مجموعه تاریخی فرح آباد؛ تاریخچه+راه های دسترسی

در شهر ساری و حوالی آن بناهای تاریخی بسیاری مربوط به دوره های باستانی ایران وجود دارد که هر کدام خیلی ارزشمند و گرانبها هستند. مجموعه تاریخی فرح آباد نیز یکی از همین مجموعه ها است که قدمت آن به زمان شاه عباس صفوی باز می گردد و از بقایای به جای مانده از شهر قدیمی فرخ آباد محسوب می شود.

این محوطه تاریخی در دوران صفوی بندر پر رونقی بود که به دارالسلطنه شهرت داشت. مجموعه فرح آباد به عنوان یکی از آثار ملی ایران در سال 1355 به ثبت رسید. اگر می خواهید با این اثر تاریخی بیشتر آشنا شوید تا پایان با مجله مستر بلیط همراه باشید.

تاریخچه مجموعه تاریخی فرح آباد

مجموعه تاریخی فرح آباد با وسعت حدود 40 هکتار در فاصله دو کیلومتری از ساحل دریا مازندران و راه اصلی ساری – فرح آباد واقع شده است که متاسفانه در طول تاریخ و در اثر حوادث متعددی مانند حمله روس ها بخش قابل توجهی از آن تخریب شد و ازبین رفت و امروزه تنها بخش هایی از آن باقی مانده است. از جمله بناهای باقی مانده از این مجموعه می توان به مسجد، مدرسه، قسمتی از پل شاه عباسی، حمام دوره صفوی، قصر به جای مانده از دوره صفوی و … اشاره نمود.

محلی که مجموعه تاریخی فرح آباد در آن واقع شده است در دوره شاه عباس اول بندری بزرگ و آباد بود که به آن لقب دارالسرور داده بودند و از محله های مورد علاقه شاهان صفوی به ویژه شاه عباس محسوب می شد. شاهان صفوی معمولا تابستان ها در این منطقه زندگی می کردند.

اما متاسفانه در اثر حمله روس ها در آخرین روزهای سلطنت شاه عباس دوم این مجموعه دچار آتش سوزی شد و قسمت اعظمی از آن به ویژه کاخ جهان نما از بین رفت. روس ها پس از این حملات و کشتارهای همگانی  ازراه دریا فرار کردند.

نقشه مجموعه تاریخی فرح آباد

مجموعه تاریخی فرح آباد متشکل از کاخ، مسجد، پل، آب انبار، کاروانسرا، حمام، بازار، مدرسه و خیابان های متعددی می باشد که در اطراف رود تجن قرار دارند. در طی سالیان گذشته بر اثر علل مختلفی مانند جنگل کاری، عوامل طبیعی،  توسعه کشاورزی این مجموعه زیبا آسیب های فراوانی دید و تخریب شد اما همچنان بقایای آن نشان دهنده عظمت و شکوه این بنای دوره صفوی هستند.

بررسی ها و حفاری هایی که در این مجموعه انجام شده نشان دهنده آن است که مجموعه فرح آباد نیز بر اساس سبک شهرسازی سایر شهرها در دوره صفویه ساخته شده اند و دارای میدان مستطیل شکلی می باشد که از سمت شمالی  به کاخ جهان نما منتهی می گردد.

بناهای به جای مانده از مجموعه فرح آباد

مسجد جامعه فرح آباد

ورودی مسجد در قسمت شمالی آن واقع شده است. در گذشته قسمت سر در ورودی دارای کاشی کاری های بسیار زیبایی بود که امروزه تنها بقایایی از آن به جای مانده است. مناره های مسجد نیز که در حال حاضر فقط پایه های آن وجود دارد ساختار بی نظیری داشتند. با وجود آنکه مسجد به میزان زیادی تخریب شده است اما همچنان از تزئینات و مقرنس کاری های آن آثاری به جای مانده است.

آب مورد نیاز مسجد از طریق جوی های آجری روبازی که از رودخانه تجن سرچشمه می گرفتند وارد حوض داخل حیاط مرکزی مسجد می شد و به این ترتیب آب مسجد تامین می گردید.

مدرسه و مسجد فرح آباد

در میان تمامی بناهای موجود در مجموعه فرح آباد مسجد آن نسبت به بقیه بناها کمتر تخریب شده است و این بنای چهار ایوانی  دارای ابعاد 65*75 متر می باشد. ایوان اصلی، محراب و گنبد آجری مسجد در بخش جنوبی آن قرار گرفته  و دو طرف ایوان توسط شبستان ها احاطه شده است.

همچنین در داخل حیاط مسجد نیز حجره هایی وجود دارد که برای کلاس های درس طلاب مورد استفاده قرار می گرفتند. ساختمان هایی که در ضلع شمالی مسجد قرار داشتند نیز همانند کاروانسرا و رباط بودند و احتمالا مسافران به منظور استراحت از آن ها استفاده می کردند.

پل شاه عباسی

این پل که بر روی رودخانه تجن احداث شده امروزه تنها پل آجری تخریب شده ای است که فقط چند چشمه طاق از آن باقی مانده است. در ساخت این پل از آجر و ملات ساروج استفاده شده است و در گذشته دارای 7 چشمه بود.

کاخ جهان نما

این بنا به جهت داشتن معماری بی نظیری که ترکیبی از معماری شرق و غرب می باشد و همچنین  نقاشی های زیبایی که بر روی دیوارهای آن کار شده است موجب شده که شهرتی جهانی داشته باشند. این عمارت باشکوه در غرب رودخانه تجن و شمال مجموعه فرح آباد واقع شده است. وجود کاخ ها و عمارت های عظیم، ساختمان های منحصر به فرد، باغات زیبا، زمین بازی چوگان و … موجب شده مورخان آن را از برجسته ترین شهرهای دوره صفویه بدانند و از آن یاد کنند.

شرایط بازید

مجموعه تاریخی فرح آباد همه روزه پذیرای گردشگران است و برای بازدید از آن به زمانی حدود 1 الی 2 ساعت نیاز می باشد. با توجه به گرم و شرجی بودن هوای این منطقه در بیشتر روزهای تابستان اگر می خواهید از این بنا بازدید نمایید بهتر است فصل بهار را انتخاب کنید که دارای آب و هوا مناسب تر و طبیعت زیباتری  است. همچنین توجه داشته باشید به دلیل تقاضای بسیاری که برای بلیط هواپیما ساری، قطار و اتوبوس آن در فصل بهار و به ویژه نوروز وجود دارد بهتر است از مدتی قبل به فکر رزرو بلیط باشید.

آدرس و راه های دسترسی

این مجموعه تاریخی باشکوه در استان مازندران، شهرستان ساری، کیلومتر 22 جاده دریا – فرح آباد واقع شده است و برای بازدید از آن می توانید از تاکسی های بین شهری و یا خودرو شخصی استفاده نمایید.