حافظیه شیراز کجاست؟ شیراز یکی از شهرهای جنوبی کشورمان به حساب می آید که از مردمانی خونگرم و صمیمی تشکیل شده است و از سفر به این شهر مطمئنن پشیمان نمی شوید. سفر به شیراز می تواند یکی از جذاب ترین و خاطره انگیز ترین سفرهایی باشد که هر کس در زندگی تجربه می کند.
در سفر به این شهر دیدنی می تواند انواع مختلفی از جاذبه های گردشگری را مشاهده کنید از جاذبه های مصنوعی و طبیعی گرفته تا جاذبه های تاریخی. این شهر مجموعه ای کامل از تفریحات است که شما قادر به تجربه آنها هستید.
برای سفر به شیراز می توانید با خرید بلیط هواپیما به شهر تاریخی اقدام کنید. یکی از اماکن تاریخی که هنگام سفر به این شهر دیدن آن خالی از لطف نیست حافظیه است. حافظ همانطور که می دانید مقبره حافظ شاعر بزرگ ایرانی می باشد. در ادامه این مطلب شما را با این مجموعه بیشتر آشنا می کنیم.
درباره حافظ
راهی نیست که نام شیراز را شنید و فوراً در مورد حافظ فکر نکرد. برای ما ایرانیان، او چیزی کمتر از یک پیامبر نیست. پیامبر عشق، هنر و زیبایی درونی. حافظ یک مورد جدا نشدنی از هر جشن و مراسم ایرانی مانند نوروز و شب یلدا است.
او یکی از نبوغ شعر در همه زمان ها است، که گوته، شاعر بزرگ آلمانی، آرزو داشت یکی از شاگردان او باشد. شانس یافتن کتاب حافظ در هیچ خانه ایرانی صفر نیست. حافظ شیرازی در بین ایرانیان از محبوب خاصی برخوردار است و همه از کودک تا بزرگسال از خواندن اشعار هوشمند، زیبا و گیرای او لذت می برند.
همه ساله، در 20 مهرماه، مردم در روز ملی حافظ بر سر مزار وی در حافظیه، گرد هم می آیند و احترام خود را به وی نشان می دهند. حافظ در سال 727 هجری قمری در شیراز متولد شد و در سال 792 هجری قمری در همین شهر درگذشت.
چهره محبوب مردم ایران که ابیات خود را از صمیم قلب می سرود و با القاب لسان الغیب، ترجمان الْاَسرار، لسان‌ُالْعرفا و ناظم‌ُالاُولیاء نیز معروف بوده است، در زادگاهش برجسته بود و به عنوان شاعر دربار جایگاهی ویژه داشت.
بنایی کوچک و گنبدی مانند در شیراز بر روی مزار وی در کت شیراز یا همان مصلای شیراز در سال 856 هجری قمری به دستور مولانا محمد معمائی، وزیر ابوالقاسم بابر تیموری بنا شده است.
بی شک حافظ را می توان بزرگترین غزل سرای ایران دانست که تاثیر شگرفی بر شاعران بعد از خود داشته است. این شاعر علاوه بر اثر گذاری بر شاعران فارسی زبان، بر خود زبان فارسی نیز تاثیری به خصوص داشته است.
اشعار این شاعر گرانقدر به زبان های دیگری نیز ترجمه شده است و طرفداران ویژه ای در سراسر جهان دارد. یکی از مواردی که حافظ به اثرپذیری از آن معروف است قرآن کریم می باشد. حافظ فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی را با یکدیگر پیوند داده و به سرودن اشعاری متفاوت اقدام کرده است.
این شاعر علاوه بر اثرگذاری بر روی شاعران بعد از خود بر روی شاعران زمان خود نیز تاثیر داشته است و شاعران در شبه قاره هند با الهام از سبک او به سرودن اشعار خود می پرداختند.
دیوان حافظ
دیوان حافظ که مجموعه آثار این شاعر ارزشمند می باشد به زبان فارسی و بعضا در برخی از اشعار عربی می باشد. تخصص حافظ در غزل بوده است ولی در دیوان او می توان قالب های دیگر شعری از جمله قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی را یافت.
در برخی روایات تاریخی آمده است دیوان او اولین بار توسط محمد گلندام و پس از مرگ حافظ گردآوری شده است. کتاب های خطی متعددی از دیوانش در ایران و کشورهای اروپائی وجود دارد که نشان از جمع آوری اشعار او پس از مرگش دارند. در قدیمی ترین نسخه 500 بیت از شعرهای او است ولی در نسخه های بعدی این رقم به 600 عدد رسیده است.
تصحیح های مختلفی از دیوان حافظ وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- دیوان حافظ، به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی
- دیوان حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد، به تصحیح پرویز ناتل خانلری
- دیوان حافظ، بر اساس نه نسخه کهن، به تصحیح و تدوین رشید عیوضی، ۱۳۸۵
- حافظ به سعی سایه، هوشنگ ابتهاج
- حافظ شیراز به روایت احمد شاملو، احمد شاملو
- غزلیات حافظ، (بر اساس نسخهٔ مورخ ۸۱۳ هجری)، پروفسور نذیر احمد- سید محمد رضا جلالی نائینی
- دیوان حافظ، به کوشش حسین الهی قمشه‌ای
- دیوان حافظ، بر اساس نسخه خلخالی و بادلیان و بنجاب، بهاءالدین خرمشاهی
- دیوان حافظ، به تصحیح سلیم نیساری
- دیوان حافظ، به تصحیح سید ابوالقاسم انجوی شیرازی
- دیوان حافظ، به تصحیح ادیب برومند
- غزلیات حافظ، به تصحیح بهروز ثروتیان
تاریخچه حافظیه شیراز
در سال 1452، 65 سال پس از مرگ حافظ، سازه ای كوچك گنبد مانندی با استخر بزرگی در مقابل آن در سر قبر او در گلگشت مصلی به دستور بابور ابن بایسنغور، فرماندار تیموری شیراز ساخته شد.
در آن زمان این مکان یکی از قبرستان های شیراز بوده و باغ گلگشت مصلی چندین بار در اشعار حافظ ذکر شده است. زمین اصلی که مقبره حافظ در آن قرار دارد بیش از دو هکتار وسعت داشت. خرید بلیط اتوبوس شیراز با استفاده از مستر بلیط امکان پذیر است.
پس از آن، در دوره صفویه و افشاریان، این مقبره دو باره نوسازی شد. یک بار به دستور شاه عباس و سالها بعد به دستور نادرشاه افشار. کریم خان زند، فرماندار صالح شیراز، یه مقبره فلزی جدید به آن اضافه کرد و بر روی یک سنگ مرمر در بالای قبر این ابیات از یکی از غزل های حافظ نوشته شده است:
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
به ولای تو که گر بنده خویشم خوانی از سر خواجگی کون و مکان برخیزم
یا رب از ابر هدایت برسان بارانی پیشتر زان که چو گردی ز میان برخیزم
بر سر تربت من با می و مطرب بنشین تا به بویت ز لحد رقص کنان برخیزم
خیز و بالا بنما ای بت شیرین حرکات کز سر جان و جهان دست فشان برخیزم
گر چه پیرم تو شبی تنگ در آغوشم کش تا سحرگه ز کنار تو جوان برخیزم
روز مرگم نفسی مهلت دیدار بده تا چو حافظ ز سر جان و جهان برخیزم
اطراف این غزل نیز با ابیات زیر مزین شده است:
ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش پـیـوسـتـه در حـمـایـت لطـف اله باش
از خارجـی هزار به یک جو نمی خرند گو، کوه تا به کـوه منـافق سپـاه بـاش
چون احمدم شـفـیع بود روز رسـتخیز گو این تن بـلاکش مـن پـرگنـاه بـاش
آن را که دوستی علی نیست کافر است گـو زاهـد زمانـه و گو شـیخ راه بـاش
امـروز زنـده ام بـه ولای تـو یا عـلی فـردا به روح پـاک امامان گـواه بـاش
قبر امام هشـتم و سـلطان دیـن رضـا از جان ببوس و بر در آن بارگاه باش
دستت نمی رسد که بچینی گلی زشاخ بـاری به پـای گلبن ایشـان گیاه بـاش
مرد خـدا شـنـاس که تـقـوی طلب کند خواهی سپید جامه و خواهی سیاه باش
حـافظ طریـق بـنـدگی شـاه پـیـشـه کن وانگاه در طریق چـو مـردان راه بـاش
بعد از بازسازی‌ها و نوسازی‌هایی که در این مکان و به دستور والیان مختلف فارس در ادوار مختلف صورت گرفت، در سال 1314 به دستور رضا شاه آخرین تغییرات بر روی این مکان تاریخی انجام شد. مقبره جدید توسط آندره گودار باستان شناس فرانسوی طراحی شد که این عمل از طرف علی اصغر حکمت به او واگذار گشت.
در این طراحی مجموعه حافظیه به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است که ایوانی به طول 57 و عرض 7 متر با 20 ستون سنگی و ارتفاع 15 متر این دو قسمت باغ را از هم جدا می کند. مدت زمانی که انجام این ساخت و ساز طول کشید سه سال می باشد.
معماری حافظیه شیراز
بخش شمالی
این بخش با مساحت 3000 متر مربع از بنای مقبره حافظ و باغ های اطراف آن تشکیل می شود که به سبک معماری زندیه ساخته شده است. بنای این مقبره از یک گنبد کلاه شکل و 8 ستون که نگهدارنده آن هستند تشکیل شده است.
جنس این گنبد از مس می باشد که باعث مقاوم شدن آن از آسیب های آب و هوائی می شود. از درون که به این سقف نگاه کنید می بینید که توسط کاشی هایی با نقش های اسلیمی تزئین شده است. قسمت زیرین این کاشی کاری با هشت بیت از غزل زیر بر روی کاشی نوشته شده، تزیین شده است:
حجاب چهره جان می‌شود غبار تنم خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم
چنین قفس نه سزای چو من خوش الحانیست روم به گلشن رضوان که مرغ آن چمنم
عیان نشد که چرا آمدم کجا رفتم دریغ و درد که غافل ز کار خویشتنم
چگونه طوف کنم در فضای عالم قدس که در سراچه ترکیب تخته بند تنم
اگر ز خون دلم بوی شوق می‌آید عجب مدار که همدرد نافه ختنم
طراز پیرهن زرکشم مبین چون شمع که سوزهاست نهانی درون پیرهنم
بیا و هستی حافظ ز پیش او بردار که با وجود تو کس نشنود ز من که منم
این بخش علاوه بر مقبره حافظ از قسمت های دیگری نیز تشکیل شده است که شامل کتابخانه ای می باشد که قبلا مقبره قاسم خان والی بود و در سال 1375 به مرکز حافظ شناسی تبدیل شده است.
علاوه بر این فضاهائی جهت پذیرایی از بازدیدکنندگان ایجاد شده است از جمله شربت خانه و بوفه خوراکی که می‌توانید اقلام مورد نیازتان را از آنجا خریداری کنید. فضای سبز این بخش را درختان نارنج و سرو تشکیل می دهد. اگر به مطالبی در مورد اماکن تاریخی ایران علاقه مند هستید از مجله مستر بلیط دیدن نمائید.
ایوان بین دو بخش
ایوان حافظیه شیراز که در میان دو بخش این مجموعه قرار گرفته است متشکل از محیطی مستطیل شکل تشکیل شده است که ابعاد آن 56 در 7 و با ارتفاع 15 متر می باشد. این مکان از 20 ستون تشکیل شده است که 4 ستون آن به زمان کریم خان زند برمی‌گردد و در وسط دیگر ستون ها قرار دارند و به ستون های کریم خانی معروف می باشند. طی آخرین ساخت و ساز 16 ستون دیگر به آنها اضافه شد.
بخش جنوبی
بخش جنوبی حافظیه شیراز با مساحت 9985 متر مربع ورودی آن مجموعه را ایجاد کرده است. در این بخش دو حوض وجود دارد که با استفاده سنگ ایجاد شده اند. کناره های سنگی این حوض ها از باغ نظر که بخشی از کاخ دیوان‌خانهٔ کریم‌خان زند است تامین شده است.
ولی متاسفانه در زمان گسترش خیابان کریم خان زند از بین رفته است. درختان این باغ نیز سرو و نارنج می باشند. دیوارهای اطراف مجموعه حافظیه از آجر ساخته شده است و درب ورودی آن نیز از جنس آهن می باشد که در دوران معاصر به آن اضافه شده است.
افراد مشهور مدفون در حافظیه شیراز
افراد بنام بسیاری در حافظیه شیراز به خاک سپرده شده اند از جمله این افراد می توان طالب جاجرمی، اهلی شیرازی، میرزا کوچک وصال شیرازی، محمدنصیر فرصت‌ُالدوله، لطفعلی صورتگر، فریدون توللی، مهدی حمیدی، ناصرالدین سالار، محمدخلیل رجایی، عارف محمدهاشم ذهبی، رسول پرویزی، نورالدین رضوی سروستانی، علی‌محمد مژده، حمید دیرین، سیدعلی مزارعی، محمدباقر اصطهباناتی، علیرضا شاپور شهبازی، غلامرضا افراسیابی، عبدالوهاب نورانی وصال، جواد مصلح، حسن امداد، مقبره قوام‌ُالملک شیرازی و خانوادهٔ وی معروف به قوامیه را نام برد.
کجا می توانید غذا بخورید؟!
بازدید از حافظیه می تواند انرژی زیادی از شما بگیرد و شما را گرسنه کند. اما نگران نباشید! رستوران های زیادی در این نزدیکی هستند که می توانید از یک غذای خوشمزه ایرانی لذت ببرید. رستوران هفت خان، رستوران شاندیز، رستوران قوام، رستوران شاه عباسی و رستوران شارژه از جمله این مکانهاست که می توان از آنها یاد کرد.
بلیط حافظیه شیراز
برای خرید بلیط این مرکز می توانید هم از طریق اینترنتی و هم حضوری اقدام کنید. در حال حاضر هزینه بلیط برای گردشگران داخلی 5،000 تومان و برای گردشگران خارجی 50،000 تومان می باشد.
راه‌های دسترسی به حافظیه شیراز
اگر قصد دارید با استفاده از اتومبیل شخصی به حافظیه شیراز بروید می توانید از پارکینگ آن برای قرار دادن ماشین استفاده کنید. در صورتی که ترجیح می دهید با وسایل نقلیه عمومی به این مکان بروید می توانید از تاکسی و اتوبوس برای رفتن به این مکان استفاده کنید. ایستگاه اتوبوس با کمی فاصله از درب ورودی آن قرار دارد و نیاز به کمی پیاده روی برای رسیدن به آن دارید.
آدرس: استان فارس، شیراز، منطقه ۳، خیابان حافظیه.
اگر تجربه دیدار از حافظیه شیراز را دارید می توانید در بخش نظرها با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید