کاروانسراها دارای تاریخچه جالبی هستند، به علت موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن ایران در شبکه راه های جهانی و دور بودن آبادی ها و شهرها از یک دیگر و شرایط امنیت و حفاظت و نیازهای مذهبی و سودمندی اقتصادی و حمایت های سیاسی، نیز ابتکار یاد شده فرهنگی، کاروانسرا سازی در این کشور از قرن ها پیش از میلاد رواج داشته، البته ارائه مدارک دقیق باستان شناختی آن آسان نیست، اما تاریخ پیدایش آن را شاید بتوان کمابیش به زمان هخامنشیان دانست.
ساخت و گسترش و تنوع کاروانسراهای ایران به همراه نوع معماری آنها، به مانند دیگر سازه ها حاصل از طرراحی و ساخت معماران ایرانی، حاصل شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این کشور بوده است. کاربرد متعددی که این بناهای میان راهی و درون شهری در زمان های مختلف پیدا می کرده اند موجب تنوع سازه ها و حتی نام های آن ها گردیده است. از جمله می توان به نام هائی چون، رباط، کاربات، ساباط، خان و غیره اشاره کرد. برای نمونه سایاط واژه ای است که در همه زبان های خاوری، باختری، آرامی، ایرانی و تازی کاربرد داشته است.
در اکثر شهرهای تاریخی ایران می توانید حداقل یکی از این کاروانسرا ها را بیابید، البته بسیاری از آنها بر اثر گذشت زمان یا به خاطر عوامل طبیعی و یا عوامل انسانی دچار تخریب شده اند. شهرضا نیز از این قاعده مستثنی نبوده و دارای کاروانسراهائی است که یکی از این کاروانسراها که در این مطلب موضوع بحث مجله مستر بلیط است کاروانسرای امین آباد است.
معرفی کاروانسرای امین آباد
این کاروانسرا یکی از صدها کاروانسرای به جای مانده از دوران صفوی است که در 41 کیلومتری بزرگراه شهرضا – شیراز قرار دارد. این اثر در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شماره ثبت ۸۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کراوانسرا از جمله کاروانسراهائی است که در جاده ابریشم قرار داشته است و تعداد بسیاری از کاروان ها به استراحت در آن می پرداختند.
معماری کاروان سرای امین آباد
بنابر تحقیقاتی که انجام شده است هیچ دو کاروانسرایی در ایران وجود ندارد که شبیه به هم باشند. این امر ناشی از مصالحی که بر اساس اقلیم و مصالحی که در محیط یافت می شده، و دیگر سلیقه معماری که آن را می ساخته است. یکی از ویژگی هایی که در کاروانسراهای مناطق مرکزی ایران به چشم می خورد مرکزیت حیاط است.
پلان کاروانسرای امین آباد به صورت هشت ضلعی و یک طبقه دارای حیاط مرکزی و دارای 2800 متر مساحت است که اتاق ها در اطراف آن قرار دارند و کاروان ها برای استراحت از آنها استفاده می کردند.
در پشت اتاق ها اصطبل مخصوص حیوانات قرار داشت که درب آن به سمت اتاق و در چهار قسمت کاروانسرا باز می شد. در دو طرف درب ورودی این کاروانسرا دو اتاق جهت اسکان نگهبانان قرار داشت. این کاروانسرا دارای چهار ایوان بوده که در چهار جهت آن قرار داشته است. چاه آبی نیز در داخل این کاروانسرا وجود داشت که برای استفاده کاروانیان بوده است.
راه های دسترسی به کاروان سرای امین آباد
این کاروان سرا در 42 کیلومتری شهرضا بنا شده است، برای دیدار آن باید از خودرو شخصی یا تاکسی استفاده کنید تا راحت تر به آن برسید. موقعی که خواستید به سمت آن حرکت کنید فقط کافی است که در مسیر بزرگراه شهرضا به شیراز قرار بگیرید، این بنا در کنار خیابان قرار دارد و قادر به دیدن آن هستید.
شرایط بازدید از کاروانسرای امین آباد
برای بازدید از آن بهتر است در ساعات اداری و تا زمانی که هوا روشن است مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید