غار سیده خاتون

در بخش مرکزی شهرستان ارسنجان غار سیده خاتون قرار گرفته، که قدمت آن متعلق به قبل از تاریخ است. نام این غار به شخصی مربوط می شود، که سال های قبل در آنجا ساکن بوده است. غار سیده خاتون که بزرگ ترین غار باستانی منطقه ارسنجان به شمار می رود، از فاصله ای دور قابل رویت است. در این بخش از مجله مستر بلیط قصد داریم بیش تر با غار سیده خاتون، که یکی از دیدنی ترین جاذبه های این منطقه محسوب می شود، آشنا شویم. سرپرست ژاپنی تیم کاوش غار سیده خاتون، آکیرا سووکی نظر بر این دارد که با توجه به کشف 10 هزار ابزار سنگی که کاربرد شکار دارند در این منطقه، نشان می دهد قدمت این غار متعلق به 60 تا 70 هزار سال قبل است. همچنین در کف غار سازه ای کشف شده، که محل ذخیره آب است و از طرفی جنس این ابزار های پیدا شده از سنگ و استخوان های حیواناتی مانند اسب هستند. ضمن اینکه سرپرست ایرانی تیم کاوش غار سیده خاتون، خانم شقایق هورشید با توجه به کاوش های اخیر خود طی 3 فصل و ابزار های شکاری که کشف شده، معتقد است که انسان هایی از دوره پارینه سنگی که به پیش از باستان تعلق دارد در این محل به طور حتم ساکن بوده اند. این غار همچنین در سال 1385 در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است و هرگونه تصرف یا تحریب آن مجازات و پیگرد قانونی خواهد داشت.

تاریخچه غار سیده خاتون

پروفسور انسان شناسی طبیعی از دانشگاه کی تو، دکتر جیرو ایکدا مدت هاست که یک طرحی را با محتوای بررسی وشناخت انسان های قبل از تاریخ در منطقه زاگرس پیگیری می کند. به همین منظور ایشان در سال 1977 با مورد بررسی و شناسایی قرار دادن منطقه شمال شرقی ارسنجان چگونگی ورود انسان نئاندرتال را به این منطقه مورد بررسی قرار داد. بررسی ها در منطقه ای به وسعت 30 در 30 نهایتاً باعث شناخت 144 غار و پناهگاه، 21 محوطه سر باز، 31 تپه و 19 منطقه توده سنگی Cairn شد. طی همان سال های ابتدایی مطابق نتایجی که ازبررسی ها به دست آمد، نقشه باستان شناسی منطقه تهیه شد و برنامه های مطالعه های محیط طبیعی در لیست کار های کاوشگران قرار گرفت که نتایج به دست آمده از مطالعات اولیه در سال 1979 میلادی از طریق پروفسور ایکیدا منتشر شده است. از مهم ترین داده هایی که از بررسی های پیشین به دست آمده، نشان دهنده وجود داشتن دوره های پارینه سنگی میانه و فرا پارینه سنگی در غار های ارسنجان است.

طی تحقیقاتی که در این باره انجام شده، طی نامگذاری یکی از غار ها، ابزار های سنگی که به دوره پارینه سنگی میانه تعلق داشته مانند سر نیزه، رنده، قلم حکاکی و بقیه استخوان های حیوانات کشف شده است. از طرفی بررسی غار بزرگ دیگری به نام تنگ سیکان با کشف ابزار های زیادی از دوره های میانه تا فرا پارینه سنگی همراه بوده است. همچنین با بررسی پناهگاه کوچک تری توانسته اند سفال نوسنگی را کسف کنند که برای مطالعات این دوره از اهمیت بالایی برخوردار است. طبق شواهد به دست آمده منطقه ارسنجان یکی از غنی ترین منطقه ها برای بررسی کامل شدن فرهنگ کوچ گری از دوره های میانی و آخر پالئولتیک تا فرا پارینه سنگی و نوسنگی است. از طریق ابزارهای سنگی که از کاوش ها به دست آمده می توان حدس زد که لایه های اول و دوم به دوره های اولیه نوسنگی تعلق دارند، لایه سوم مربوط به فراپارینه سنگی است و لایه چهارم به پارینه سنگی میانه تعلق دارد.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

غار سیده خاتون در حد فاصل 4 کیلومتری از جاده ارسنجان به آباده طشک قرار گرفته است که ارتفاع این غار از سطح دریا 1691 متر، از سطح زمین های اطراف خود در ارتفاع 17 متری قرار گرفته است. این غار دهانه ای به عرض 40 متر دارد که در ارتفاع 22 متری قرار دارد و هر چه به عقب تر می رود، عرض دهانه غار تنگ تر می شود. دهانه غار سیده خاتون در ارتفاع 5/5 متری دارای عرض 26 متری و ابعاد داخلی غار سیده خاتون در حدود 400 متر مربع است.

شرایط بازدید از غار سیده خاتون

از آنجایی که در منطقه ارسنجان فصل بهار با وزش باد هایی خنک و ملایم همراه است و طبیعت زیبایی که منظره هایی با چشم انداز فوق العاده ایجاد می کند، مستر بلیط این فصل را برای بازدید از عار سیده خاتون پیشنهاد می کند. تابستان های ارسنجان بسیار گرم و خشک و زمستان هایی با شرایط دمایی بسیار سرد دارد که برای خیلی از گردشگران سخت است. از طرفی فصل پاییز نیز منطقه ارسنجان و غار سیده خاتون را بسیار دلنشین کرده و بعد از فصل بهار، پاییز هم یکی از بهترین فصل های برای بازدید از این جاذبه دیدنی است.

آدرس و نحوه دسترسی با وسایل مختلف

اگر شما هم قصد بازدید از این جاذبه تاریخی را دارید فقط کافی است بعد از رسیدن به شیراز با تهیه بلیط اتوبوس ارسنجان یا با خودرو شخصی خود را به این منطقه برسانید.    سپس با حرکت از ارسنجان به سمت آباده طشک غار سیده خاتون را در 4 کیلومتری این مسیر مشاهده خواهید کرد.