عمارت خسروآباد؛ تاریخچه + راه های دسترسی

عمارت خسروآباد کجاست؟ باز هم با مجله مستر بلیط به جمع شما آمدیم، تا با یکی از دیگر از جاذبه های بی نظیر کشور عزیزمان آشنا شویم. گوشه گوشه مملکت پر افتخار ما پر از اماکن تاریخی و مناظر بکر طبیعی است، که دیدن شان خالی از لطف نیست.

یک مثل قدیمی در زبان شیرین پارسی همیشه ورد زبان علاقه مندان گشت و گذارهاست که می گوید:« بسیار سفر باید تا پخته شود خامی»، همین سخن نغز به ما می آموزد، هر فردی برای رشد و تعالی به تجربیات سفر نیازمند است.

اگر چه گذشتگان با شرایط سخت و دشوار مسافت های طولانی را طی می کرده اند، اما امروزه با پیشرفت وسایل نقلیه عبور و مرور در شهرها و یا جاده های بین شهری به سهولت امکان پذیر شده است. برای خرید بلیط های مورد نظر با مراجعه به سایت مستر بلیط به راحتی می توانید، کار رزرو، خرید و پرداخت را به صورت مجازی انجام دهید.

استان سرسبز کردستان با مرکزیت شهر سنندج، در غرب کشور و در همسایگی با استان های کرمانشاه و زنجان قرار گرفته است. مردم این استان کرد زبان با پیشینه ای کهن و قدمتی چندین هزار ساله می باشند.

شهر سنندج با چندین جاذبه تاریخی، فرهنگی، هنری، طبیعی و تفریحی بوده که سالانه گردشگران بسیاری را مشتاقانه به سوی خود می کشاند. عمارت های قدیمی علاوه بر نمایش شیوه زندگی مردم در گذشته بیانگر نوع معماری و شناخت فرهنگ و تفکرات یک قوم نیز می باشد، که به تناسب اقلیم هر منطقه به نحو خاصی بنا گردیده اند.

عمارت کهن خسرو آباد در شهر سنندج، خانه ای اشرافی با مساحت بالا مربوط به دوران قاجار که معماری اصیل ایرانی را با ویژگی های منحصر به فردش به رخ جهانیان می کشاند.

سبک های معماری ایرانی به دو بخش اصلی پیش از اسلام و پس از اسلام تقسیم می شود، که معماری اسلامی نیز در بخش های مختلف به شاخه های دیگری دسته بندی می شوند. اگر چه بعد ها شیوه ساخت بناها به صورت تلفیقی انجام شده اند اما هنوز هم همان حس و حال ایرانی در خشت به خشت عمارت ها جریان دارد.

آن چه که در میان تمام عمارات ساخته شده یکسان به چشم می خورد، وجود یک بنا در وسط یک باغ و یا حیاطی گسترده که گرداگرد بنا را احاطه نموده است، می باشد. عمارت خسرو آباد واقع در بلوار شبلی سنندج، که در زمان حکومت خسروخان اول از خاندان بزرگ اردلان، که طبق اسناد تاریخی با سلطنت کریم خان زند مقارن می باشد، بنا گردیده است.

وجود بناهای بزرگ نشان می دهد که زندگی اشرافی ریشه ای دیرینه در ایران داشته و در همه اعصار مورد توجه قرار می گرفته است. عمارت در چهار سمت خود با چهار خیابان پر از درختان سر به فلک کشیده احاطه شده بود و همچون یک باغ بزرگ جلوه گری می کرد، که بعدها در خیابان های اطراف ساختمان های جدیدی تاسیس شد و بافت شهری به خود گرفت، اما با تلاش شهرداری به درختان سرسبز آن محدوده خیلی آسیبی وارد نشد و هنوز هم همان زیبایی و سرزندگی را می توان به وضوح تماشا نمود.

در سال های دور گرداگرد عمارت خندق هایی به صورت طبقه ای با درختان انبوه ساخته شده بودند؛ که نمایی دلنواز را برای ناظران ایجاد می کرده و قدرت و شوکت حاکمان را نشان می داده است.

تاریخچه عمارت خسروآباد

تاریخ پرفراز و نشیب ایران زمین همواره در خود اتفاقات و رویدادهای جالب و شگفت انگیزی را داشته که تنها با سفر و مطالعه می توان از این وقایع دیرینه با خبر شد. کشور عزیزمان از آب و هوایی خاص برخوردار است که می توان در فصول مختلف به جای جای آن سفر کرد. هر شهری در فصلی خاص نمایی دیدنی و منحصر به فرد دارد که هر بیننده ای را مسحور خود می کند.

سفر خود را با خرید بلیط اتوبوس سنندج آغاز کرده و با گشت و گذار در این دیار پر از مهر و صفا و دیرینگی، اوقات فراموش نشدنی را برای خود و خانواده تان فراهم آورید. عمارت خسرو آباد با قدمتی بالغ بر 180 سال در دل شهر سنندج خودنمایی می کند.

این بنا در سال 1223 هجری قمری و به دستور حاکم وقت سنندج، امان الله خان اردلان ساخته شد . مساحت بنا 6000 متر بوده است، و عمارت قصر که در قسمت شرقی باغ قرار گرفته را مربوط به دوران زندیه می دانند.

خسرو آباد یک بنای تشریفاتی به منظور برگزاری مراسمات خاصی همچون پذیرایی از شاه یا اشراف زادگان بوده که مراسم ازدواج دختر فتحعلی شاه با پسر امان الله خان نیز در آن برپا شد. از سویی دیگر برخی جلسات سیاسی و نظامی را نیز در این مکان برگزار کرده و به عنوان مقر حکومتی استفاده می شده است.

کتیبه ای که در عمارت موجود است نام فتحعلی شاه قاجار و امان الله خان اردلان را در کنار هم به سال 1223 آورده که بیانگر روابط حسنه بین این دو است. بنا، باغ و قصر همگی به عنوان بزرگ ترین سازه حکومتی استان کردستان به شمار می رود. در سال 1275 ناصرالدین شاه قاجار به سنندج سفر نمود و مدت یک ماه را در این عمارت گذراند و در کنار والی وقت کردستان به تفرج و شکار پرداخت.

در سال 1317 هجری قمری علی اکبر خان شرف الملک از نوادگان امان الله خان اردلان، عمارت خسرو آباد را به میرزا صادق خان اعزازالملک فروخت، و به مدت 50 سال خاندان بزرگ صادق وزیری در این بنا به زندگی پرداختند و ساختمان های دیگری را در قسمت های شرقی، شمالی، و جنوب شرقی عمارت به آن افزودند.

نکته جالب دیگر این است که شیوه های مختلفی در ساخت ساختمان ها به کار بردند. در بخش های الحاقی معماری دوران قاجار و پهلوی به وضوح دیده شده و قسمت های زیادی از باغ را نیز به سازه های مسکونی اختصاص داده اند. طی سال های 1373 تا 1379 کار مرمت و بازسازی بنا به صورت جدی انجام پذیرفت و در رده آثار ملی قرار گرفت.

معماری منحصر به فرد عمارت خسروآباد

عمارت خسرو آباد به دو بخش اصلی قصر و باغ تقسیم می شود، و در زمینی به مساحت 6000 متر مربع احداث گردیده است. قصر در بخش شرقی باغ قرار دارد که بنایی مجلل و کاملا اشرافی به شمار می رود.

در ورودی قصر ایوانی با ستون های متعدد به چشم می خورد که بر اثر گذر زمان و شرایط آب و هوایی نسبتا تخریب شده است، در قسمت های اطراف باغ در گذشته خندق هایی حفر کرده بودن که امروزه دیگر از آن ها خبری نیست، اما اگر به ساختمان های اطراف عمارت بنگرید، اختلاف سطح ها را بعینه مشاهده خواهید کرد که همگی بیانگر وجود خندق ها است.

ایوان های ستون دار به شکلی ماهرانه در تمام صحن های عمارت ساخته شده و در بخش خارجی اتاق های دربان ها و غلامان و حمام قرار گرفته است. از نوع مصالح به کار رفته در ساخت بنای قصر، آشپزخانه، اسطبل، حمام و دیوار های احاطه کننده این قسمت ها، نشان می دهد که همگی در یک سال به صورت هم زمان احداث گردیده اند.

البته نا گفته نماند که بعد از امان الله خان قسمت هایی که به عمارت افزوده شدند، به منظور استفاده مشخصی بوده و کاربرد ویژه ای داشته اند. ارسی هایی که در بخش قصر و قسمت شرقی عمارت وجود دارند، کاملا باهم متفاوتند. بخش غربی برای نما از آجر استفاده شده اما در بخش شرقی گچبری های زیبا در ایجاد جلوه ای بی نظیر به کار گرفته شده اند.

در مقابل درب ورودی حوضی تماشایی قراردارد، که با آب قناتی که از چشمه های کوه آبیدر سرچشمه می گیرد پر می شود، و با چهار درخت گردو احاطه گردیده است. در طبقه سوم عمارت حوضی نسبتا کوچک با فواره ایی سنگی ساخته شده که زیبایی ایوان را دو برابر می کند. ساخت بنا برای زندگی و حکمرانی خاندان اردلان در سنندج ساخته شده و تمام ویژگی های یک عمارت اشرافی را داراست.

شرایط بازدید از عمارت خسروآباد

برای بازدید از عمارت خسروآباد می توانید همه ایام هفته به صورت رایگان به این مکان تاریخی تشریف ببرید. در محدوده اطراف عمارت جاذبه های تاریخی و تفریحی دیگری مانند؛ حمام تاریخی صلاحی، امام زاده پیر محمد، حمام شگفت انگیز شیشه، پارک هفت آسیاب، پارک کوهستانی امیریه  و عمارت سالار سعید قرار دارند، که بازدید از آن ها خالی از لطف نیست. ساعات بازدید از عمارت خسرو آباد از 9 صبح تا 17 عصر است.

راه های دسترسی به عمارت خسروآباد

مسافرانی که به شهر سنندج وارد می شوند، به سمت غرب میدان 12 فروردین حرکت کرده، تا به بلوار کردستان وارد شوند. پس از 2 کیلومتر به سمت چپ پیچیده تا به خیابان مستوره اردلان برسید، در آخر با طی مسافتی حدود 200 متر از خیابان کشاورز به عمارت تاریخی و باشکوه خسرو آباد خواهید رسید.