کت های دزفول؛ تاریخچه + راه های دسترسی

درباره کت های دزفول چه می دانید؟ در گویش دزفولی کت به معنای حفره های غار مانندی است که به واسطه انسان یا به طور طبیعی در دیواره های سنگی حاشیه رودخانه دز حفر شده اند، و دارای تعداد زیادی در طول مسیر رود به چشم می خورند، این کت ها در مناطقی مثل: گلال، کوپیته، تالخانی، دووه و در بالای رودخانه دز قرار دارند.

در روزگار دور کت های دزفول خنک کننده یا پناهگاه های ساخت بشر بودند. این کت ها صخره هایی هستند که اهلی شهرستان دزفول برای فرار از گرمای داغ تابستان به آن پناه می بردند.

در هر حال طبق گفته کارشناسان هنوز تاریخ دقیق و مشخصی برای پیدایش این کت ها وجود ندارد، در دل صخره های کنار رودخانه که از جنس سنگ کانگرومرا تشکیل شده اند کت های دزفول حفر شده اند، در زمان گذشته این کت ها بیشتر برای فرار از گرمای طاقت فرسای تابستان مورد استفاده افراد قرار می گرفته است.

ارتفاع کت ها بین دو تا چهار متر می باشند و سقف آن ها به وسیله سنگ های درشت و ریزی که به شکل طبیعی زمین هستند، مزین شده اند. مساحت کت ها بسته به امکان توسعه و کاربردشان متفاوت است و چیزی بین 5 متر مربع تا بیش از 100 متر مربع حفر می شوند در مجله مستر بلیط با این مکان های تاریخی بیشتر آشنا خواهید شد.

تاریخچه کت های دزفول

طبیعتا می دانید که استان خوزستان یکی از گرم ترین استان های کشورمان است، اما در قسمت شمال این استان که شهرستان دزفول واقع است عبور رودخانه دز از وسط این شهر، در فصول گرم سال تفریحگاه های متنوعی فراهم کرده است که باعث تمایز شهر دزفول با دیگر شهرهای این استان می باشد.

در فصول گرم سال علاوه بر استفاده شهروندان از این امکانات تفریحی، این شهر مقصد بسیاری از گردشگران از شهرای اطراف است که علاقه زیادی به تفریحات و طبیعت تابستانه دارند. در واقع این نوعی تجربه منحصر به فرد می باشد تفریحات حفره ای مانند که مردم دزفول به آن ها کت می گویند یکی از این تجربیات است.

کلمه کت در واژه نامه دهخدا به معنای کاریز،کت کن، کاریزکن می باشد و در این لغت نامه درباره کاریز گفته شده است: کاریز، به جوی آبی گفته می شود که در زیر زمین کنده می شود، تا آب از آن روان شود. کلمه کاریز در شهرستان دزفول به معنای «قنات» یا «قمش» می باشد.

این موضوع که کت ها به واسطه چه کسی و به چه صورت حفر شده اند کاملا مشخص نشده اما چیزی که واضح است این است که در گذشته وسایل خنک کننده ای وجود نداشته و افراد در فصول گرم سال برای فرار از گرما، برای تفریحات آبی، و لذت بردن از محیط، استفاده از آب رودخانه دز، شنا کردن اقدام به ساخت صخره های مجاور رودخانه دز کردن و به آن ها پناه می بردند.

می توان گفت در زمان گذشته افراد با عنوان آب سالار یا میراب وظیفه داشتند ورودی به تونل های آبرسانی و شبکه های آبیاری زیر زمینی  شهر دزفول را کنترل کرده و برعهده بگیرند این افراد برای اقامت در کنار دهانه ورودی آب به شبکه آبرسانی که در زبان محلی به قنات معروف است از کت ها استفاده می کردند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف کت های دزفول

امروزه کت ها همچنان دارای محبوبیت خاصی در بین افراد هستند و به محلی برای گردشگری تبدیل شده اند، مردم بسیاری از شهرهای دور و اطراف خصوصا شهرهای دارای آب و هوای گرم در تابستان به شهر دزفول سفر می کنند و ساعاتی از شبانه روز را در کنار ساحل و در درون این کت ها در رود زیبای دز سپری می کنند، فضای داخلی این کت ها بسیار به غار و نزدیکی به رود شباهت دارند و همین امر سبب شده تا افراد بدون این که نیاز به وسایل خنک کننده و وسایل برقی داشته باشند

برای فرار از زندگی ماشینی، لحظات دلپذیر و لذت بخشی را تجربه کنند. همچنین علاوه بر آن در مکان هایی از رود که عمق آن مناسب است افراد می توانند با رعایت نکات ایمنی( استفاده از جلیقه و آشنایی با فنون شنا) با شنا در رودخانه تفریحی بسیار لذت بخش را برای خود رقم بزنند.

علاوه بر تمام نکات گفته شده به دلیل نزدیکی به رود دز فرصت استفاده از قایق های سواری و انواع ورزش های آبی دیگر که جت اسکی و ماهی گیری هستند را برای افراد فراهم می کند. در شهرستان دزفول افرادی که کت هایی را در اختیار دارند در ماه های گرم سال مانند خانه تکانی ایام نوروز آن ها را برای استفاده آماده می کنند.

برخی از افراد کت های خود را برای گردشگران و مسافرانی که قصد سفر به دزفول را دارند مهیا می کنند علاوه بر این که افراد در فصول گرم سال این کت ها را استفاده می کنند در ایام نوروز نیز این کت ها دارای جذابیت خاصی برای مسافران هستند چرا که در کمتر شهری چنین جاذبه ای وجود دارد که در کنار رودی زلال همچون دز باشد.

دلیل استقبال از این کت ها نیز می تواند همین امر باشد. در بین کت های موجود در دزفول کت معروفی وجود دارد که «کت حاج فرج» نام دارد ویژگی که این کت را از دیگر کت ها متمایز کرده است دهانه بزرگتر آن نسبت به بقیه است. در واقع سازنده این کت فرد خیری به نام حاج فرج الله بوده است که ابتدا آن را برای طلاب ساخته تا در فصول گرم سال خصوصا تابستان برای درس خواندن در مضیغه نباشند،

اما بعدها به یک تفریحگاه و کت عمومی برای استفاده مردم تبدیل شد چرا که در گذشته برای ورود به کت نیازی نبود که از دیگران اجازه گرفته شود. در طول مسیر رودخانه دز کت های بسیار زیادی وجود دارد.

در طول زمان به وجود آمده اند، در پایین دست سد دز در ساحل این رود همیشه جاری در شهرستان دزفول کت هایی به صورت پراکنده وجود دارند که اکثرا در منطقه ای به نام کوپیته و گلال در شمال شهر دزفول تا طال خانی هستند، تراکم این کت ها از نقاط دیگر بسیار بیشتر است، بعضی از کت ها نیز در منطقه دووه در وسط شهر هستند که در حال حاضر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

شرایط بازدید از کت های دزفول

با توجه به آب و هوایی که شهرستان دزفول دارد از خرداد ماه که اوج گرمای هوا است تا ماه مهر کت ها پذیرای گردشگران و مسافران هستند، کت هایی که در دزفول هستند با توجه به ویژگی و امتیازاتی منحصر به فردی که دارند اما از آن جایی که تعداد زیادی از آن ها متعلق ادارات و افراد خاص هستند موجب شده تا مردم نتوانند از آن ها استفاده کنند.

از این جاذبه های بسیار زیبا محروم باشند، مستر بلیط پیشنهاد می کند گردشگران و علاقمندان اگر می خواهند در آرامش از این بناهای عجیب و تاریخی دیدن کنند شاید اوایل فصل پاییز زمان بسیار مناسبی است تا به شهر دزفول سفر کرده و از این جاذبه ها در کنار رود دز لذت ببرید.

راه های دسترسی به کت های دزفول

کت های تاریخی و عجیب در استان خوزستان و در شهرستان دزفول و نزدیکی رودخانه دز قرار دارند افراد می توانند قبل از سفر به این مکان کت هایی را برای خود مهیا کنند یا زمانی که بدون مهیا کردن کت به آن جا سفر کردید

بهتر است از دور به تماشای آن بنشینید یا از شنا کردن و محیط اطراف لذت ببرید چرا که یافتن کت عمومی بسیار وقت گیر است افراد می توانند با وسایل نقلیه شخصی خود یا تهیه بلیط اتوبوس دزفول به این مکان بسیار زیبا سفر کنند و خاطرات خوب و خوشی را برای خود رقم بزنند.