خانه ستارخان؛ معرفی+راه های دسترسی

شهر تبریز در طول تاریخ همیشه شهر حماسه و  اتفاق بوده است و در زمان مشروطیت حوادث بسیاری را پشت سر گذاشته است. مدتی بعد از برپایی مشروطیت در ایران، اهالی تبریز نیز به صف مشروطه خواهان پیوستند. افراد بسیاری در این شهر برای مشروطیت جنگیدند.

آثار به جا مانده از این دوره تبدیل به جاذبه های گردشگری در این شهر شده است، که بازدید کنندگان با تماشای آنها می توانند خود را در آن دوران تصور کرده و تا حدودی از حوادث و اتفاقاتی که برای مردم شهر افتاده است مطلع شوند. یکی از این آثار تاریخی که به جای مانده از آن دوران است و حوادث زیادی را از سر گذرانده است خانه ستارخان می باشد. در ادامه با مجله مستر بلیط همراه شوید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با این خانه بدست آورید.

معرفی خانه ستار خان

همانطور که از نام آن پیداست این خانه متعلق به ستار خان یا سردار ملی است. تاریخ خانه ستار خان به دوره قاجار برمی گردد  و در تبریز، خیابان خیابان شمس تبریزی، کوی امیرخیز، کوچه ستارخان غربی، کاشی ۲۱ قرار گرفته است و در تاریخ ۱۴ مهر ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۷۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پس از شکست ستارخان و  همراهانش و تسخیر شدن شهر به دست روس ها این خانه به توپ بسته شد و قسمت زیادی از خانه ویران شد، ولی امروزه این قسمت ها ترمیم شده است.

ستارخان

ستارخان سومین پسر حاج حسن قره داغی بود و در روستای بیشک در آذربایجان متولد شد. پدر ستارخان به شغل بزازی مشغول بود و او نیز به پدر در این کار کمک می کرد. ستارخان دو برادر بزرگ تر از خود داشت که علاقه خاصی به تیر اندازی و اسب سواری داشتند، برادر ارشد او یعنی اسماعیل از جمله افرادی بود که در آن زمان به مخالفت علیه ظلم قاجار برخواسته بود. همین موضوع سبب اعدام او توسط حاکم وقت شد. پس از این حادثه بود که خانواده ستارخان به تبریز نقل مکان کردند.

موضوع اعدام برادر و خوی عدالت خواهی ستارخان سبب شد کینه ای از حکومت بر دل داشته باشد. او که مانند دیگر برادران خود به تیراندازی و اسب سواری علاقه فراوان داشت و در این کار نیز خبره بود در جوانی وارد قشون حاکم خراسان شد، پس از آن مدتی را به نجف سفر و در آنجا زندگی کرد. پس از این دوران دوباره به تبریز برگشت و وارد خدمت ژاندارمری شد و حفاظت راه مرند و خوی به او محول گردید. علاقه محمد علی میرزا ولیعهد به ستارخان سبب شد کنیه «خان» را به او بدهد و جزو تفنگداران ولیعهد محسوب شود.

ستارخان بنابر عادت لوطی‌گری در دفاع از مظلومان در برابر حکومت، در یکی از درگیری‌های خود با مأمورین محمدعلی میرزا (ولیعهد) در تبریز، مورد تعقیب قرار گرفت، از شهر گریخت و مدتی به راهزنی مشغول شد، او از ثروتمندان می‌گرفت و به فقرا می‌داد. سپس با وساطت بزرگان و معتمدین محل به شهر بازگشت و دلالی اسب را پیشه خود کرد.

با به توپ بسته شدن مجلس اول اعتراضات زیادی علیه محمد علی میرزا در سراسر ایران آغاز شد. با رسید موج این اعتراضات به تبریز، ستارخان نیز به جمع آنها پیوست و در صدر رهبران آنها قرار گرفت. او به همراه باقر خان به مدت 11 ماه در مقابل آنها مقاومت کردند ولی پس از محاصره شهر و نرسیدن غذا به شهر این مقاومت در هم شکست و آنها شکست خوردند.

پس از این، اتفاقات بسیاری افتاد وستارخان مجبور به ترک تبریز و رفتن به تهران شد. او در یکی از درگیری ها از ناحیه پا دچار مصدومیت شد و پس از مداواهای بسیار درمان شد ولی به سختی می توانست راه برود. همین امر سبب گوشه گیری او شد و 4 سال پس از این واقع در تهران درگذشت. آرامگاه ستارخان در باغ طوطی در کنار حرم شاه عبدالعظیم شهر ری واقع است.

برای سفر به تبریز دیگر نیاز به خرید حضوری نمی باشد، بلیط قطار تبریز را از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید.

معماری خانه ستارخان

لازم به ذکر است که این خانه پس از به توپ بسته شدن دوباره مورد ترمیم قرار گرفت و در حال حاضر دارای آن ساختار اولیه و قدیمی خود نمی باشد. با ورود به خانه متوجه می شوید که این خانه مانند دیگر خانه های اعیانی و اشرافی زمان قاجر بزرگ و با وسعت فراوان نیست. این خانه دارای حیاطی کوچک می باشد که دور تا دور آن را اتاق ها فراگرفته اند. حوض کوچکی در حیاط قرار دارد. در کنار آن یک ورودی به سمت زیر زمین واقع شده است.

با ورود به زیر زمین با دالانی عریض مواجه می شوید که در زمان محاصره تبریز از آن به عنوان راهی برای حرکت اسب ها به سمت میدان چای بوده است. مصالح به کار رفته در ساخت آن آجر می باشد و تزئینات چندانی در آن به چشم نمی خورد. قاب پنجره ها و همینطور درب ها از جنس چوب می باشد. بنابر اظهارات مردم  محلی زمانی املاک کل کوچه متعلق به ستارخان بوده است.

بازدید از خانه ستارخان

برای بازدید از این مکان می توانید  در ساعات اداری مراجعه نمائید. امروزه خانه او به موزه قاجار تبریز تبدیل شده است و می‌ توانید آثار ارزشمند همچون دستگاه چاپ ژلاتینی و لوازم شخصی ستارخان مانند کلت کمری و حتی تندیسی که از این بزرگ مرد ساخته شده است را در این موزه تماشا کنید. با بازدید از این موزه مطمئنا می توانید با قسمتی از تاریخ مشروطیت در ایران آشنائی پیدا کنید.

راه های دسترسی به خانه ستار خان

خانه ستارخان در خیابان شمس تبریزی و کوچه ستار خان و در قسمت شمالی شهر تبریز قرار گرفته است. برای رفتن به آنجا می توانید از تاکسی و یا خودرو شخصی استفاده کنید.