بازار قدیم ارومیه کجاست؟ معرفی + راه‌های دسترسی

بازار قدیم ارومیه کجاست؟ شهر ارومیه واقع در استان آذربایجان غربی یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است که در آن اماکن تاریخی و جاذبه های گردشگری متعددی قرار دارد. یکی از این آثار قدیمی بازارها هستند که قلب تپنده  هر شهری محسوب می شوند.

بازار قدیمی ارومیه از بازارهای مهم و معروف این شهر است که با وجود سالیان زیادی که از عمر آن می گذرد همچنان فعال  می باشد و معاملات بسیاری در آن صورت می گیرد. در این بازار راسته های متعددی وجود دارد که در هر یک از آن ها صنایع دستی و کالاهای مختلفی عرضه می شود.

سبک معماری بی نظیر و تزئینات و کاشی کاری هایی که در سر در بازار و راسته های مختلف آن انجام شده بسیار زیبا است و نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. اگر می خواهید با بازار قدیم ارومیه بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

تاریخچه بازار قدیم ارومیه

بازار تاریخی ارومیه در بافت قدیمی شهر واقع شده و به دلیل معماری منحصر به فرد و ویژگی های خاصی که دارد امروزه از مهم ترین جاذبه های گردشگری ارومیه محسوب می شود. قدمت این بازار به دوره صفویه باز می گردد و در سال 1362 نام آن در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

بافت اصلی بازار قدیمی ارومیه مربوط به دوره صفویه می باشد. در آن زمان این بازار خیلی کوچک بود اما در دوره های قاجاریه و زندیه بخش‌های مختلفی به آن افزوده شد و به شکل کنونی تبدیل گردید. از این رو افرادی که به بازدید از بازار قدیمی ارومیه می روند می توانند با فرهنگ، تاریخ و سبک معماری هر سه دوره صفویه، قاجاریه و زندیه از نزدیک آشنا شوند.

بازار قدیم ارومیه در طول سالیان عمر خود مراودات فراوانی با بازارهای قفقاز، تبریز و خوی داشت و از بازارهای پر رفت و آمد شهر محسوب می شد. این بازار دارای وسعتی حدود 5 هزار متر مکعب است و بالغ بر هزار حجره در آن وجود دارد. در اطراف بازار ارومیه حمام های متعددی وجود دارد که مورخان بر این عقیده هستند که این حمام ها در دوران قاجار و زندیه به بازار افزوده شده اند.

تغییرات سبک زندگی مردم همزمان با پیشرفت تکنولوژی و روی آوردن مردم به سبک زندگی مدرن باعث شد که تغییراتی در این بازار ایجاد شود و بخش هایی از آن تخریب شده و از بین برود. این بنای تاریخی اگر چه بخش هایی از آن از بین رفته اما با این وجود همچنان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری ارومیه محسوب می شود و گردشگرانی که به این شهر سفر می کنند حتما به بازدید از آن می روند.

موقعیت و کارکرد بازار ارومیه در این شهر نشان دهنده جایگاه ویژه و اهمیتی است که در آن زمان داشته، به طوری که ساکنین روستاهای اطراف نیز برای خرید و فروش محصولات خود به این بازار مراجعه می کردند. ساخته شدن مسجد و حمام در نزدیکی بازار نیز حاکی از فعال بودن این بخش از شهر ارومیه در فعالیت های اقتصادی است.

در آن زمان بیشترین معاملات و وارداتی که صورت می گرفت مربوط به نفت بود که آن را با استفاده از شتر از قفقاز به بازار خوی، بازار ارومیه و بازار تبریز می آوردند. بنابراین می توان گفت بازار ارومیه از نقش مهمی در رونق اقتصادی این شهر برخوردار بوده است.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

امروزه تنها بخش کوچکی از بافت قدیمی بازار ارومیه به همراه یکی از حمام های قدیمی در شمال شرقی شهر قرار دارد و قسمت سالم بازار ما بین خیابان های امام، عسگر آبادی، اقبال و مهاباد قرار گرفته است و به شکل یک پلان مستطیلی شکل می باشد.

در این بازار که حدود 60 هزار متر مربع مساحت دارد نزدیک به 1000 مغازه واقع شده  که دارای کاربری های مختلفی هستند. از بخش های مختلف این بازار می توان به مسجد جامع، 5 حمام قدیمی و 7 تیمچه بزرگ و حجره‌های متعدد اشاره نمود.

اگر چه تغییراتی در بخش های مختلف بازار مانند راسته ها، تیمچه ها، دکان و سراها ایجاد شده که چندان اصولی نیستند اما چون بافت اصلی و تاریخی بازار همچنان محفوظ است جذابیت و زیبایی خود را حفظ کرده و مهم ترین بناهای تاریخی ارومیه محسوب می شود.

معماری بازار قدیم ارومیه

سبک معماری این بازار درعین  سادگی بسیار زیبا است. در بازار ارومیه  شاهد طاق ها و گنبدهای خاص و منحصر به فرد و همچنین کاشی کاری ها و درهای قدیمی زیبا نخواهید بود اما با این وجود سادگی آن نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

اگر چه سالیان زیادی است که از عمر بازار ارومیه می گذرد اما راسته های بازار همچنان دارای همان شکل سنتی خود هستند و از طریق چهار سوق هایی که آن ها را به یکدیگر متصل نموده می توان به بازدید از این راسته ها رفت.

مسجد جامع ارومیه که قدمت آن به قرن ششم هجری باز می گردد و در نزدیکی بازار ارومیه واقع شده است از دیگر بخش های جذاب این بازار محسوب می شود. در ساخت این مسجد از سبک معماری اسلامی ایرانی استفاده شده است و قسمت سر در ورودی بازار از سمت مسجد نیز یکی از زیباترین قسمت های مسجد محسوب می شود.

عمده ترین مصالحی که در ساخت بازار قدیم ارومیه به کار رفته از جنس آجر هستند. سقف این بازار به مرور زمان آسیب های فراوانی دید و اداره میراث فرهنگی ارومیه به منظور حفظ این اثر تاریخی آن را مورد مرمت و باز سازی قرار داد.

از حمام های زیبا موجود در این بازار می توان به حمام قراچه و حمام آخوند اشاره نمود که همچنان مردم از آن ها استفاده می کنند و بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته اند. در بازار قدیم ارومیه علاوه بر حمام و مسجد، کاروانسرا و دو سرای معروف شجاع الدوله و حاج ابراهیم نیزوجود دارد که به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارند در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده اند.

کاربری حجره های بازار ارومیه

در بازار قدیمی شهر ارومیه  علاوه بر سراها و کاروانسراهای متعددی مانند سرای حاج ابراهیم و سرای شجاع الدوله راسته های مختلفی با مغازه های گوناگون وجود دارد که شغل های مختلفی در آن مشغول به فعالیت می باشند.

از جمله راسته هایی که همچنان در این بازار فعالیت دارند می توان به راسته عطاران، مسگران، بزازان، نقاشان، حلبی سازان، سنگ تراشان، چاقو سازان، بازار میرزا حسین آقا، آقا رضی و … اشاره نمود.

اگر در سفر به ارومیه سری به این بازار قدیمی بزنید می توانید مغازه های فرش فروشی، زرگری، مس گری، عطاری، بلور فروشی، کفاشی و .. را مشاهده نمایید.

نمای امروزی بازار قدیم ارومیه

با وارد شدن به بازار قدیم ارومیه اولین چیزی که نظر شما را به خود جلب خواهد کرد مغازه‌های لبنیات فروشی هستند که در اول بازار وجود دارند و با عبور از این قسمت می توانید وارد راسته زرگرها شوید. فرش فروشی های بزرگ و با شکوهی دراین بازار وجود دارد که اصیل ترین فرش های ایرانی را ارائه می دهند.

علاوه بر این مغازه های فرش فروشی، طاق ها و گنبدهای این بخش از بازار نیز بسیار زیبا و خاص هستند. اگر چه اکثر مورخان و تاریخ نویسان معتقد هستند که قدمت این بازار به عصر صفوی باز می گردد اما گروهی وجود دارند که معتقد هستند که بازار قدیمی ارومیه در قرن چهارم هجری شکل گرفته است. این موضوع هنوز به اثبات نرسیده  و اختلاف نظرهایی در رابطه با آن وجود دارد.

شرایط بازدید از بازار قدیم ارومیه

بازدید از بازار قدیم ارومیه برای تمامی افراد به صورت رایگان امکان پذیر است و گردشگرانی که ضمن تهیه بلیط هواپیما ارومیه قصد دارند در سفر به این شهر از بازار تاریخی آن دیدن نمایند می توانند از 8 صبح تا 9 شب به بازدید از این بازار با شکوه قدیمی بروند. مشاهده بازار قدیم ارومیه برای افرادی که تماشای بناهای تاریخی و بازار گردی علاقمند هستند می تواند بسیار جذاب و لذت بخش باشد.

آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف

بازار قدیمی ارومیه در مرکز شهر که جزو بافت قدیمی شهر محسوب می شود واقع شده است. به طور دقیق می توان گفت این بازار در حد فاصل خیابان امام و خیابان عسگر خان ودر نزدیکی میدان امام خمینی (ره) قرار دارد، از این رو دسترسی به آن با استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند تاکسی به راحتی امکان پذیر است.

اگر بخواهیم بهترین مسیر برای دسترسی به بازار تاریخی ارومیه را به شما معرفی کنیم باید گفت حرکت از سمت میدان ایالت به طرف خیابان امام مناسب ترین و سریع ترین راه ممکن است. ایستگاه های تاکسی و اتوبوس متعددی در نزدیکی این مسیر وجود دارد که می توانید از آن ها استفاده نمایید.

همچنین به دلیل وجود پارکینگ هایی که در نزدیکی بازار وجود دارد با استفاده از خودروهای شخصی نیز به راحتی می توان از بازار بازدید نمود.