مساجد یکی از مهم ترین بناهای اسلامی به شمار می روند که بعد از ورود اسلام به ایران بسیار گسترش پیدا کردند. در طول تاريخ اسلام، يكی از مهمترين و منحصر به فردترين عناصر بروز زندگی جمعی و به نوعی برقراركننده ارتباط ميان زندگی جمعی، مادی، عبادی و فردی افراد بوده است. مساجد یکی از عناصر مهم و تأثير گذار در شهرهای اسلامي هستند در طول تاريخ شكل گيری شهرهای اسلامی همواره به عنوان فضاهای عمومی مهم و مردمی دارای عملكردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، سياسی و كالبدی بوده و در زندگی مردم نقش محوری داشته اند. بسياری از كنش های اجتماعی و اقتصادی مردم، حل و فصل دعاوی، رفع مشكلات اجتماعی و حل مسائل اقتصادی در درون مساجد صورت می گرفت. حتی مساجد در زمينه امور سياسی همواره به عنوان اهرم های كنترل و نظارت بر حاكميت سياسی جامعه عمل می كردند. مسجد به عنوان مكانی كه انسان مسلمان در آن عبادت نموده و به وسيله آن به يگانگی خداوند را اظهار می دارد نام برده شده و كانون تجلى هويت معنوى مسلمانان و مرجع، پناه و تكيه گاه آنان، از صدر اسلام تا كنون بوده است. در ایران مساجد بسیاری وجود دارد که دارای پیشینه ای تاریخی هستند و یکی از آنها که در شهرستان سراب قرار دارد، مسجد روستای جمال آباد سراب است.
معرفی مسجد روستای جمال آباد سراب
شهرستان سراب یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی به شمار می رود که در این بخش از مجله مستر بلیط به سراغ یکی از جاذبه های گردشگری آن رفته ایم. این شهرستان را یکی از شهرستان های قدیمی ایران می دانند که در آن آثاری از تمام دوره های تاریخی می توان پیدا کرد. این شهرستان بعد از ورود اسلام به ایران دارای ارزش و اعتبار بالا و به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی و حاصل خیزی خاک همیشه مورد توجه حکم رانان بود. در این شهر آثار تاریخی گوناگونی وجود دارد که یکی از آنها مسجد روستای جمال آباد سراب به شمار می رود. جمال آباد یکی از روستاهای سراب است که در در ۶ کيلومترى شمال مهربان و ۲۱ کيلومترى جادهٔ تبريز – سراب قرار دارد. معماری این مسجد یکی از منحصر به فرد ترین انواع معماری به حساب می آید و منبر آن یکی از مهمترین بخش های آن به شمار می رود که بر اساس سال ساخت آن می توان حدس زد که این بنا در سال 936 هجری قمری احداث شده است. البته بازم بسیاری این گمانه زنی را درست نمی دانند و سال ساخت این مسجد را قدیمی تر می دانند. در مورد اینکه بانی این مسجد چه کسی بوده است اطلاعات درستی وجود ندارد ولی برخی از اهالی ساخت آن را به دستور امام حسن می دانند.
معماری بنای مسجد جمال آباد
این بنا پلانی مستطیل شکل دارد که از شمال به جنوب کشیده شده است و ورودی آن در دیوار شرقی قرار دارد. طاق سردر و پایه های مسجد حجاری شده اند و بر روی هر یک از پایه های طاق مدخل هم دو نیم ستون مارپیچی ظریف حجاری شده است. سنگ نبشته ای در طاق جای دارد که آیهٔ ۱۸ سورهٔ توبه بر آن نقش بسته شده است و گل شش پری نیز بالای نوشته ها به دیده می شود. ۶ ستون عظیم سنگی سقف چوبی آن را نگهداشته اند که در دو ردیف قرار دارند و دارای پایه و سر ستون سنگی منقش هستند. دو ستون وسطی به صورت استوانه ای و چهار ستون دیگر به شکل منشور هشت وجهی هستند. ارتفاع ستون ها به همراه پایه و سرستون حدود ۵/۳۶ متر می شود. پایه ها ۴۴ سانتی متر و سرستون ها ۵۱ سانتی متر ارتفاع دارند. محیط ستون های استوانه ای ۱۸۷ سانتی متر و محیط ستون های منشوری ۱۸۴ سانتی متر می شود، پایه ها سطح اتکاء بیشتری دارند که محیط قاعدهٔ هر پایه آن ۲۶۰ سانتی متر است. احتمالا در کذشته این مسجد دارای سقفی گنبدی شکل بوده که بعدها خراب شده است. مصالحی که در ساخت مسجد به کار رفته است اصولا آهک و چوب به شمار می آید.
راه های دسترسی به مسجد جمال آباد
اگر قصد دارید از این مسجد دیدن کنید باید خود را به روستای جمال آباد که در 62 کیلومتری شهر سراب قرار دارد بروید. برای رفتن به شهر سراب می توانید بلیط اتوبوس سراب را از مستر بلیط به صورت آنلاین خریداری کنید و سپس از این شهر با وسایل نقلیه ای که به روستای جمال آباد می روند حرکت کنید.
بازدید از مسجد روستای جمال آباد سراب
این مسجد همچنان کاربری خود را حفظ کرده ولی می توانید در ساعاتی که درب آن باز است به دیدن آن بروید و از قسمت های مختلف مسجد دیدن کنید. زمانی که برای این کار احتیاج دارید حداکثر یک ساعت می شود و پس از آن می توانید در روستا به گشت و گذار بپردازید و کاروانسرای قدیمی آن هم دیدار به عمل آورید و زمانی را در طبیعت زیبای روستا بگذرانید.
دیدگاهتان را بنویسید