قلعه در مواقع خطر دور تا دور آن را خندقی ایجاد کرده بودند که در مواقع نیاز خندق ها را از آب پر می کردند. این قلعه از وسیع ترین قلعه های سراوان محسوب می شود که در روستای دزک قرار گرفته است.

بسیاری از مردم این منطقه معتقد هستند که نام روستا از کلمه دژ یا همان سر چشمه گرفته شده که بعدها به دزک تغییر یافته است. در این روستا علاوه بر قلعه دزک بناهای تاریخی دیگری نیز وجود دارد که از جمله آن ها می توان به مسجد جامع دزک، مقبره، موزه و تپه اشاره نمود.

نام قلعه دزک به عنوان یک بنای تاریخی ارزشمند در سال 1383 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد. به شما پیشنهاد می کنیم که با تهیه بلیط اتوبوس سراوان سفری به این شهر داشته باشید و از قلعه دزک و سایر جاذبه های گردشگری آن بازدید نمایید.

شرایط بازدید

بازدید از قلعه دزک در تمامی روزهای سال امکان پذیر است و گردشگران می توانند از آن بازدید نمایند. برای بازدید از این بنای تاریخی به زمانی حدود یک ساعت نیاز خواهد بود.

راه های دسترسی به قلعه دزک

قلعه دزک در استان سیستان و بلوچستان شهرستان سراوان روستای دزک واقع شده است و برای دسترسی به آن می توان از خودروهای شخصی و تاکسی های برون شهری استفاده نمود.